Logo Polskiego Radia
IAR
Paulina Jakubowska 06.10.2011

Literacki Nobel dla Tomasa Transtroemera

Decyzją Szwedzkiej Akademii literacki Nobel powędrował do Tomasa Transtroemera. Po piętnastu latach noblistą znów jest poeta.
Thomas TranstrmerThomas Tranströmerfot: Wikipedia/fot. Andrei Romanenko
Posłuchaj
  • Posłuchaj werdyktu Akademii Noblowskiej
  • Literaturoznawca, prof. Adam Dziadek: To zupełnie niesamowite wiersze
  • Jerzy Illg: Szwedzi czekali na tego Nobla wiele lat
  • Julia Hartwig: To piękne, delikatne wiersze
  • Korespondent Polskiego Radia donosi ze Sztokholmu
  • Sekretarz noblistki: Szmyborska bardzo się cieszy z nagrody dla Transtroemera

Tomas Transtroemer, szwedzki poeta, pisarz i tłumacz, został laureatem literackiego Nobla. Przez lata był wielką nadzieją Szwedów na tę nagrodę. - Poprzez zwięzłe i przenikające się obrazy daje nam świeże spojrzenie na rzeczywistość - uzasadnili swój werdykt przedstawiciele Szwedzkiej Akademii.

Tomas Transtroemer należy do jednego z najwybitniejszych poetów współczesnych. Jego wiersze tłumaczono na ponad czterdzieści języków. Do najważniejszych jego zbiorów wierszy należą: "Tajemnice w drodze", "Dźwięki i ślady", "Morza Bałtyckie", "W sali zwierciadeł", "Żywym i umarłym". Jego twórczość porównywana jest do poezji Cypriana Norwida. W 1990 roku otrzymał za tom "Żywym i umarłym" Nagrodę Literacką Rady Nordyckiej.

Poezję Transtroemera cechuje duża zwięzłość. Pisze o doznaniach religijnych, jego wiersze ujawniają inspiracje muzyczne, poruszają problemy zagubienia człowieka we współczesnym świecie. Język poezji Transtroemera jest wyciszony, w utworach spotyka się obrazy pełne paradoksów. Na język polski jego poezję przekłada mieszkający w Szwecji polski literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Sztokholmskiego Leonard Neuger.

Tomas Transtoremer urodził się 15 kwietnia 1931 roku. Ukończył wydział psychologii i studia muzyczne. Pracował jako psycholog w więzieniu, a następnie w zakładach pracy. Mieszka w małej miejscowości Vaesteras, poza Sztokholmem. Od 1990 roku poeta zmaga się z konsekwencjami wylewu krwi do mózgu, porozumiewa się z otoczeniem za pomocą gestów i znaków. Stracił możliwość mówienia i pisania, mimo to nadal tworzy dzięki pomocy swej żony Moniki.

W tym roku wśród faworytów wymieniani byli m.in.: syryjski poeta Adonis, izraelski pisarz Amos Oz, japoński pisarz Haruki Murakami. Spośród Polaków szwedzcy krytycy literaccy wymieniali: Adama Zagajewskiego, Tadeusza Różewicza oraz Olgę Tokarczuk.

W 1996 roku ostatnią poetką wyróżnioną literacką Nagrodą Nobla była Wisława Szymborska. 80-letni Tomas Transtroemer zna się dobrze polską noblistkę, przyjaźni się z nią, odwiedzał ją w Krakowie.