- Ocalony z Holokaustu polski Żyd, więzień niemieckich obozów Edward Mosberg zmarł w wieku 96 lat. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczył m.in. prezydent Andrzej Duda.
- Edward Mosberg jako świadek historii angażował się w upamiętnienie Holokaustu i innych niemieckich zbrodni okresu II wojny światowej.
- W uznaniu tych zasług w 2019 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP.
Prezydent Andrzej Duda zmienił w czwartek (22.09) program swojej wizyty w Nowym Jorku, aby móc uczestniczyć w pogrzebie Edwarda Mosberga, który w czasie II wojny światowej był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych KL Plaszow i KL Mauthausen-Gusen.
- Był niestrudzonym, odważnym świadkiem historii, niezłomnym obrońcą dobrego imienia Polski i Polaków, patriotą - tak Andrzej Duda wspominał Edwarda Mosberga.
Edward Mosberg po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zaangażował się w upowszechnianie wiedzy na temat Holokaustu. Działał również na rzecz poprawy stosunków polsko-żydowskich.
"To mój obowiązek, żeby o tym mówić"
W "Sygnałach dnia" przypomnieliśmy fragment archiwalnego wywiadu z Edwardem Mosbergiem, który przeprowadziliśmy w 2020 roku w związku z rocznicą oswobodzenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau oraz Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
- O tym się musi mówić, o tej zagładzie, żeby to nie zostało zapomniane. Ja straciłem całą moją rodzinę: dziadków, wujostwo, kuzynostwo, rodziców, siostry… Wszyscy byli obywatelami polskimi i wszyscy zostali zamordowani przez Niemców w niemieckich obozach koncentracyjnych na terenie Polski. Musimy pamiętać o jednej rzeczy, że jak wszystkie obozy w Polsce były budowane przez Niemców, tak nie było polskich obozów koncentracyjnych, ani obozów zagłady - mówił Edward Mosberg.
Polski Żyd dodał: "Kiedykolwiek mam jakąś sposobność, to chodzę i mówię o tej zagładzie, bo w Stanach bardzo dużo ludzi nie słyszało o obozach koncentracyjnych i Holokauście. To jest mój obowiązek dla pamięci mojej rodziny i reszty ludzi, którzy zostali zamordowani przez Niemców, aby o tym mówić, żeby nie zapomnieć. W Polsce zostało zamordowanych podczas wojny 5 milionów polskich obywateli: 3 miliony żydowskiej religii i 2 miliony chrześcijan. Nam nie wolno o tym zapomnieć".
- Moja żona przeżyła dwa marsze śmierci w Oświęcimiu i ona nie może o tym mówić, bo zaraz zaczyna płakać. Ja jestem trochę silniejszy (…). Moja matka została zamordowana w Oświęcimiu w 1944 roku. W Bełżcu straciłem 16 członków mojej rodziny i jak ostatnio tam byłem, słyszałem głosy: "Nie zapomnijcie o nas". Dlatego chodzę i mówię, żeby nie zapomnieć, bo nam nie wolno zapomnieć. Jakbyśmy zapomnieli, to tak jakbyśmy tych ludzi zabili jeszcze raz - kontynuował.
Człowiek wielkiej odwagi i determinacji
Z Edwardem Morsbergiem rozmawiała Katarzyna Gójska. Dziennikarka Programu 1 Polskiego Radia przyznaje, że była to jedna z tych rozmów, o których nie można zapomnieć. - Każda rozmowa z p. Edwardem utkwiła mi w pamięci i pewnie ta pamięć będzie mi towarzyszyć do końca życia - twierdzi.
- To był naprawdę wyjątkowy człowiek. Wulkan energii, ale też wypełniony miłością do Polski. Mam wrażenie, że był takim głębokim, polskim patriotą. Poza tym był to człowiek wielkiej odwagi, sprawiedliwości, dobra i determinacji - dodaje Katarzyna Gójska.
Edward Mosberg połączył się z nami ze studia w Krakowie. Już wtedy był mocno schorowany. - Zięć, który opiekował się nim w Polsce i który mu towarzyszył, był sceptyczny. Mówił, że być może jego stan zdrowia nie pozwala na to, żeby dotarł do studia w Krakowie tak wcześnie rano. Pan Edward był jednak absolutnie zdeterminowany, żeby porozmawiać z Programem 1 Polskiego Radia i dotarł. Chciał dawać świadectwo o polskiej historii. Był naprawdę niezwykłym człowiekiem - słyszymy.
Czytaj także:
00:57 Jedynka/Aktualności - 23.09.2022 Mosberg Nie żyje Edward Mosberg. W uroczystościach pogrzebowych wziął udział prezydent Andrzej Duda (Jedynka/Aktualności)
04:58 Jedynka/Sygnały dnia - 23.09.2022 Gójska Mosberg Fragment archiwalnej rozmowy Katarzyny Gójskiej z Edwardem Mosbergiem (Jedynka/Sygnały dnia)
***