Paweł Soloch: powstańcy mówią o wspólnocie i jedności. To jest lekcja z Powstania

Obchodzimy w Polsce rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. W dzień tak szczególny także dyskusje polityczne schodzą na dalszy plan i zastępują je rozważania historyczne. Goście "Śniadania w Trójce" zostali poproszeni o odpowiedź na pytanie: czego uczy nas dzisiaj, współcześnie, historia Powstania Warszawskiego.

Polska pamięta. Obchody 76. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego

Paweł Soloch z Kancelarii Prezydenta podkreślił, że dziś, po latach, z perspektywy pokoleń, wiemy, że w momencie, w którym Powstanie Warszawskie wybuchło, już potoczyć się inaczej nie mogło. A równocześnie podkreślił, że motywy, jakie kierowały powstańcami, były zupełnie inne niż nasze współczesne oceny, zaś ofiara bohaterów "z całą pewnością nie poszła na marne".

– Dzisiaj Powstanie uczy nas tego, co starali się przekazywać i przekazują ostatni żyjący powstańcy. Tak było i teraz, 30 lipca, w Muzeum Powstania Warszawskiego. Oni mówią przede wszystkim o wspólnocie i o jedności. To jest rzeczywiście wspólne święto wszystkich Polaków, jedno z tych nielicznych, które naprawdę nas nie dzieli, a łączy – mówił Paweł Soloch.

Piotr Zgorzelski z PSL zaznaczył, że – rozpatrując zagadnienie politycznie – można zastanawiać się, czy danina krwi mieszkańców Warszawy była konieczna, skoro już na konferencji w Teheranie najprawdopodobniej Polska została "oddana" w zakres wpływów sowieckiej Rosji. Równocześnie jednak zaznaczył, że to pytanie, na które do dziś odpowiedzi nie znamy i nie poznamy, bo perspektywa polityczna i perspektywa Polaków, którzy brali udział w Powstaniu, to dwa różne spojrzenia.

Zobacz także:

• Posłuchaj wspomnień gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego o okolicznościach wybuchu Powstania Warszawskiego
• Zdzisław Sierpiński - człowiek, który rozpoczął Powstanie Warszawskie. Posłuchaj jego wspomnień

– W Polakach, którzy zostali zepchnięci do roli podludzi, niewolników, eksplodowała chęć wybicia się na niepodległość, chęć odwetu, narodził się gen wolności, tworząc wyjątkowy zasób tożsamości narodowej, który – moim zdaniem – pozwolił Polakom przetrwać także ponad 40 lat PRL i odrodzić się. To był ten fundament, to ziarno, które zostało zasiane i ono nie zmarło, tylko kiełkowało w naszej pamięci, w przekazach, relacjach – mówił Piotr Zgorzelski.

76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. 63 dni walki. 63 dni wolności. 63 dni tragedii

Bartosz Kownacki z PiS podkreślił, że jego dziadek był powstańcem, a pradziadek zginął w rzezi Woli, zatem trudno jest mu mówić o tych sprawach bez emocji. Jego zdaniem lekcja z Powstania jest dość gorzka, bo – jak zaznacza – dziś powstańców jest garstka i wielu polityków wykorzystuje ich instrumentalnie, tymczasem w latach 90., kiedy ocalałych z Powstania było jeszcze wielu, wyśmiewano ich, a o Muzeum Powstania Warszawskiego mówiono: "po co nam kolejne muzeum". Jak stwierdził zatem, pierwsza lekcja z Powstania brzmi: "Polacy nie potrafią szanować swoich bohaterów".

Czytaj również:

• Prezes PGE: możemy być dumni, że w godzinie próby energetycy potrafili z pełnym poświęceniem walczyć o niepodległość
• "Straciłam wtedy lewe oko i lewą rękę". Łącznika z Powiśla wspomina Powstanie Warszawskie

– Jeszcze jednej rzeczy nas ta historia uczy, że niestety w Polsce – i nie tylko w Polsce, bo też na świecie – zbrodniarze mają się świetnie. Tak było ze zbrodniarzami komunistycznymi, ale także ze zbrodniarzami nazistowskimi. Bo chociażby likwidator Woli, czyli największy zbrodniarz, został później burmistrzem jednego z miast RFN, niby demokratycznego wtedy państwa. Czyli zbrodniarze mieli się świetnie, a bohaterowie siedzieli w UB-owniach polskiej, a de facto radzieckiej Służby Bezpieczeństwa – mówił Bartosz Kownacki.

Marcin Kierwiński z PO przywołał uroczystość – jedną z wielu, które w ostatnich dniach się odbywały – w której brał udział. Uroczystość dość kameralna, podczas której przemawiał jeden z powstańców warszawskich.

– Jeden z żyjących powstańców, kombatantów, powiedział bardzo ważne słowa, powiedział o kwestii prawdziwego patriotyzmu, że Powstanie było właśnie aktem takiego prawdziwego, szczerego patriotyzmu. Nie patriotyzmu na pokaz, nie patriotyzmu składającego się z wielkich słów i małej ilości treści, tylko takiego prawdziwego, od serca. Ten pułkownik, kombatant Powstania Warszawskiego zwracał się do nas – a było tam wiele osób młodych, byli politycy, samorządowcy – mówił: zawsze pamiętajcie o tym prawdziwym patriotyzmie. Nie są ważne wielkie słowa, nie jest ważne to, jak sami siebie nazywamy wielkimi patriotami. Najważniejsze są te codzienne czyny, codzienna miłość do ojczyzny, codzienne dbanie, by budować wspólnotę, jedność, okazywać słabszym szacunek – mówił Marcin Kierwiński.

76. rocznica Powstania Warszawskiego w Polskim Radiu

Adrian Zandberg z partii Razem zaznaczył, że w spór o słuszności lub braku słuszności wybuchu Powstania wchodzić nie zamierza. Zgodził się z tym, że nie mogło się ono skończyć powodzeniem, ale również z tym, że w ludności Warszawy emocje były tak silne, że Powstanie i tak by wybuchło "w tej czy innej formie".

– Kiedy rozmawiamy o Powstaniu, mówimy o szacunku do powstańców, o pamięci, to może dobrze by było, żeby ta pamięć nie była powierzchowna. Żeby, rozmawiając o Powstaniu Warszawskim, rozmawiać także o tym, o jaką Polskę bili się ci, którzy ginęli na warszawskich ulicach. Bo mam wrażenie, że rozmowę o tym, czego chciało polskie podziemie, jak miała wyglądać wolna, niepodległa Polska, zastępuje trochę taka patriotyczna cepelia. I to niedobrze – podkreślił.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Śniadanie w Trójce
Prowadzi: Beata Michniewicz
Goście: Paweł Soloch (Kancelaria Prezydenta), Bartosz Kownacki (PiS), Marcin Kierwiński (PO-KO), Piotr Zgorzelski (PSL-KP), Adrian Zandberg (Razem/Lewica)
Data emisji: 1.08.2020
Godzina emisji: 9.07

jmo/mk