74 lata temu, dokładnie 8 sierpnia o godzinie 9.45 w eterze po raz pierwszy pojawiła się "Błyskawica", stacja radiowa Armii Krajowej. W jednym z pierwszych komunikatów, nadanych za pomocą nadajnika była wiadomość o akcji, podczas której powstańcy zdobyli dwa niemieckie czołgi, przejęli część niemieckiej amunicji, a także uwolnili księży, przetrzymywanych jako zakładników.
- Te fragmenty, których możemy dziś wysłuchać zostały zachowane dzięki Janowi Nowakowi Jeziorańskiemu. Był on spikerem i czytał teksty po angielsku, a komunikaty w języku francuskim wygłaszał m.in. Jeremi Przybora. Zespół Biura Informacji Propagandy tworzyli radiowcy. Wśród nich również Zbigniew Świętochowski i Zbigniew Jasiński - wspomina Wiesław Paszta, autor książki "Cień Błyskawicy".
"Błyskawica" pracowała w czterech miejscach na terenie Warszawy. Był to pokój, wyłożony dywanami w celu wygłuszenia. Studio i nadajnik znajdowały się w jednym miejscu. Stacja miała bardzo duży zasięg. Urządzenie zostało zbudowane przez Antoniego Zębika. - To był krótkofalowiec z niewielkim stażem, z którym miałem okazję rozmawiać. Wszystko zaczęło się od propozycji, którą otrzymał od Czesława Brodziaka z Komendy Głównej Armii Krajowej w związku z przewidywanym wybuchem powstania - dodaje.
Największym problemem skonstruowania radiostacji, było zdobycie lampy nadawczej w tamtych czasach. - Były one wynoszone z zakładów w termosach. To była podstawowa rzecz. W ramach testów urządzenia, puszczano piosenki niemieckie. Antena była umieszczona w kominie. Mimo, że radiostacja była początkowo zalana, to zaczęła nadawać po wybuchu powstania. Niestety jego twórca został aresztowany przez gestapo - mówi Wiesław Paszta.
Jakie audycje Polskiego Radia były nadawane przez radiostację w czasie Powstania Warszawskiego? Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.
***
Tytuł audycji: "Wieczór odkrywców" w paśmie "Eureka"
Prowadzi: Krzysztof Michalski
Gość: Wiesław Paszta, (autor książki "Cień Błyskawicy")
Data emisji: 08.08.2018
Godzina emisji: 19.11
kb