Najstarsza powieść radiowa – "Matysiakowie" – jest nadawana już od 55 lat. Z tej okazji Teatr Polskiego Radia zaprasza na wyjątkową wystawę pt. "Mieszkam tu nad Wisłą tyle lat…". Ekspozycję będzie można oglądać w Muzeum Woli przy ul. Srebrnej 12 w Warszawie.
Oczywiście Matysiaków nie może zabraknąć na antenie radiowej Jedynki – to właśnie w Programie Pierwszym ta radiowa powieść zawsze była nadawana.
Nestorką rodu jest pani Wisia Matysiakowa, którą gra Ludmiła Łączyńska. Aktorka nie umie powiedzieć, w ilu dokładnie odcinkach odtwarzała rolę Wisi. W najbliższą sobotę będzie nadany 2851 odcinek. – Grałam prawie we wszystkich – mówi w radiowej Jedynce ("Muzyczna Jedynka") Karolinie Wichowskiej.
Ludmiła Łączyńska z bukietem czerwonych róż
Najbardziej utkwił jej pierwszy odcinek, w którym grała. Miała tremę, gdyż wchodziła w plejadę znakomitych aktorów. Wspomina też Tadeusza Fijewskiego, który kiedyś znudzony zażartował sobie dość monotonnym tekstem. Żart był na tyle naturalny, że ówczesny reżyser Zdzisław Nardelli postanowił pozostawić ten fragment.
– Z każdym tygodniem trwania serialu przychodziło coraz więcej listów, pocztówek od słuchaczy. Początkowo myślano, że Polskie Radio zamontowało w przypadkowej rodzinie mikrofon i ją podsłuchuje – informował w radiowej Jedynce ("Z kraju i ze Świata") Janusz Dziewiątkowski, scenarzysta serialu.
Rodzinie Matysiaków jest poświęcona wystawa w Muzeum na Woli. Wnętrze wystawy stylizowane jest na warszawskie mieszkanie urządzone tak, jak zmieniały się wraz z dziesięcioleciami nasze domy. Elementem wystawy są fotografie dokumentujące historię tej rodziny.
Kolejne audycje poświęcone Matysiakom będą mieć miejsce w naszej popołudniówce po godz. 18:30 oraz w "Kulturalnym Wieczorze".
A cała "Sobota z Jedynką" będzie Matysiakowa! Bo właśnie w soboty "Matysiaków" można słuchać w Jedynce o godz. 17:05.
Matysiakowie łączą zresztą pokolenia i obalają mit, że powieścią interesują się jedynie starsi wiekiem słuchacze. Dziennikarze Czwórki, czyli programu skierowanego głównie do młodych ludzi, odwiedzili studio Teatru Polskiego Radia, gdzie nagrywane są kolejne odcinki radiowej powieści i nakręcili z wizyty film.
Warto zobaczyć, jak powstają Matysiakowie.
Scena zbiorowa: od lewej Artur Pontek (Janek Bocianowski), Aleksandra Rojewska (Joasia Szymucha), Ewa Kania (Dorota), Joanna Pach (Małgosia), Łukasz Lewandowski (Adam Grzelak), Zuzanna Migalska (Justyna), Stanisława Grotowska (reżyser), Jerzy Bończak (Gienek) oraz w środku Ludmiła Łączyńska (Wisia)
Wystawa w Muzeum Woli będzie miała charakter wspomnieniowy, choć nie tylko ilustracyjny, lecz także edukacyjny. Przedstawia losy bohaterów oraz tło opowiadanych historii, które stanowiły ważne wydarzenia z życia powojennej Warszawy. W filmowych dekoracjach zostaną pokazane charakterystyczne etapy życia radiowej rodziny w ciągu minionego półwiecza. Będzie można również zobaczyć realistyczne wnętrza: reżyserkę radiową – stylizowane studio reżyserskie, w którym dawniej nagrywano kolejne odcinki "Matysiaków" oraz pokój rodziny Matysiaków z lat 50., 70. i 90. Elementem wystroju wnętrz będą przedmioty z epoki: meble, obrazy, fotografie itp.
Przedstawiona zostanie również bogata kolekcja zdjęć twórców, wykonawców i osób realizujących powieść dawniej i dzisiaj, a także wycinki prasowe, druki akcydensowe oraz wiele innych ciekawostek związanych z historią audycji. Ponadto odwiedzający będą mieli możliwość odsłuchania fragmentów kolejnych odcinków "Matysiaków", zarejestrowanych na przestrzeni lat.
Powieść radiowa "Matysiakowie" powstała na fali październikowej odwilży, która pozwoliła zrealizować pomysł ukazania słuchaczom prawdziwego życia autentycznej polskiej rodziny – państwa Matysiaków z ulicy Dobrej. Przez wszystkie kolejne lata uosabiali oni ten właśnie czas – powojennej odbudowy zniszczonej stolicy, jej rozwoju i rozkwitu. Towarzyszyli rodakom w ich wysiłkach, zwątpieniach, ale i w radościach. Uczyli kochać swoje miasto, uczyli szacunku dla pracy i rodziny, dodawali otuchy, ukazywali wartość tolerancji i zwykłej ludzkiej dobroci. Uzmysławiali, jak dalece drobne ludzkie sprawy składają się na wartości ogólnonarodowe i społeczne.
Polskie Radio nadało pierwszy odcinek powieści 15 grudnia 1956 r. o godz. 20.35. W sumie w latach 1956-2011 wyemitowanych zostało ponad 2800 półgodzinnych odcinków. Twórcami audycji byli wspaniali radiowcy i dramaturdzy: Jerzy Janicki, Stanisław Stampf’l i Władysław Żesławski. W 1960 r. do zespołu autorów dołączyła Dżennet Połtorzycka-Stampf’l. Przez jakiś czas współpracowali z nimi również Janusz Domagalik i Jerzy Ofierski. Obecnie autorami scenariusza i dialogów są Dżennet Połtorzycka-Stampf’l i Janusz Adam Dziewiątkowski. Pierwszym reżyserem „Matysiaków” był Zdzisław Nardelli, potem Stanisława Grotowska, od 2009 r. – Waldemar Modestowicz. W powieści brało udział blisko 400 znakomitych polskich aktorów dramatycznych i estradowych, m.in.: Stanisława Perzanowska, Jan Ciecierski, Tadeusz Janczar, Stefan Friedmann, Danuta Szaflarska, Janina Serdyńska, Tadeusz Fijewski, Wanda Łuczycka, Tadeusz Łomnicki, Stanisław Jaworski, Jerzy Michotek, Ryszard Barycz. Obecnie z powieścią związani są artyści reprezentujący kilka pokoleń aktorskich, m.in.: Ludmiła Łączyńska (laureatka Splendora Splendorów w 2010 r.), Aleksandra Karzyńska, Ewa Kania, Andrzej Blumenfeld, Tomasz Marzecki, Stanisława Celińska, Emilia Krakowska, Marek Siudym, Bożena Dykiel, Joanna Jędryka, Emilian Kamiński, Marcin Hycnar i inni. Ich głosy i interpretacja roli przyczyniły się do tego, że legenda warszawskiej rodziny przetrwała, przekazywana z pokolenia na pokolenie. Bez ich talentu i zaangażowania nie byłoby Matysiaków.
Od samego początku powieść cieszyła się ogromnym powodzeniem wśród słuchaczy. Świadczy o tym bogata korespondencja nadesłana do Polskiego Radia – w sumie ponad 2 mln listów i kartek okolicznościowych. Powieści radiowej zawdzięcza Warszawa ważne inicjatywy: odnaleziony pomnik Ignacego Paderewskiego znalazł swoje miejsce w Parku Ujazdowskim, Józef Matysiak przyczynił się do renowacji i powrotu Syrenki Warszawskiej na dawne jej miejsce nad Wisłą, na Krakowskim Przedmieściu stanął pomnik Bolesława Prusa. Ukoronowaniem popularności "Matysiaków" stał się jednak wybudowany ze składek radiosłuchaczy Dom Rencisty im. Matysiaków na Saskiej Kępie. W tym roku placówka ta obchodzi 45-lecie swojego istnienia. 16 grudnia 2010 r. Rada m.st. Warszawy nadała jednemu ze skwerów na warszawskim Powiślu nazwę Radiowej Rodziny Matysiaków.