866 lat temu, 2 marca 1333 roku zmarł Władysław Łokietek, król Polski, który zjednoczył państwo po okresie rozbicia dzielnicowego.
Młody Władysław nie miał łatwego startu. Ponad sto lat rozbicia dzielnicowego doprowadziło do rozdrobnienia państwa między piastowskie książątka. Jemu przypadła niewielka dzielnica brzesko-kujawska.
Nie było mu zapewne łatwo ze względu na niewielki, nawet jak na standardy średniowieczne, wzrost. Z tego względu, już za życia, nosił przydomek "Łokietek". Przyszłemu królowi nie brakowało jednak hartu ducha i zaciętości. Wychowany na dworze krakowskim wuja Bolesława Wstydliwego i zapatrzony w starszego brata Leszka Czarnego, który objął władzę nad Małopolską, sam zapragnął powiększać swoje panowanie. O władzę zwierzchnią spierał się najpierw ze śląskim Henrykiem Probusem, a później z królem Przemysłem II.
Niespodziewanie do walki o zwierzchnictwo i tron krakowski włączył się król czeski z dynastii Przemyślidów, Wacław II. Łokietek musiał uciekać z kraju. - Niestety zachowywał się jak mały, dzielnicowy książę z Kujaw. Nie był w stanie zrozumieć, że przez ponad sto lat rozbicia dzielnicowego, dokonały się przemiany społeczne i polityczne, co doprowadziło do wydalenia go z kraju – wyjaśniał dr Jan Sałkowski w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".
Do walki o tron krakowski powrócił w 1306 roku. Udało mu się opanować Małopolskę i przejąć dziedzictwo Przemysła II – okrojoną najazdami brandenburskimi Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. 20 stycznia 1320 Władysław został koronowany w Krakowie (była to pierwsza koronacja w tym mieście) na króla Polski.
- Był raczej człowiekiem, który rozbił państwo zjednoczone przez Przemyślidów tylko dla swojej niepohamowanej żądzy bicia się z każdym bez względu na stosunek sił, potrzeby i celowość tej wojaczki – oceniał prof. Marek Urbański w audycji Arkadiusza Ekierta z cyklu "Piękny i bestia".
Wojny Łokietka doprowadziły do utraty przez Polskę Pomorza Gdańskiego i ojcowizny - Kujaw. Te ostatnie stracił podczas wojny z Krzyżakami. To wówczas doszło do słynnej bitwy pod Płowcami.
Inną ocenę polskiego króla przedstawił dr hab. Grzegorz Myśliwski. - Łokietek zasługuje na szacunek choćby z tego powodu, że był władcą, który się nie poddawał – stwierdził historyk.
Co na ten temat uważali pozostali goście programów Polskiego Radia? Posłuchaj audycji poświęconych postaci Władysława Łokietka.
bm