Monument stanie przy kościele Wszystkich Świętych na pl. Grzybowskim w Warszawie. Zasadnicza część pomnika, który zostanie zrealizowany według zwycięskiej koncepcji, ma stanąć po lewej stronie od frontu świątyni, a wzdłuż jej lewej nawy - mur z nazwiskami.
Listę Polaków ratujących Żydów przygotowuje specjalna grupa kierowana przez prof. Jana Żaryna z Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów. Prof. Żaryn szacuje, że na pomniku znajdzie się ok. 10 tys. nazwisk, a także nazwy instytucji, m.in. Polskie Państwo Podziemne, Kościół katolicki i Rząd Polski na uchodźctwie.
II WOJNA ŚWIATOWA - zobacz serwis specjalny>>>
Koncepcje pomnika upamiętniającego Polaków ratujących Żydów w czasie drugiej wojny światowej można zgłaszać do 28 lutego 2014 roku. Nagroda za pierwsze miejsce, którą przyzna komisja konkursowa, wyniesie 70 tys. zł. Konkurs ma charakter międzynarodowy. Szczegółowe informacje na temat warunków konkursu można znaleźć na stronie warszawskiego ratusza. Budowę pomnika sfinansuje urząd miasta oraz Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Przybliżony koszt to ok. 2 mln zł.
"To absurdalny pomysł"
Jak poinformowano, jednym ze źródeł nazwisk Polaków ratujących Żydów będzie lista sporządzona dla toruńskich redemptorystów i Radia Maryja. Zdaniem badaczki historii Żydów Aliny Całej łączenie Holokaustu i Radia Maryja to absurdalny pomysł. - Linię polityczną Radia Maryja ukształtowali antysemici, antysemityzm głosili na antenie przez długi czas, do tej pory to środowisko gra aluzjami antysemickimi - stwierdziła.
Alina Cała przypomniała też, że prof. Żaryn kierujący pracami Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów jest zaangażowany w środowisko kombatantów Narodowych Sił Zbrojnych. - Ta część podziemia w czasie okupacji często dopuszczała się mordów na Żydach. Mieli to w doktrynie: zwalczali dwóch wrogów - Niemców i bolszewików, Żydzi zostali przypisani do bolszewików - podkreśliła Cała.
Kontrowersje wokół pomnika
Postawienie monumentu na pl. Grzybowskim zaproponował w 2008 roku ówczesny sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Przewoźnik (zginął w katastrofie smoleńskiej). Argumentował, że jest to miejsce tradycyjnie związane ze społecznością żydowską i symboliczne, ponieważ w czasie okupacji w kościele Wszystkich Świętych na pl. Grzybowskim ukrywano Żydów.
HISTORIA na portalu polskieradio.pl>>>
Pomysł wzbudził wówczas kontrowersje. Budowie pomnika na pl. Grzybowskim sprzeciwiła się rada dzielnicy Śródmieście oraz część okolicznych mieszkańców. Projekt uchwały w tej sprawie znalazł się w porządku obrad Rady Warszawy w 2008 roku, jednak po burzliwej dyskusji na temat lokalizacji pomnika radni, głosami PO i Lewicy, zdjęli projekt z porządku. Powrócono do propozycji w 2011 roku - stołeczni radni przyjęli uchwałę w tej sprawie 52 głosami (nikt nie był przeciw, cztery osoby wstrzymały się od głosu).
Komitet dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów został założony w 1998 roku z inicjatywy Anny Poray-Wybranowskiej, która zbierała świadectwa pomocy udzielanej Żydom przez Polaków.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
IAR, PAP, kk