Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja to także rocznica rozpoczęcia działalności Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. - Ponad 40 lat stacja była źródłem obiektywnych informacji o kraju i świecie. Walczyła z propagandą i komunistyczną indoktrynacją. W audycjach mówiono m.in. o losach rodaków przetrzymywanych w obozach w Związku Radzieckim, o protestach robotniczych w kraju czy Zbrodni katyńskiej, która przez ponad pół wieku byłą zakłamywana przez komunistyczne władze - oceniał dziennikarz Czwórki Jakub Jamrozek. Nadawano też programy kulturalne, prezentowano twórczość emigracyjnych pisarzy i wspomnienia żołnierzy.
Pierwszym i wieloletnim dyrektorem rozgłośni był Jan Nowak-Jeziorański, legendarny kurier z Warszawy, emisariusz Armii Krajowej i rządu w Londynie. Zainaugurował on działalność Stacji 3 maja 1952 roku. - Nasze głosy rozlegać się będą po całym kraju (...) niosąc polską myśl wolną i swobodną - mówił. - Żadna kurtyna fałszu i kłamstwa nie zdołała nam nigdy przesłonić prawdziwego oblicza Polski. Będziemy prowadzili na falach eteru walkę z rusyfikacją i sowietyzacją polskiej kultury, będziemy walczyli z fałszowaniem naszej historii i naszych tradycji.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ Serwis Specjalny Radio Wolna Europa <<<
Jeziorański podkreślił, że radiostacja zaczyna pracę w Święto 3 Maja, które dla Polaków nadal jest symbolem jedności i wolności. - Nadejdzie jeszcze ten dzień, kiedy Jutrzenka Swobody zabłyśnie znowu nad Warszawą. To będzie dzień triumfu narodu, który w najgorszych chwilach nie utracił wiary - mówił.
05:10 _PR4_AAC 2023_05_06-15-44-53.mp3 Historia Radia Wolna Europa. Posłuchaj archiwalnych wypowiedzi (Zaklinacze czasu/Czwórka)
Przez długie lata w okresie PRL, słuchanie Wolnej Europy, oskarżanej o tzw. wrogą propagandę było zakazane, a jej audycje zagłuszane. Współpracę z RWE komunistyczne władze traktowało jako działalność szpiegowską. W radiu pracował m.in. bard i poeta Jacek Kaczmarski. Prowadził własny program od 1984 roku.
Sekcją Polską Radia Wolna Europa kierował w latach 1982 - 1987 prof. Zdzisław Najder, historyk literatury i opozycjonista. - Wielkim sukcesem radia było to, że zrobiliśmy z tego narzędzie polskich interesów. Widzę, że dla przeciętnego Polaka to symbol takiej instytucji, która przypominała, że Polska powinna być inna, niż jest - mówił po latach zaś Zdzisław Najder. Rozgłośnię zlikwidowano w 1994 roku, uznając, że odegrała już historyczną rolę. W 2001 roku zakończono przekazywanie nagrań Polskiej Sekcji RWE do Archiwów Państwowych.
***
Tytuł audycji: Zaklinacze czasu
Prowadzi: Jakub Jamrozek
Data emisji: 06.05.2023
Godzina emisji: 15.46
pj