Pomysłodawcy i autorzy książki "Polityczni", wydanej przez Ośrodek Karta, już od momentu narodzenia się pomysłu jej przygotowania, wiedzieli, że do wspomień bohaterów muszą dotrzeć jak najszybciej. Początek historii więźniów zapisywany był na taśmach zaraz po ich wyjściu z celi.
- Zdaliśmy sobie sprawę, że ludzie opuszczający więzienia, już na wolności, swój pobyt w nich postrzegają zupełnie inaczej – stwierdza gość "Wieczoru Naukowego" w Jedynce, Agnieszka Dębska z Ośrodka Karta.
Według wydawców książki, z perspektywy celi, wspomnienia więźniów były pełniejsze i bardziej osobiste. Wyjście na wolność powodowało, że więźniowie bardzo dużo zapominali. Wracali do świata im już bliskiego i nie chcieli już pamiętać o zderzeniu jakie przeżyli przekraczając więzienne mury.
- Więźniowie polityczni byli ludźmi wykształconymi, obracającymi się w zupełnie innym środowisku niż to więzienne – podkreśla w rozmowie z Katarzyną Jankowską, Agnieszka Dębska. – Spotkanie naukowca, dziennikarza czy profesora z wielokrotnym kryminalistą i zamknięcie ich na długi czas w jednym pomieszczeniu, na pewno było ogromnym wstrząsem dla "politycznych" - dodaje.
W przedstawionych w książce relacjach dominuje nie wymiar polityczny uwięzienia, a więc poglądy, ale więzienna codzienność. Życie w celi, więzienne obyczaje, a zwłaszcza zetknięcie więźniów politycznych z subkulturą więzienną i różne warianty ułożenia sobie relacji z innymi przebywającymi w celach.
Opowieści są interesującym i pozbawionym stereotypowości spojrzeniem od wewnątrz na komunistyczne więzienie. Są też szczerym zapisem indywidualnego przeżywania sytuacji ekstremalnej.
W "Wieczorze Naukowym” Joanna Szczęsna, dziennikarka "Gazety Wyborczej”, wraca do swoich więziennych wspomnień i przeżyć, które zostały opisane w książce.
- Zatłoczona cela, w której nie ma łóżek i żadnej pościeli, śpi się na podeście, brakuje toalety, ale jest tak zwana "bomba”, czyli kubeł na nieczystości – opisuje swoje pierwsze zderzenie z więzienną rzeczywistością Joanna Szczęsna, gość Jedynki.
(ah)
"Polityczni” to zbiór relacji więźniów politycznych, którzy opowiadają o swoich pobytach w więzieniach Peerelu w latach 1982-86. W książce znajdują się zapisy 10 osób: Barbary Fabiańskiej, Jerzego Geresza, Zbigniewa Gluzy, Ewy Heynar-Skowrońskiej, Włodzimierza Kowalskiego, Krystyny Laskowicz, Andrzeja Machalskiego, Wandy Minickiej, Joanny Szczęsnej i Tadeusza Wypycha. Książka powstała na bazie relacji, wydanych po raz pierwszy w II obiegu w 1988 roku.
Aby wysłuchać materiału na ten temat wystarczy kliknąć ”Polityczni przywołują wspomnienia” w boksie "Posłuchaj” w ramce po prawej stronie.