"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Czy fasolka po bretońsku pochodzi z Bretanii?

Język polski kryje wiele ciekawostek. Mamy w naszej kuchni i języku "rybę po grecku" czy "fasolkę po bretońsku". Tym razem w cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zajmiemy się tym drugim daniem, sprawdzimy czy nasza fasolka rzeczywiście pochodzi z Bretanii. 

Fasolka po bretońsku ma tyle samo wspólnego z Bretanią, co ryba po grecku z ojczyzną Sokratesa

Foto: shutterstock/Food Via Lenses

• Fasolka po bretońsku to danie z fasoli z mięsem, boczkiem lub kiełbasą w sosie pomidorowym. 
• Okazuje się, że ma ona tyle samo wspólnego z Bretanią, ile ryba po grecku z Grecją. 
• W Bretanii je się cassoulet, które raczej przypomina bigos z fasoli. 
• Nazwa potrawy fasolka po bretońsku mogła być używana już w XIX wieku.

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem sprawdziliśmy, czy fasolka po bretońsku jest z Bretanii. 

Jak podaje strona NCK "Ciekawostki językowe / Ojczysty - dodaj do ulubionych": fasolka po bretońsku, czyli fasola z mięsem, boczkiem lub kiełbasą w sosie pomidorowym, ma tyle samo wspólnego z Bretanią, co ryba po grecku z ojczyzną Sokratesa, a więc doprawdy niewiele.

Bretania jest jednym z regionów Francji. We Francji natomiast, zwłaszcza na południu, popularna jest inna potrawa z fasoli: tradycyjne cassoulet [wym. kasulE], będące czymś w rodzaju "bigosu z fasoli" (fasola z różnymi rodzajami mięsa albo z mięsem i kiełbasą, gotowana najczęściej w glinianym garnku). Nazwa potrawy fasolka po bretońsku mogła być używana już w XIX w., być może zatem fasolowa potrawa - w zmodyfikowanej wersji - trafiła do nas po wojnach napoleońskich, a sam przymiotnik w jakiś sposób ma związek z powstaniami rojalistów, do których doszło w Bretanii pod koniec XVIII w. (Może żołnierze jedli tę potrawę podczas walk w Bretanii? A może Wy macie pomysł na to, jak południowofrancuskie cassoulet przekształciło się w polską fasolkę po bretońsku?).

Posłuchaj

01:43 czwórka pierwsze słyszę 29.08.2023 ojczysty fasolka.mp3 "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Czy fasolka po bretońsku ma francuski rodowód? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk. 

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia". 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras./kd/aw/pj