Filozofia przyjemności, przyjemność filozofowania

- Tematyka przyjemności w zasadzie obecna była od początku powstania filozofii. W starożytnej filozofii greckiej spór o przyjemność właściwie był jednym z najdłużej trwających sporów w filozofii (…). Filozofowie spierali się na przykład o to, czy przyjemność powinna być elementem najlepszego modelu życia - twierdzi prof. Magdalena Płotka z Instytutu Filozofii UKSW.

Platon mówił, że przyjemność przypomina trochę chaos i jest jej wiele rodzajów. Przyjemnością możemy przecież określić zadowolenie naukowca, któremu udało się doświadczyć trudny dowód matematyczny i doświadcza z tego powodu satysfakcji, ale również przyjemnością nazywamy zwykłe doznania, kiedy w zimowy wieczór otulamy się ciepłym kocem i pijemy gorącą herbatę.

- Rozbieżność doświadczeń, które nazywamy przyjemnościami, była punktem dyskusji starożytnych filozofów, którzy zastanawiali się, co takiego jest wspólnego w tych różnych doświadczeniach, że mówimy o nich, że są właśnie przyjemnością - wyjaśnia prof. Magdalena Płotka.

Zaspokajanie głodu

Prof. Magdalena Płotka zwraca uwagę na jedną z głównych koncepcji starożytnej filozofii greckiej. - Platońską koncepcję nazywamy w filozofii koncepcją przywracania równowagi (…). Wyobraźmy sobie, że jesteśmy bardzo głodni i ten głód odczuwamy jako pewnego rodzaju cierpienie. Kiedy zaczynamy zjadać na przykład kanapkę, to proces zaspokajania tego głodu, nazywał Platon doświadczeniem przyjemności - tłumaczy ekspert.

Czym z kolei jest hedonizm? - Jest to pogląd uznający przyjemność i rozkosz za najwyższe dobro i cel życia, który upatruje w przyjemności główny cel postępowania. To oznacza, że wszystkie działania, które podejmujemy w życiu, robimy dla przyjemności - mówi prof. Magdalena Płotka.

Z kolei Epikur ostrzegał, że trzeba ustanowić hierarchię przyjemności. - Jasno mówi, że wszelkie niezachowanie miary w przyjemnościach może skończyć się cierpieniem. Rozumie przyjemność ogólnie jako doświadczenie dostępne właściwie dla każdego i jest to takiego rodzaju doświadczenie, które jest zupełną wolnością od bólu emocjonalnego czy fizycznego. Zdaniem Epikura wystarczy, że nie będziemy doświadczać ani cierpień, ani bólu, aby móc już to doświadczenie nazywać przyjemnością - zauważa gość Jedynki.

Przyjemność intelektualna

Pojęcie przyjemności intelektualnej należy powiązać z filozofią Arystotelesa. Przyjemność jako zaspokojenie potrzeb w ujęciu Arystotelesa jest przecież rodzajem harmonii.

- Ta harmonia u Arystotelesa powodowana jest tym, że człowiek w dążeniu do przyjemności wie, że najprzyjemniejszym rodzajem przyjemności jest przyjemność myślenia i kontemplacji. Według Arystotelesa przyjemność to doskonała czynność i działanie najdoskonalszej władzy w człowieku w stosunku do doskonałego przedmiotu - twierdzi prof. Magdalena Płotka.

Arystoteles uważał, że najdoskonalszy w człowieku jest rozum, bo to intelekt różni człowieka od zwierzęcia i stanowi o jego istocie. Przyjemność związana jest z działaniem rozumu i jednocześnie sama przyjemność jest czynnością.

- Największa przyjemność według Arystotelesa wypływa z myślenia o rzeczach abstrakcyjnych, czyli największa przyjemność to uprawianie filozofii, ale też takich nauk jak matematyka - dodaje.

Ponadto w audycji:

Scena uroczystości dworskich. Festyny i zabawy w Marywilu. Pałac wzniesiony w końcu XVII wieku, zaprojektowany przez Tylmana z Gameren, zajmował zachodnią część dzisiejszego placu Teatralnego. Reprezentacyjny dziedziniec nawiązywał w koncepcji do francuskich placów królewskich, zakładanych w Paryżu od początku XVII w. Marywil był pomnikiem wiktorii wiedeńskiej, kolonią francuską w Warszawie, centrum kulturalnym i handlowym. Gość: dr Jarosław Pietrzak z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Czytaj także:

• "Szybciej, wyżej, mocniej". Pierre de Coubertin i nowożytna idea olimpijska
• Człowiek witruwiański i sztuczna inteligencja

***