Jeśli w jakimś języku jest "dziura", to ten język chce ją "załatać". Wtedy sięga do innych języków, żeby zapożyczyć słowa, które są mu potrzebne dr Agata Hącia
Historia polonizmów
Połączone siły kultury, narodu i państwowości sprawiły, że dawna Polska miała w kwestii językowej dużo do zaproponowania innym nacjom. - Polonizmy pojawiły się, kiedy Polska była potęgą, a ich historia sięga XVI i kończy na XIX wieku - wyjaśnia rozmówczyni Justyny Majchrzak. - Były to wyrazy rdzennie polskie albo wyrazy, które my zapożyczyliśmy z zachodu, a potem przepuściliśmy przez nasz filtr na wschód.
15:05 CZWÓRKA Klucz kulturowy - polonizmy 19.06.2021.mp3 O historii polonizmów opowiada dr Agata Hącia (Klucz kulturowy/Czwórka)
Dla mnie przenikanie się języków nie synonimem walki o wpływy, tylko wzajemnym uzupełnianiem się dr Agata Hącia
Polska "wytycza" granice
Z jakimi słowami na świecie kojarzy się język polski? Gość Czwórki mówi, że w ścisłej czołówce są wódka, kiełbasa i pierogi. - W języku angielskim są traktowane jak ksenizmy, czyli wyrazy lub frazeologizmy pochodzenia obcego, nazywające obce realia pochodzące z innych kultur - tłumaczy. - Jeśli natomiast chodzi o ogórka, to ten z polskiego trafił na stół niemiecki i został nazwany "Gurke". Niemiecka "Grenze", czyli granica to też polonizm. I twaróg, o którym Niemcy mówią "Quark".
Posłuchaj także:
Dzisiaj "językiem - mocarzem" jest angielski. A najzabawniejsze jest to, że sami Anglicy mówią, że to "język - kundel", bo jest w nim mnóstwo zapożyczeń z najróżniejszych języków świata dr Agata Hącia
Armia uzbrojona w polskie słowa
Polski słychać też w języku rumuńskim. - To może być duże zaskoczenie, ale tych zapożyczeń jest naprawdę sporo - przyznaje dr Agata Hącia. - XVII i XVII wiek to czas, kiedy język polski miał najsilniejszy wpływ na język rumuński. Rumunom przekazaliśmy przede wszystkim słowa związane z wojskowością: armata, żołnierz, prowiant, porucznik Z polskiego pochodzi także wyraz "szlachta", która dziś w Rumuni oznacza "hołotę".
***
Tytuł audycji: Klucz Kulturowy
Prowadzi: Justyna Majchrzak
Gość: dr Agata Hącia (językoznawczyni, Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego)
Data emisji: 19.06.2021
kul
