IKEA powstała w 1943 roku i założył ją Ingvar Kamprad, siedemnastoletni syn właściciel ziemskiego ze Smolandii, który chciał sobie początkowo dorobić na sprzedaży drobiazgów - długopisów i zapałek. W latach 50. firma zaczęła sprzedawać meble od lokalnych rzemieślników reklamując się za pośrednictwem rozsyłanych pocztą katalogów. Twórca koncernu otwarcie przyznawał, że jego imperium „narodziło się w Polsce”. Współpraca rozpoczęła się jeszcze w latach socjalizmu, od zamówienia 500 krzeseł z fabryki w Radomsku. Dziś Polska jest drugim co do wielkości producentem mebli dla szwedzkiego giganta – aż 20% produktów w sklepach IKEA pochodzi z naszego kraju. Pod znanymi na całym świecie nazwami KALLAX, HEMNES czy PAX kryje się praca polskich fabryk i polskie drewno. Meble produkowane w Lipnikach Starych (około 600 000 sztuk rocznie) trafiają do ludzi z całego świata – być może na łóżku o nazwie KURA wyprodukowanym w Polsce będą spać dzieci z Azji lub Ameryki. Z jednej strony może być to powód do dumy, z drugiej: czy nie powinniśmy się martwić, że 85-95 letnie sosny są w tym celu masowo wycinane? Bezcenne drzewa zmieniają się w niedrogie meble, które posłużą nam zaledwie przez około 15-20 lat.
Dokument prezentowany na ARTE.tv odsłania ukrytą cenę sukcesu tej marki. Za estetycznymi wnętrzami sklepów i uśmiechniętymi rodzinami z katalogów kryje się masowa wycinka polskich lasów. To ogromna bestia pochłaniająca niewyobrażalne ilości drewna – tak o koncernie mówi Johan Stenebo, były asystent założyciela IKEA. Kamery dokumentalistów penetrują tereny, gdzie pod piłami padają nie tylko drzewa z obszarów gospodarczych, ale również te z terenów chronionych i lasów niegospodarczych. Były menedżer IKEA ujawnia w filmie, że w latach 90. firma pozyskiwała nielegalnie drewno syberyjskie, przerzucając je przez Chiny: Jeśli potrzebujesz takich ilości drewna po niskich cenach, musisz naginać zasady. To nieuniknione – stwierdza, choć spółka stanowczo temu zaprzecza. Kosztem środowiskowym są gigantyczne wycinki lasów publicznych zarządzanych przez Lasy Państwowe, a problem wykracza daleko poza granice Polski - od Rumunii i Ukrainy ciągnie się aż po Syberię. W dokumencie widzimy dwa oblicza korporacji. Z jednej strony firma inwestuje w 80 turbin wiatrowych w Polsce, promuje program "Oddaj i Zyskaj" oraz deklaruje dążenie do obiegu zamkniętego do 2030 roku. Z drugiej strony w rumuńskich Karpatach systematycznie wykupuje kolejne lasy pod wycinkę, a aktywiści próbujący je chronić stają się ofiarami szykan i ataków.
mo. mat. prasowe
