Po 1989 roku wielokrotnie pojawiały się pomysły rozebrania monumentu. Ale nigdy nie zostały zrealizowane. Jednak to, co nie udało się zwolennikom usuwania pamiątek po PRL-u, załatwiła budowa metra. Dokąd "powędruje" Pomnik Polsko - Radzieckiego Braterstwa Broni?
Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (ROPWiM) pozytywnie zaopiniowała pomysł władz Warszawy, by pomnik, potocznie nazywany przez warszawiaków pomnikiem czterech śpiących, został przesunięty w północną część pl. Wileńskiego. Zmiana lokalizacji pomnika jest konieczna, bo w miejscu, gdzie teraz stoi, ma być stacja metra.
W "Sygnałach Dnia" mogliśmy usłyszeć, że Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa Broni ma zostać przeniesiony za wylot ul. Cyryla i Metodego. Do planów ratusza nie odniosła się rosyjska ambasada.
Na razie nie wiadomo, kiedy pomnik zostanie przeniesiony. Decyzję w tej sprawie będzie musiała podjąć nowa rada miasta. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, podejmowanie uchwał dotyczących wznoszenia pomników jest wyłączną kompetencją rady gminy.
Usunięcie "czterech śpiących" z dotychczasowej lokalizacji jest konieczne ze względu na rozpoczętą w tym roku budowę II linii metra - przypomina Agata Kasprolewicz. Na skrzyżowaniu ul. Targowej i al. Solidarności powstanie stacja Dworzec Wileński.
Pod koniec lipca ratusz zaproponował, by pomnik przesunąć nieco na północ. Okazało się bowiem, że zapewnienie należytej ekspozycji pomnika w lokalizacji preferowanej przez ROPWiM, czyli w południowo-wschodnim narożniku Parku Praskiego, wymagałoby wycięcia wielu drzew.
Trzy miesiące później ratusz wystosował kolejne pismo do ROPWiM. Poinformował w nim, że ze względu na napięte harmonogramy budowy II linii metra, miasto nie może dłużej czekać z zakończeniem prac projektowych. Te zostały jednak zablokowane przez brak decyzji o docelowej lokalizacji pomnika.
Kilka dni później Rada pozytywnie oceniła lokalizację wskazaną przez miasto. Poinformowała także, że wobec konieczności niezwłocznego podjęcia prac związanych z budową metra, wystąpienie do ambasadora Federacji Rosyjskiej w Polsce z informacją o planowanych działaniach związanych z pomnikiem, uznaje za wyczerpanie zobowiązań wynikających z umowy z 1994 r. Brak odpowiedzi ze strony rosyjskiej Rada uznała za akceptację przedstawionej propozycji.
Pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa Broni został odsłonięty jesienią 1945 r. przed siedzibą centralnych władz państwowych, która mieściła się wówczas w dawnym budynku Dyrekcji Kolei Państwowych. Był to pierwszy pomnik, jaki ustawiono w Warszawie po II wojnie światowej. W dniu odsłonięcia monumentu na cokole stały, wykonane w berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych, gipsowe figury, pomalowane jedynie farbą imitującą brąz. Rzeźby z brązu odlano w 1946 roku, w radzieckiej strefie okupacyjnej na terenie Niemiec. W Warszawie pojawiły się rok później.
Napis na cokole pomnika, w języku polskim i rosyjskim, brzmi: "Chwała bohaterom Armii Radzieckiej, towarzyszom broni, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość narodu polskiego. Pomnik ten wznieśli mieszkańcy Warszawy 1945 r."
Aby posłuchać całego nagrania wystarczy kliknąć "Pomnik kontra metro" w boksie "Posłuchaj" w kolumnie po prawej stronie
"Sygnałów Dnia" można słuchać w Jedynce w dni powszednie od godz. 6:00.
(pd/ag)