"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Czy "polski biegun zimna" to poprawne określenie?

Język polski kryje wiele ciekawostek, mówimy np. "polski biegun zimna". W cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" sprawdzamy czy to poprawne wyrażenie. 

Suwałki

Foto: Shutterstock/Lukasz Tyczkowski

• Znamy wyrażenia "biegun północny" i "biegun południowy". Używamy też sformułowania "polski biegun zimna". 
• "Biegun zimna" to poprawne określenie - termin geograficzny. 
• Biegun zimna (biegun chłodu) to "miejsce na półkuli północnej lub południowej, w którym występuje najniższa - na danej półkuli - temperatura powietrza". 
• Polskim biegunem zimna są Suwałki.

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem sprawdzamy, czy wyrażenie "polski biegun zimna" jest poprawne. 

Autorzy strony NCK "Ciekawostki językowe / Ojczysty - dodaj do ulubionych" zadają pytanie czy "polski biegun zimna" to poprawne określenie? Przecież jak tylko pomyślimy sobie o biegunie (biegunie północnym i biegunie południowym - zawsze małymi literami!) i wyprawach na biegun, to aż nam mróz przechodzi po plecach, więc niby po co dodawać: biegun zimna… I czy ktoś słyszał o "biegunie ciepła"? A jednak biegun zimna, biegun chłodu to poprawne określenia, a do tego terminy geograficzne. Biegun zimna (biegun chłodu) to "miejsce na półkuli północnej lub południowej, w którym występuje najniższa - na danej półkuli - temperatura powietrza". Połączenia biegun zimna, biegun chłodu, poprzedzone przymiotnikiem wskazującym na kraj, nie są już terminami (należą do słownictwa ogólnego), ale też są poprawne. Określenia polski biegun zimna tradycyjnie używa się w odniesieniu do Suwałk, rzadziej w odniesieniu do całej Suwalszczyzny.

Posłuchaj

01:24 czwórka pierwsze słyszę 14.09.2023 ojczysty.mp3 "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Czy określenie "polski biegun zimna" jest poprawne? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk. 

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia". 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras./kd/aw/pj