W środę 5 listopada i czwartek 6 listopada w starym budynku Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego odbywa się konferencja "Pamięć i odpowiedzialność", zorganizowana w ramach obchodów roku Jana Karskiego.
Jak wyjaśnia prof. Andrzej , autor książki "", będzie w jej trakcie mowa głównie nie o dokonaniach emisariusza, a o tym, na ile takie postawy jak jego, można uogólnić.
Historyk wyjaśniał w radiowej Jedynce, że Janowi Karskiemu próbowano przypisać rolę człowieka, który chciał zatrzymać Holokaust, ale dokonanie tego było niemożliwe. Nie tylko on dostarczał informacje o zagładzie Żydów na Zachód, a państwa, które posiadały tę wiedzę, nie wykorzystały jej w należyty sposób. - Karski odegrał sporą rolę w pewnej kampanii propagandowej przeciwko zagładzie Żydów, natomiast nie miał żadnego wpływu na decyzje polityczne - wyjaśnił prof. Żbikowski.
Gość "Sygnałów dnia" mówił, że Jan Karski był osobą skromną, która uważała, że niewiele dokonała w życiu. Emisariusz miał podkreślać, że w czasie wojny nikogo nie uratował, bo nie chciano wierzyć w jego doniesienia z Polski.
Andrzej Żbikowski mówił także, że po wojnie sami Żydzi nie chcieli pamiętać o masowej zagładzie. - Mówiono tylko o bohaterskich powstańcach getta warszawskiego, a o zagładzie ludności cywilnej kobiet, dzieci starano się, aż do procesu Eichmanna, raczej nie mówić - wyjaśnił.
Jan Karski (Jan Romuald Kozielewski) działał podczas II wojny światowej w polskim ruchu oporu. Był kurierem, który przygotował raporty dla rządu RP na uchodźstwie oraz dla rządów zachodnich aliantów, opisujące zagładę Żydów w Polsce. W 1943 roku, dwa miesiące po likwidacji warszawskiego getta Karski został przyjęty przez prezydenta USA Franklina D. Roosevelta, a potem wiele osobistości świata polityki, dostojników kościelnych, dziennikarzy, artystów - wszystkim przedstawiał swój raport, jednak nie znalazł zrozumienia u słuchaczy. Często mu nie wierzono. W raport Karskiego nie wierzył - mimo swoich żydowskich korzeni - także sędzia Sądu Najwyższego USA Feliks Frankfurter.
Polskie Radio jest patronem obchodów Roku Jana Karskiego.
W czwartek o godzinie 19.30 w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego odbędzie się koncert symfoniczny upamiętniający działalność Jana Karskiego.
Prof. Andrzej Żbikowski odniósł się również do żądań rodziny Reinera Stahela, byłego komendanta wojskowego Warszawy z 1944 roku, która nie zgadza się, by nazywano go zbrodniarzem wojennym i domaga się od Muzeum Powstania Warszawskiego wycofania takich słów. Historyk nazwał to wydarzenie hucpą. Dodał, że trzeba apelować do władz niemieckich, by przekonały rodzinę, że nie ma racji.
Prowadził: Krzysztof Grzesiowski
Gość: prof. Andrzej Żbikowski
Tytuł audycji: Sygnały dnia
Data emisji: 05.11.2014
Godzina emisji: 8.15
bk/asz