Stan wojenny
Section01
Section02

13 grudnia

Jaruzelski: Nadeszła godzina ciężkiej próby!

- Ogłaszam, że dziś w nocy Rada Państwa wprowadziła na całym obszarze państwa stan wojenny - mówił gen. Wojciech Jaruzelski. (PR, 13.12.1981)

Obwieszczenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego

- Ojczyźnie grozi śmiertelne niebezpieczeństwo! Wywrotowe działania sił wrogich socjalizmowi zepchnęły nas na krawędź wojny domowej - głosił komunikat. (PR,13.12.1981)

Godzina milicyjna na terenie całego kraju

- Zawieszono podstawowe prawa obywateli - wolność i nietykalność osobistą - słyszymy w komunikacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. (PR, 13.12.1981)

Zakazane zostały zbiórki, pochody, manifestacje...

- Wzywa się wszystkich obywateli do bezwzględnego przestrzegania wprowadzonych zakazów, nakazów i ograniczeń - głosiło obwieszczenie Rady Państwa. (PR, 13.12.1981)

Lista internowanych działaczy Solidarności

Na mocy dekretu Rady Państwa o stanie wojennym internowano grupę ekstremalnych działaczy Solidarności oraz nielegalnych organizacji antypaństwowych. (PR, 13.12.1981)

Komunikat o internowaniu Gierka i Babiucha

Na mocy dekretu o stanie wojennym Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego poleciła internować członków byłego kierownictwa partyjno-państwowego. (PR, 13.12.1981)

Ofiary stanu wojennego

Stan wojenny na zdjęciach

Section04
Jan Paweł II modli się za Ojczyznę

- Nie może być przelewana polska krew - mówił Jan Paweł II do wiernych zgromadzonych na Placu św. Piotra. (RWE, 13.12.1981)

Prymas Glemp: Nie podejmujcie walki Polak przeciw sobie

- Nie ma większej wartości niż życie ludzkie, dlatego będę wzywał o rozsądek - dziennikarze Wolnej Europy komentują słowa homilii prymasa Polski. (RWE, 13.12.1981)

To nie koniec narodu i nie koniec Polski

Felieton Michała Suszyckiego (właśc. Marka Łatyńskiego) wyemitowany na antenie Rozgłośni Polskiej RWE tuż po wprowadzeniu stanu wojennego. (RWE, 13.12.1981)

Polacy są w szoku

- Długa lista zarządzeń stanu wojennego zmieniła oblicze kraju - relacje zagranicznych dziennikarzy przebywających w Polsce 13 grudnia 1981. (RWE, grudzień 1981)

Gdzie jest Lech Wałęsa?

Zygmunt Jabłoński o braku informacji na temat miejsca pobytu przywódcy "Solidarności" w 24 godziny po ogłoszeniu stanu wojennego. (RWE, 14.12.1981)

Powrót do stalinowskich rozporządzeń

- Zmilitaryzowano zakłady pracy, władze mają prawo przenosić robotników z jednego do drugiego miasta - słyszymy w audycji o łamaniu praw robotników. (RWE, 14.12.1981)

Naród polski ma wielką zdolność do odnowy

Relacja korespondenta Wolnej Europy Macieja Morawskiego z Paryża - wsparcie francuskich związkowców dla Solidarności, zbiórki darów dla Polaków. (RWE, 13.12.1981)

Wzywam Was do protestu!

- Kraj odcięto od świata, zamknięto granice, przerwano połączenia telefoniczne - wystąpienie Stefana Trzcińskiego, działacza "S" na wiecu w Sztokholmie. (RWE, 13.12.1981)

Manifestacja przed ambasadą PRL w Brukseli

Korespondencja Janusza Nittmana z Brukseli - demonstracje przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, komentarze belgijskich mediów. (RWE, 13.12.1981)

Europa protestuje

Reakcja państw zachodnich na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce, relacje z manifestacji zorganizowanych przeciwko decyzji gen. Jaruzelskiego. (RWE, 13.12.1981)

"Ręce precz od Solidarności"

Korespondencja z Londynu - demonstracje przed ambasadą PRL, reakcje zachodnich mediów na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. (RWE, 14.12.1981)

Bądźccie z nami w tych trudnych chwilach

Tekst przemyconej na zachód odezwy związkowców ze Szczecina, którzy po ogłoszeniu stanu wojennego rozpoczęli strajk. (RWE, 14.12.1981)

Warszawa oczami korespondentów

Aleksander Menhard o nielicznych relacjach korespondentów zagranicznych z opanowanej przez wojsko i MO stolicy. (RWE, 14.12.1981)

Aresztowania w Szczecinie

Przemówienie Andrzeja Milczanowskiego, doradcy prawnego komisji zakładowej stoczni im. Warskiego w Szczecinie o aresztowaniu działaczy Solidarności. (RWE, 14.12.1981)

Włosi solidaryzują się z Polakami

Parlament i rząd włoski o sytuacji w Polsce, demonstracje solidarności z narodem polskim organizowane przez związki zawodowe - korespondencja z Rzymu. (RWE, 14.12.1981)

NATO a stan wojenny

Wiesław Wróblewski o rozważanej przez NATO interwencji w przypadku wkroczenia do Polski wojsk Układu Warszawskiego. (RWE, 14.12.1981)

Głos z Austrii

- Wewnętrzne problemy Polska rozwiąże własnymi siłami - stwierdził wicekanclerz Austrii Fred Sinowatz podczas konferencji prasowej zwołanej w Wiedniu. (RWE, 15.12.1981)

USA o pomocy dla Polski

Przed wprowadzeniem stanu wojennego Stany Zjednoczone przyznały Polsce pomoc finansową. O zmianie sytuacji w korespondencji z Waszyngtonu. (RWE, 15.12.1981)

Wojsko przejmuje władzę

Krystyna Miłotworska o Wojskowych Grupach Operacyjnych, których utworzenie w październiku 1981 było etapem przygotowań do wprowadzenia stanu wojennego. (RWE, 15.12.1981)

Amerykańskie media o stanie wojennym

- Tylko sobie znanymi sposobami amerykańscy dziennikarze zdobyli zdjęcia i materiały filmowe z Polski - relacjonował Piotr Kobyliński z Nowego Jorku. (RWE, 16.12.1989)

Protest amerykańskich związków zawodowych

Największe centrale amerykańskich związków zawodowych zorganizowały w Waszyngtonie manifestację przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. (RWE, 16.12.1981)

Naród pod kontrolą wojska

- Stacje telewizyjne nie mogą podać własnych doniesień czy zdjęć z Polski, ponieważ łączność z korespondentami przerwano - komentarz z Nowego Jorku. (RWE, 16.12.1981)

Oświadczenie Włoskiej Partii Komunistycznej

Partia pod przywództwem Enrico Berlinguera domaga się przywrócenia wolności politycznych i obywatelskich w Polsce. (RWE, 16.12.1981)

Junta w Polsce

Jaki jest los internowanych? Andrzej Krzeczunowicz i Włodzimierz Odojewski na temat sytuacji w Polsce po ogłoszeniu stanu wojennego. (RWE, 16.12.1981)

Pomost - telefon do kraju

Pierwsza audycja z cyklu "Pomost - telefon do kraju". W programie nadawano komunikaty od osób, którym stan wojenny uniemożliwił powrót do kraju. (RWE, 16.12.1981)

Reakcje mediów brytyjskich

"Stan wojenny zamyka Polsce drogę do demokracji" - pisał "Times". Pierwsze komentarze brytyjskiej prasy, radia i telewizji na temat 13 grudnia 1981. (RWE, 17.12.1981)

"Financial Times" o stanie wojennym

Zdaniem publicysty gazety głównym celem stanu wojennego jest utrzymanie przez komunistów władzy, traconej przez ogromną popularność Solidarności. (RWE, 17.12.1981)

Agencja Reutera o wydarzeniach w Polsce

- Władze PRL wprowadziły rządy wojskowe. Jest to najbardziej drastyczny krok, aby poskromić Solidarność - głosił komunikat brytyjskiej agencji. (RWE, 18.12.1981)

Ostra reakcja mera Paryża

- W tej sytuacji państwa zachodnie powinny zaostrzyć swój kurs wobec całego bloku wschodniego - stwierdził Jacques Chirac, przyszły prezydent Francji. (RWE, 18.12.1981)

Pałka i karabin to jedyne instrumenty tej władzy

Komentarze filozofa Leszka Kołakowskiego i poety Stanisława Barańczaka na temat wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. (RWE, 18.12.1981)

Tego dnia upadły nasze nadzieje

- Ten dzień był szokiem, to spadło niespodziewanie, wszystko było niesłychanie brutalne - mówił pisarz Kazimierz Orłoś w rozmowie z Piotrem Załuskim. (RWE, 18.12.1988)

Monopol władzy na informację

Dziennikarze Radia Wolna Europa mówią o roli oficjalnych środków przekazu w Polsce i braku informacji na temat więzionych i internowanych. (RWE, 18.12.1981)

Apel Związku Plastyków Szwedzkich do rządu PRL

List do gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym szwedzcy związkowcy- artyści domagają się uwolnienia internowanych i wolności słowa. (RWE, 18.12.1981)

Paryż protestuje

- Przejęcie przez wojsko władzy nie jest wyłącznie sprawą wewnętrzną Polski - Maciej Morawski o francuskich reakcjach na wprowadzenie stanu wojennego. (RWE, 18.12.1981)

Walka w złej sprawie

- Upłynął tydzień okupacji, stanu wojny, który wprowadzono przeciw własnemu społeczeństwu - mówił Zygmunt Michałowski w dyskusji o 13 grudnia 1981. (RWE, 19.12.1981)

To godzina próby dla narodu polskiego

Tekst oświadczenia arcybiskupa Monachium Josepha Ratzingera, wydanego po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego. (RWE, 21.12.1981)

Wszystkim zza kulis kierują Sowiety

- Nastąpiło zdradzieckie uderzenie reżimu komunistycznego, który za zasłoną porozumień przygotowywał krwawą rozprawę z narodem - mówił Stefan Korboński. (RWE, 21.12.1981)

Jan Kott: ta wojenna gwiazdka nas rozdziela

- Znowu jest gwiazdka wojenna, najbardziej gorzka od tej w 1939 roku. Znowu po Warszawie jadą czołgi - mówił Jan Kott, krytyk i teoretyk teatru. (RWE, 21.12.1981)

Wiedeń przejęty wiadomościami z Polski

Komentarze w austriackich mediach po wprowadzeniu stanu wojennego, przejawy sympatii dla Polaków - relacja Wiesława Wróblewskiego. (RWE, 22.12.1981)

Oświadczenie Sekretarza Generalnego NATO

- Polskie problemy powinny znaleźć rozwiązanie na drodze kompromisu i ugody, NATO przyjmie zasadę "ścisłej nieinterwencji" - powiedział Joseph Luns. (RWE, 22.12.1981)

Ronald Reagan: Waży się los polskiego narodu!

Fragment orędzia telewizyjnego, wygłoszonego przez prezydenta Stanów Zjednoczonych na temat Polski i wprowadzenia stanu wojennego. (RWE, 23.12.1981)

Boże Narodzenie '81

- Pociesz Jezu kraj płaczący, pobłogosław Solidarność - śpiewali internowani w Łupkowie. Nagrania ich piosenek wywieziono potajemnie za granicę. (RWE, 24.12.1982)

Zbigniew Brzeziński: stawiacie czoła brutalnemu uciskowi

- Zwracam się do moich braci i sióstr w Polsce z uczuciem głębokiego podziwu dla waszej odwagi - mówił doradca prezydenta USA Jimmy'ego Cartera. (RWE, 25.12.1981)

Leopold Tyrmand: Solidarność to jest światowy protest

- To, co wydarzyło się w Polsce w latach 1980-81 dotyczyło centralnego zagadnienia epoki - praw człowieka - mówił pisarz Leopold Tyrmand. (RWE, 25.12.1981)

Jerzy Giedroyc: w Polsce szaleje terror

- Tocząca się walka jest naszą walką. Pucz gen. Jaruzelskiego jest ostatnią kartą reżimu - mówił Jerzy Giedroyc, redaktor paryskiej "Kultury". (RWE, 25.12.1981)

Czesław Miłosz: pozostajemy solidarni z Solidarnością

- Nadzieję da się stłumić czołgami, ale imperium, które ucieka się do takich środków, składa dowód, że jego ideologia jest już martwa - mówił noblista. (RWE, 25.12.1981)

Zbrodniczy akt na polskim narodzie

- Ogłoszenie stanu wojennego jest dowodem bankructwa systemu komunistycznego - mówił Stanisław Skrowaczewski, kompozytor i dyrygent światowej sławy. (RWE, 25.12.1981)

Bezprawny zamach na wolność i demokrację

- Francuzi rozumieją, że terror panujący w Polsce grozi całemu wolnemu światu i jest sprawą każdego wolnego człowieka - mówił prof. Piotr Słonimski. (RWE, 25.12.1981)

Polonia wesprze rodaków w kraju

- Łatwo się mądrzyć w Paryżu, kiedy w Polsce sytuacja jest tak dramatyczna - słyszymy w komentarzu Jerzego Monda, historyka i krytyka literackiego. (RWE, 25.12.1981)

Terror na skalę, której nie widziano od śmierci Stalina

- Zamach stanu, inscenizowany przez partię komunistyczną w mundurach, nikomu nie może wyjść na dobre - mówił prof. Adam Ulam, sowietolog z Harvardu. (RWE, 25.12.1981)

Pucz Jaruzelskiego

- Rzecznik junty Jaruzelskiego, Jerzy Urban twierdzi, że tylko 5 tysięcy osób zostało internowanych - słyszymy w komentarzu Andrzeja Krzeczunowicza. (RWE, 26.12.1981)

Okupanci własnego kraju

- Według propagandy sowieckiej Solidarność była awangardą zbliżającej się kontrrewolucji, przygotowującą grupy bojowe - mówił Tadeusz Mieleszko. (RWE, grudzień 1981)

"Polska znowu na drodze krzyżowej"

Media europejskie o stanie wojennym w Polsce. Komentarze prasowe w Austrii, Niemczech i Holandii. (RWE, grudzień 1981)

"Le Monde" o rozwoju wypadków w PRL

Informacja o tajnym referacie wygłoszoszonym przez prof. Jerzego Wiatra, dyrektora Instytutu Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu. (RWE, grudzień 1981)

Obozy dla internowanych

Krystyna Miłotworska przedstawia informacje, docierające na Zachód, na temat warunków panujących w ośrodkach odosobnienia dla opozycjonistów. (RWE, 6.01.1982)

Siła bezprawia

- Otoczyć, zrewidować, zatrzymać, aresztować, izolować - oto jest język dni i nocy grudnia 1981 - mówił Tadeusz Nowakowski w czasie dyskusji o internowanych. (RWE, 1982)

"Wiem mamusiu, że Ty siedzisz za Solidarność"

Fragmenty pamiętnika ze stanu wojennego łódzkiej włókniarki Marii Filipowicz czyta aktorka Maria Dłużewska. "Prządkę" nagrodziła paryska "Kultura". (RWE, brak daty)

Stanowisko Wielkiej Brytanii

Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii Peter Carrington opowiedział się za wywarciem presji dyplomatycznej i gospodarczej na władze PRL. (RWE, 8.01.1982)

Azyl polityczny dla polskiego ambasadora

- Solidarności od samego początku rzucane były kłody pod nogi - mówił Romuald Spasowski. Otrzymał azyl polityczny w USA po ogłoszeniu stanu wojennego. (RWE, 10.01.1982)

Noc ciemna ogarnęła Polskę

- Z serc naszych wyrywa się dzisiaj jęk, bolesny jęk. Cały kraj zamarł w grozie i rozpaczy - powiedział ks. Mirosław Drzewiecki, duszpasterz akademicki. (RWE, 13.01.1982)

Trzeba było powiedzieć "dość"

- Wojsko musiało wejść, żeby sprawcy naszej biedy zaczęli żyć mniej spokojnie - komentował wprowadzenie stanu wojennego dziennikarz Marek Barański. (PR, 15.12.1981)

Co to za dyktatura, skoro rząd jest legalny?

- Co to za przewrót, skoro organizuje go szef legalnego rządu, sekretarz partii, spełniającej przewodnią rolę w państwie - pytał prof. Marian Orzechowski. (PR, 23.12.1981)

Wigilia inna niż wszystkie

- Zwracam się do tych, którzy wieczór ten spędzają w rodzinnym gronie i do tych, którzy pozostają w pracy i na służbie - przemawiał gen. Jaruzelski. (PR, 24.12.1981)

Wyjątkowość Polaków jest mitem

Rozmowa Jerzego Małczyńskiego z prof. Marianem Orzechowskim, sekretarzem KC PZPR, o atrakcyjności działań opozycyjnych i socjalistycznej odnowie. (PR, 26.12.1981)

Dramat górników z "Piasta"

- Nic wam nie grozi, jak wyjedziecie - esbecy, wykorzystując dzieci strajkujących górników, chcieli zmusić protestujących do wyjazdu na powierzchnię. (PR, 29.12.1981)

Winę ponosi Solidarność

- Zajrzała nam w oczy najstraszniejsza z gróźb, wojna domowa - przemówienie noworoczne prof. Henryka Jabłońskiego, przewodniczącego Rady Państwa. (PR, 31.12.1981)

Na marginesie "Dnia Solidarności z Polską"

Krytyka polityki prezydenta Ronalda Reagana w kontekście przygotowywanego przez telewizję amerykańską programu na temat Polski i stanu wojennego. (PR, styczeń 1982)

Dla nas stan wojenny to nie pierwszyzna

- Żadne uciążliwości stanu wojennego nie dotyczą mnie i większości mojego środowiska. One dotyczą niewielu ludzi - przekonywał płk Janusz Przymanowski. (PR, 19.01.1982)

To była słuszna decyzja

- Społeczeństwo przyjęło z ulgą decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego - przekonywał historyk literatury prof. Marian Stępień. (PR, 11.02.1982)

Prokurator "troszczy się" o los internowanych

- Nakazałem usprawnienie wysyłania listów, przydzielenie koców tam, gdzie temperatura w okresie mrozów była zbyt niska - mówił prokurator z Poznania. (PR, 6.02.1982)

Cele i działanie WRON

- Kraj chylił się ku upadkowi, realne były oceny, że groziła wojna domowa – słyszymy w audycji na temat utworzenia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. (PR, 18.02.1982)

Górnictwo, gospodarka, ludzie

Propagandowa audycja w rok po zakończeniu 9-dniowego strajku 2 tys. górników, który podjęli pod ziemią protest przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. (PR, 26.02.1982)

"Polska ojczyzną nadmiaru demokracji"

Mjr Wiesław Górnicki, doradca gen. Jaruzelskiego, odpowiada na pytania słuchaczy, przekonuje, że wprowadzenie stanu wojennego było słuszne. (PR, 5.03.1982)

W obronie zagrożonej państwowości

- Bez opanowania chaosu, zapobieżenia anarchii, nie moglibyśmy iść drogą reform - mówił mjr Wiesław Górnicki, doradca gen. Wojciecha Jaruzelskiego. (PR, 2.04.1982)

Głos partii - głosem narodu

Program radiowy zrealizowany z okazji półrocza stanu wojennego. Na pytania słuchaczy odpowiadał m.in. sekretarz KC PZPR Włodzimierz Mokrzyszczak. (PR, 15.06.1982)

Ważne słowa papieża

- Głęboko przeżywam doświadczenie polskie ostatnich lat, począwszy od sierpnia 1980 roku - mówił Jan Paweł II w czasie II pielgrzymki do Ojczyzny. (PR, 17.06.1983)

Ideologiczna jedność partii

Rozmowa Waldemara Rudnika z sekretarzem KC PZPR Stefanem Olszowskim o zakłóceniach życia społecznego przed wprowadzeniem stanu wojennego. (PR, 2.04.1982)

Przeciwnikom socjalizmu mówimy: "Nie"

- Wrogom socjalizmu zagrodzimy drogę do swobodnego działania - mówił prof. Tadeusz Walichnowski na partyjnej Konferencji Ideologiczno -Teoretycznej. (PR, 7.04.1982)

Stan wojenny musi trwać

- Im dłużej w obecnym kryzysie stan wojenny będzie utrzymywany, tym lepiej dla kraju - przekonywał wicepremier Mieczysław Rakowski. (PR, 15.06.1982)

W trosce o dobro partii

Na pytania radiowych słuchaczy o politycznej i społecznej sytuacji w kraju odpowiadali wicepremierzy: Mieczysław Rakowski i Janusz Obodowski. (PR, 15.06.1982)

585 dni stanu wojennego

- Naszej ojczyźnie przyszło przeżyć ciężką próbę, zdać kolejny egzamin – mówił gen. Jaruzelski podczas debaty sejmowej o zniesieniu stanu wojennego. (PR, 21.07.1983)

Socjalizm - najważniejszy

- Wrogowie socjalistycznej Polski podjęli kolejną próbę zakłócenia spokoju - mówił gen. Czesław Kiszczak, minister spraw wewnętrznych. (PR, 16.09.1982)

W trosce o Polskę Ludową

- To była i jest wojna o uratowanie socjalistycznej państwowości - przemawiał gen. Wojciech Jaruzelski w 1. rocznicę ogłoszenia stanu wojennego. (PR, 13.12.1982)

Stan wojenny oczami propagandysty

- Dzień 13 grudnia ubiegłego roku był to moment, w którym zatrzymano próbę dokonania gwałtu na naszym narodzie - oceniał Krzysztof Toeplitz, publicysta. (PR, 13.12.1982)

Socjalistyczna odnowa

- Nasz cel to usprawnianie systemu socjalistycznego - słyszymy w audycji o utworzonym Patriotycznym Ruchu Odrodzenia Narodowego. (PR, 17.03.1983)

Wolność ma na imię Polska

- Polska - to imię nas wszystkich zobowiązuje, to imię nas wszystkich kosztuje - powiedział Jan Paweł II podczas spotkania z młodzieżą na Jasnej Górze. (PR, 17.06.1983)

Wywiad z Wojciechem Jaruzelskim

- Stan wojenny wprowadziłem, żeby ratować Polskę – mówił gen. Wojciech Jaruzelski w rozmowie z Barbarą Walters, amerykańską dziennikarką sieci ABC. (PR, 24.07.1983)

"Pomylili się przeciwnicy Polski Ludowej"

Sejmowe wystąpienie przewodniczącego Rady Państwa prof. Henryka Jabłońskiego na temat motywów wprowadzenia i zniesienia stanu wojennego. (PR, 22.07.1983)

Polska według komunistów

- Solidarność zniszczyli ekstremiści, którzy stali się wrogami socjalizmu – mówił wicepremier Mieczysław Rakowski w Stoczni Gdańskiej. (PR, 25.08.1983)

Wszystko zawdzięczamy Związkowi Radzieckiemu

- W sprawie niszczenia pomników wdzięczności dla Związku Radzieckiego Solidarność milczy! – wołał w Stoczni Gdańskiej wicepremier Mieczysław Rakowski. (PR, 25.08.1983)

Wałęsa wzywa do żółwiej pracy

- Lech Wałęsa wzywa do żółwiej pracy. To wezwanie wypływa z poczucia przegranej! – przekonywał Mieczysław Rakowski w Stoczni Gdańskiej. (PR, 25.08.1983)

My nie walczymy pięściami i czołgami

- Wy nasyłacie na nas czołgi i pałki – stwierdził Lech Wałęsa w odpowiedzi na słowa Mieczysława Rakowskiego w Stoczni Gdańskiej. (PR, 25.08.1983)

Dlaczego rozwiązaliście Solidarność?

Robotnicy Stoczni Gdańskiej im. Lenina zadają pytania wicepremierowi Mieczysławowi Rakowskiemu. Jedno z pytań dotyczyło delegalizacji Solidarności. (PR, 25.08.1983)

Section07
Pułkownik Kukliński Człowiek, który wstrząsnął komuną
Section08

Solidarność kontra komuniści. Kto dążył do konfliktu?

Nikt tu nie wjedzie czołgami

- Wierzę w stuprocentowe zwycięstwo. Nie wiem tylko, ile za to zapłacimy - mówił Lech Wałęsa podczas wystąpienia na wiecu na Stadionie Śląskim. (RWE, 14.06.1981)

Stefan Bratkowski do uczestników plenum KC PZPR

List otwarty, wystosowany do obradujących na IV plenum KC PZPR w październiku 1981 roku przez publicystę, szefa Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. (RWE, 25.08.1980)

Kto dąży do konfliktu?

Trudności w zaopatrzeniu, rosnąca fala strajków - spotkanie władz Solidarności z wicepremierem Mieczysławem Rakowskim, relacja Andrzeja Jeleńskiego. (PR, sierpień 1981)

"Stella" strajkuje

- My bez jedzenia nie będziemy pracowali - reportaż z Zakładu Przemysłu Pończoszniczego. Przyczyny protestu, argumenty i postulaty strajkujących. (PR, październik 1981)

Nikt już nie wierzy w szczere chęci komunistów

- Społeczeństwo nie wierzy w oficjalną ocenę sytuacji - stwierdził rzecznik prasowy Solidarności Marek Brune po obradach Komisji Krajowej NSZZ "S". (PR, 10. 10.1981)

Komuniści straszą konfrontacją zbrojną

- Czy nasz rząd uważa, że ma przed sobą bezmyślne masy? - pytał podczas wiecu Alojzy Szablewski, przewodniczący Solidarności w Stoczni Gdańskiej. (PR, 17.10.1981)

Zamach na socjalistyczną państwowość?

- Niektóre ogniwa "S" zmierzają do próby sił z władzami – tak Jerzy Urban, rzecznik rządu, uzasadniał powołanie wojskowych Terenowych Grup Operacyjnych. (PR, 25.10.1981)

Lech Wałęsa w Żyrardowie

Strajk w Żyrardowskich Zakładach Tkanin Technicznych - spotkanie Lecha Wałęsy z protestującymi, pytania o sytuację polityczną i gospodarczą w kraju. (PR, 27.10.1981)

Prymas Glemp do Wałęsy: Najważniejszy jest dialog

Prymas Józef Glemp apelował w liście do Lecha Wałęsy o unikanie konfrontacji z władzami, pisał, że "z niepokojem obserwuje złowrogie nastroje". (RWE, listopad 1981)

ZOMO "gasi" strajk studentów-strażaków

Audycja propagandowa o pacyfikacji strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie, rozwiązaniu uczelni przez Radę Ministrów. (PR, grudzień 1981)

Ta ustawa zakłóci spokój wewnętrzny

Episkopat Polski w liście skierowanym do Sejmu wyrażał zaniepokojenie projektem ustawy o nadzwyczajnych uprawnieniach dla rządu. (RWE, 6.12.1981)

TW "Grażyna" na obradach Solidarności

Zmanipulowany felieton Polskiego Radia, w którym wykorzystano nagrania dostarczone przez działacza "S" Eligiusza Naszkowskiego, tajnego współpracownika SB. (PR, 7.12.1981)

Mieczysław Rakowski o sytuacji w kraju

- Ileż w tym jest polskiej ułudy - mówił Mieczysław Rakowski w rozmowie z Jerzym Małczyńskim nadanej tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego. (PR, 12.12.1981)

Kongres Kultury obraduje

- Jeszcze dwa lata temu taki kongres kultury byłby nie do pomyślenia - mówił filozof prof. Klemens Szaniawski. (PR, 11.12.1981)

Przerwany Kongres Kultury Polskiej

Włodzimierz Odojewski o przerwanym przez stan wojenny Kongresie Kultury Polskiej, który rozpoczął się w Warszawie 11 grudnia 1981 i miał trwać do 13 grudnia. (RWE, 14.12.1981)

To była wojna z narodem. Spojrzenie po latach

Wróg publiczny nr 1

Dramatyczne losy poetki Anny Upirów, represje ze strony SB, aresztowanie. Reportaż Adama Wielowieyskiego nagrany w listopadzie 1982 roku. Audycja niewyemitowana.

Radio "S" w hołdzie poległym górnikom

- 7 lat temu władza wypowiedziała wojnę społeczeństwu - słyszymy w audycji Podziemnego Radia "Solidarność". (13.12.1988)

Wyrzuceni za działalność związkową

- Nieznana jest liczba wyrzuconych z pracy w okresie stanu wojennego - mówią bohaterowie audycji Krystyny Sprusińskiej i Czesława Dyganta. (PR, 16.11.1989)

"Liturgia jednego strajku"

- Nikt nie przypuszczał, że będą ofiary śmiertelne - dokument Eugeniusza Labusa i Piotra Króla o tragicznych wydarzeniach w kopalni "Wujek". (PR, 13.12.1989)

Co zrobiliśmy z Polską?

- Nie mam czasu na zastanawianie się nad przeszłością, nie mam szans myśleć o 13 grudnia 1981 - mówił Lech Wałęsa w rozmowie z Andrzejem Trojanowskim. (PR, 13.12.1989)

To zdarzyło się osiem lat temu

Audycja Janiny Jankowskiej o przyczynach i skutkach wprowadzenia stanu wojennego z udziałem Wiesława Górnickiego, Ryszarda Reiffa i Karola Modzelewskiego. (PR, 13.12.1989)

"Światło w oczach"

Reportaż Alicji Maciejowskiej o aresztowaniu Jadwigi Kryńskiej, lekarki, działaczki "S", która po rewizji i przesłuchaniu przez SB popełniła samobójstwo. (PR, 17.03.1990)

Pacyfikacja Stoczni im. Warskiego

Audycja dokumentalna Aliny Głowackiej. Fragmenty nagrań wieców strajkowych, pertraktacji z milicją, zapiski z aresztowań, wspomnienia świadków. (PR, 29.12.1990)

"Użyto broni"

Audycja dokumentalna Anny Sekudewicz i Marka Mierzwiaka o ataku ZOMO na kopalnię "Wujek" 16 grudnia 1981. Głosy uczestników tragicznych wydarzeń. (PR, 13.12.1990)

Z ulotkami na czołgi

- Z perspektywy czasu myślę, że to zamachnięcie się ulotką na czołg było racjonalne - mówił jeden z gości audycji Marii Blimel i Wandy Wasilewskiej. (PR, 13.12.2000)

Kto rozliczy zbrodnie komunistyczne?

- To nie było tak, że strzelali ludzie w czapkach niewidkach - mówił historyk prof. Andrzej Paczkowski, komentując pacyfikację górników w kopalni “Wujek”. (PR, 2.11.2001)

"Baliśmy się tylko czarnej wołgi"

Wspomnienia osób internowanych i żołnierzy, którzy wykonywali rozkazy Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Audycja Agnieszki Walewicz i Piotra Wernera. (PR, 11.12.2001)

Lekcja historii

Stan wojenny widziany oczami młodych ludzi, uczniów szkół średnich, urodzonych po 1983 roku. Reportaż Ireny Piłatowskiej w 20. rocznicę wydarzeń. (PR, 13.12.2001)

Stan wojenny wstrząsnął światem

- Wiedzieliśmy, że coś nastąpi - komentarze dziennikarzy BBC w 20. rocznicę 13 grudnia 1981. Audycja "Stan wojenny w Polsce widziany z Londynu", cz.1. (BBC, 13.12.2001)

Polska odcięta od świata

Pozyskiwanie informacji przez zachodnich korespondentów w pierwszych dniach stanu wojennego. Audycja "Stan wojenny w Polsce widziany z Londynu", cz. 2. (BBC, 13.12.2001)

Kontakty osobiste - najlepsze źródło informacji

- Myśmy na podstawie BBC mieli dokładną mapę środków oporu - wspominał Władysław Frasyniuk. Audycja "Stan wojenny w Polsce widziany z Londynu", cz.3. (BBC, 13.12.2001)

BBC - rozgłośnia dobrze poinformowana

- Każda informacja była potrzebna jak tlen potrzebny jest do życia - mówił Władysław Frasyniuk. Audycja "Stan wojenny w Polsce widziany z Londynu", cz.4. (BBC, 13.12.2001)

Wojna z narodem

- Przejęcie władzy przez wojsko było zaplanowane - wspominał korespondent BBC. Audycja "Stan wojenny w Polsce widziany z Londynu", cz.5. (BBC, 13.12.2001)

Oni wiedzieli jak zabijać

- To byli fachowcy. Tam zaplanowano mord z premedytacją - reportaż Anny Sekudewicz i Marka Mierzwiaka o ataku ZOMO na górników z kopalni "Wujek". (PR, 14.12.2001)

Zabiło go ZOMO

Reportaż Marii Blimel o niewyjaśnionych okolicznościach śmiertelnego pobicia 19-letniego Piotra Majchrzaka z Technikum Ogrodniczego w Poznaniu. (PR, styczeń 2002)

Historia wojennych drukarni

- W domu u państwa Dubrawskich była pierwsza drukarnia pracująca w stanie wojennym - mówi jeden z bohaterów reportażu Agnieszki Czarkowskiej. (PR, 13.12.2002)

Zima wasza, wiosna nasza!

To hasło pojawiło się na murach polskich miast. Prof. Jerzy Eisler wraca pamięcią do wydarzeń sprzed 23 lat, mówi o próbach zlikwidowania Solidarności. (PR, 13.12.2004)

Komuniści starannie przygotowali stan wojenny

- Niestety stan wojenny był tą rzeczą, która najlepiej wyszła komunistom w ciągu czterdziestu pięciu rządów - komentował historyk, prof. Jerzy Eisler. (PR, 13.12.2004)

W obronie rządów komunistycznych

- Generał Jaruzelski nie jest w stanie udowodnić, że działał w stanie zagrożenia bezpośrednią interwencją radziecką - powiedział historyk Antoni Dudek. (PR, 13.12.2004)

Jeśli jest stan wojenny, to musi być strzelanie

- Rozmawiałem z generałami czy ministrami i mówiłem, że nie wolno, aby ktokolwiek zginął - wspominał Lech Wałęsa w rozmowie z Jakubem Urlichem. (PR, 16.12.2004)

Rok 1983 - Jan Paweł II w Polsce

- Władza bardziej bała się reakcji Związku Radzieckiego na słowa papieża, niż tego, co powie Polakom - komentował po latach ks. Zdzisław Król. (PR, 2.04.2005)

Jan Paweł II: ufam, że odnowa nadejdzie

Te słowa padły podczas spotkania Ojca św. z władzami PRL w czerwcu 1983 roku. II pielgrzymkę wspomina ks. Zdzisław Król w rozmowie z Tadeuszem Sznukiem. (PR, 2.04.2005)

Ojciec św. wywołał przerażenie władz PRL

- Papież zwrócił się do narodów słowiańskich, odwołał się do godności człowieka - mówił ks. Zdzisław Król, wspominając homilię Jana Pawła II w 1983 roku. (PR, 2.04.2005)

Pomoc USA dla Solidarności

Rozmowa Marka Wałkuskiego ze Zbigniewem Brzezińskim, doradcą prezydenta Jimmy’ego Cartera, o pomocy USA po wprowadzeniu stanu wojennego. (PR, 12.08.2005)

Ciemne lata polskiego sądownictwa

Wypowiedź Zbigniewa Romaszewskiego, senatora, działacza opozycji, organizatora Komisji Interwencji i Praworządności na temat pracy sądów w czasach PRL. (PR, 20.10.2005)

Karnawał wolności i Solidarności

Podpisanie Porozumień Sierpniowych, I zjazd Solidarności, pacyfikacja "Wujka" - kalendarium wydarzeń, które doprowadziły do wprowadzenia stanu wojennego. (PR, 13.12.2005)

"Reportaż nie całkiem sentymentalny"

Audycja Janiny Jankowskiej o piosenkach nagranych w obozach internowania. Czy po tylu latach od stanu wojennego mogą jeszcze wzruszać? (PR, 13.12.2005)

Panie Władku, nie rób Pan trudności

- 25 lat temu o północy przyszło do mnie kilku panów cywilnych i mundurowych - wspominał Władysław Bartoszewski, internowany 13 grudnia 1981. (PR, 13.12.2006)

Zastraszyć społeczeństwo

- Jak już wniosłem całą bibułę do mieszkania, usłyszałem walenie w drzwi, za którymi stała milicja - wspominał moment internowania Wojciech Borowik. (PR, 13.12.2011)

Stan wojenny na zdjęciach

Section09
Świat zza krat Próba przybliżenia dorobku artystycznego, który powstawał w warunkach opresji
Section10

Historia jednej fotografii

Czas Apokalipsy
Czas Apokalipsy SKOT i żołnierze przy koksowniku pod warszawskim kinem Moskwa, w tle plakat do filmu "Czas Apokalipsy". To zdjęcie-symbol Chrisa Niedenthala (z lewej) obiegło świat w pierwszych dniach stanu wojennego. Takie samo zdjęcie, prawdopodobnie dzień później, zrobił Ireneusz Piotrowski, fotograf-amator. więcej
Section12
Section20