"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Gdzie zaczyna się i kończy Skandynawia?

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2024 07:25
W cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zdradzamy tajemnice języka polskiego. Tym razem wyruszamy nie tylko w podróż językową, ale też wybieramy się na północ - do Skandynawii. Czyli gdzie?
Pod pojęciem Skandynawia kryją się różne regiony i państwa, wszystko zależy, czy patrzymy na Skandynawię w kontekście historycznym, kulturowym czy politycznym
Pod pojęciem "Skandynawia" kryją się różne regiony i państwa, wszystko zależy, czy patrzymy na Skandynawię w kontekście historycznym, kulturowym czy politycznymFoto: Shutterstock/Antony McAulay
  • W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" sprawdzamy, co dokładnie określa słowo "Skandynawia".
  • W tekstach traktujących o kulturze, literaturze i sztuce nazwa Skandynawia odnosi się do całego Półwyspu Skandynawskiego, a także Islandii, Półwyspu Jutlandzkiego, duńskich wysp Fionia i Zelandia oraz Wysp Owczych. 
  • W tekstach dotyczących historii i gospodarki nazwą Skandynawia obejmuje się trzy kraje: Szwecję, Norwegię i Danię. 
  • W tekstach odnoszących się do współczesnej polityki i gospodarki nazwę Skandynawia stosuje się do największego obszaru: są to wszystkie kraje i terytoria autonomiczne należące do Rady Nordyckiej.

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem wyjaśniamy, co kryje się pod pojęciem "Skandynawia".

Eksperci od języka polskiego z Narodowego Centrum Kultury wyjaśniają: nazwa Skandynawia jest powszechnie używana, a przy tym bardzo rzadko definiowana w źródłach. Intuicyjnie zazwyczaj przypisuje się jej odniesienie takie jak nazwie geograficznej Półwysep Skandynawski. Jednak zakres denotacyjny nazwy Skandynawia różni się w zależności od dziedziny, w której zostanie ona użyta.

Skandynawia w literaturze i sztuce

W tekstach traktujących o kulturze, literaturze i sztuce nazwa Skandynawia odnosi się do całego Półwyspu Skandynawskiego, a także Islandii, Półwyspu Jutlandzkiego (tego, na którym leży kontynentalna część Danii), duńskich wysp Fionia i Zelandia (z Kopenhagą) oraz Wysp Owczych. Zakres ten jest wyznaczany zasięgiem mitologii skandynawskiej i literatury staronordyjskiej (staroskandynawskiej), obejmującej teksty powstałe od IX do XIV w. i stanowiące wspólne dziedzictwo piśmiennicze wszystkich Skandynawów.

Historyczna Skandynawia

W tekstach dotyczących historii i gospodarki nazwą Skandynawia obejmuje się trzy kraje: Szwecję, Norwegię i Danię - takie rozumienie nazwy jest też właściwe mieszkańcom owych trzech krajów, silnie powiązanych historycznie i kulturowo (m.in. wspólny władca w okresie unii kalmarskiej, dawna unia walutowa, zjednoczeniowe idee XIX-wiecznego skandynawizmu).

Skandynawia w polityce

W tekstach odnoszących się do współczesnej polityki i gospodarki nazwę Skandynawia stosuje się do największego obszaru: są to wszystkie kraje i terytoria autonomiczne należące do Rady Nordyckiej, a więc to: Dania, Norwegia, Szwecja, Islandia, Finlandia, a także Grenlandia, Wyspy Alandzkie i Wyspy Owcze.


Posłuchaj
01:56 czwórka pierwsze słyszę 29.05.2024 skandynawia.mp3 Ojczysty - dodaj do ulubionych. Gdzie zaczyna się i kończy Skandynawia? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

Audycja powstała we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 6.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę"po godz. 6.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras.aw

kormp

Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Czy słowo "beton" jest międzynarodowe?

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2023 08:00
Język polski kryje wiele ciekawostek. Niektóre słowa znane są niewielu, inne znają wszyscy i w dodatku nie tylko w Polsce. Tak jest ze słowem "beton", o którym możemy powiedzieć, że jest międzynarodowe, a w dodatku ma dwa znaczenie. Wyjaśniamy je w cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych".
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Kajakarstwo to nie wioślarstwo

Ostatnia aktualizacja: 24.08.2023 07:40
 O ciekawostkach językowych rozprawiamy w Czwórce w każdy wtorek i czwartek w cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Tym razem sprawdziliśmy, dlaczego kajakarstwo nie jest wioślarstwem. 
rozwiń zwiń