Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Maciej Machcewicz 24.05.2019

Wojna stuletnia – rywalizacja angielsko-francuska

Współczesna narracja o wojnie stuletnie została całkowicie zdominowana przez narrację anglosaską. Według niej wojna stuletnia to pasmo wielkich zwycięstw Anglii i ciągłe klęski Francji. Skoro jednak było tak dobrze, to dlaczego konflikt trwał przeszło sto lat?
Bitwa pod Azincourt na XV-wiecznej miniaturzeBitwa pod Azincourt na XV-wiecznej miniaturzeWikimedia Commons/domena publiczna

24 maja 1337 roku król Francji Filip VI Walezjusz ogłosił konfiskatę angielskiego lenna Gujenny, co rozpoczęło wojnę stuletnią.

Wojna stuletnia naprawdę trwała lat 116 i była to nie jedna wojna, a seria konfliktów zbrojnych toczonych z przerwami pomiędzy królestwami Anglii i Francji.

Régine Pernoud, francuska mediewistka, jako przyczynę wybuchu wojny wskazuje Eleonorę Akwitańską, którą nazywa odpowiednikiem Heleny Trojańskiej. Małżeństwo dziedziczki Akwitanii z hrabią Andegawenii i przyszłym królem Anglii Henrykiem II Plantagenetem w 1152 roku stworzyło zupełnie nową sytuację geopolityczną między Anglią i Francją. Nie dość, że król angielski stał się najpotężniejszym wasalem Francji, pod którego władzą znalazła się połowa francuskiego królestwa, to ów mariaż stworzył podstawę angielskich pretensji do francuskiej korony.

Takiej interpretacji wydarzeń przeciwny jest dr hab. Jerzy Pysiak z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, który na antenie Polskiego Radia podkreślał, że od tych wydarzeń do wybuchu wojny minęło blisko 200 lat. Zdaniem historyka konflikt miał podłoże w kryzysie sukcesyjnym, jaki dotknął Francję w pierwszej połowie XIV wieku. Bezpotomna śmierć synów Filipa Pięknego sprowokowała angielskiego króla Edwarda III do wysunięcia pretensji do francuskiego tronu.

Wszelkiej maści dyskusje prawne, dyplomatyczne, traktatowe, a także zawiłości dynastyczne i wreszcie konflikty miały miejsce w ciągu następnego stulecia w stosunkach angielsko-francuskich. To czas wielkich bitew, legendarnych zwycięstw i sromotnych klęsk. Wewnętrznych niepokojów, buntów, politycznych rozgrywek i nieoczekiwanych zmian aliansów.

Współczesna narracja o wojnie stuletnie została całkowicie zdominowana przez narrację anglosaską. Według niej wojna stuletnia to pasmo wielkich zwycięstw Anglii i ciągłe klęski Francji. Skoro jednak było tak dobrze, to dlaczego konflikt trwał przeszło sto lat?

O genezie, skutkach i punktach zwrotnych wojny stuletniej posłuchaj w audycji z cyklu "Kryzys wieku średniego".