Radio Wolna Europa. Tak brzmiały początki legendarnej rozgłośni

Ostatnia aktualizacja: 07.05.2023 13:55
71 lat temu z ośrodka Radia Wolna Europa w Monachium po raz pierwszy do polskich słuchaczy popłynęły takty mazurka "Witaj majowa jutrzenko", który stał się sygnałem rozgłośni.
Niemcy, Monachium, 1953. Siedziba Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Na zdjęciu pracownicy działu nasłuchu i monitoringu, od lewej: Stanisław Mykaj , Jerzy Ludwik Czyżewski, Marek Walicki, Mamert Miż-Miszyn, Aleksander Menhard
Niemcy, Monachium, 1953. Siedziba Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Na zdjęciu pracownicy działu nasłuchu i monitoringu, od lewej: Stanisław Mykaj , Jerzy Ludwik Czyżewski, Marek Walicki, Mamert Miż-Miszyn, Aleksander MenhardFoto: PAP/z archiwum Marka Walickiego

Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja to także rocznica rozpoczęcia działalności Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. - Ponad 40 lat stacja była źródłem obiektywnych informacji o kraju i świecie. Walczyła z propagandą i komunistyczną indoktrynacją. W audycjach mówiono m.in. o losach rodaków przetrzymywanych w obozach w Związku Radzieckim, o protestach robotniczych w kraju czy Zbrodni katyńskiej, która przez ponad pół wieku byłą zakłamywana przez komunistyczne władze - oceniał dziennikarz Czwórki Jakub Jamrozek. Nadawano też programy kulturalne, prezentowano twórczość emigracyjnych pisarzy i wspomnienia żołnierzy. 

Pierwszym i wieloletnim dyrektorem rozgłośni był Jan Nowak-Jeziorański, legendarny kurier z Warszawy, emisariusz Armii Krajowej i rządu w Londynie. Zainaugurował on działalność Stacji 3 maja 1952 roku. - Nasze głosy rozlegać się będą po całym kraju (...) niosąc polską myśl wolną i swobodną - mówił. - Żadna kurtyna fałszu i kłamstwa nie zdołała nam nigdy przesłonić prawdziwego oblicza Polski. Będziemy prowadzili na falach eteru walkę z rusyfikacją i sowietyzacją polskiej kultury, będziemy walczyli z fałszowaniem naszej historii i naszych tradycji.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ Serwis Specjalny Radio Wolna Europa <<<

Jeziorański podkreślił, że radiostacja zaczyna pracę w Święto 3 Maja, które dla Polaków nadal jest symbolem jedności i wolności. - Nadejdzie jeszcze ten dzień, kiedy Jutrzenka Swobody zabłyśnie znowu nad Warszawą. To będzie dzień triumfu narodu, który w najgorszych chwilach nie utracił wiary - mówił. 

Posłuchaj
05:10 _PR4_AAC 2023_05_06-15-44-53.mp3 Historia Radia Wolna Europa. Posłuchaj archiwalnych wypowiedzi (Zaklinacze czasu/Czwórka) 

Przez długie lata w okresie PRL, słuchanie Wolnej Europy, oskarżanej o tzw. wrogą propagandę było zakazane, a jej audycje zagłuszane. Współpracę z RWE komunistyczne władze traktowało jako działalność szpiegowską. W radiu pracował m.in. bard i poeta Jacek Kaczmarski. Prowadził własny program od 1984 roku.

Sekcją Polską Radia Wolna Europa kierował w latach 1982 - 1987 prof. Zdzisław Najder, historyk literatury i opozycjonista. - Wielkim sukcesem radia było to, że zrobiliśmy z tego narzędzie polskich interesów. Widzę, że dla przeciętnego Polaka to symbol takiej instytucji, która przypominała, że Polska powinna być inna, niż jest - mówił po latach zaś Zdzisław Najder. Rozgłośnię zlikwidowano w 1994 roku, uznając, że odegrała już historyczną rolę. W 2001 roku zakończono przekazywanie nagrań Polskiej Sekcji RWE do Archiwów Państwowych. 

***

Tytuł audycji: Zaklinacze czasu

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Data emisji: 06.05.2023

Godzina emisji: 15.46

pj

Czytaj także

Muzyka rekonstrukcyjna. Historia Kapeli Sztajer

Ostatnia aktualizacja: 03.05.2023 10:00
- Takim sznytem stolicznym, warszawskim może państwu grać tylko i upadać do nóżek najpierwsza warszawska, stoliczna Kapela Sztajer - mówią o sobie członkowie grupy. Odwołujący się do historii muzycy tworzą współczesną definicję patriotyzmu. 
rozwiń zwiń