Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 14.02.2013

Czegoś takiego w historii jeszcze nie było

To słuchowisko było kamieniem milowym w historii radia i teatru radiowego. Odmieniło oblicze radiofonii pokazało jej moc.
Pomnik stojący w miejscu, gdzie - według słuchowiska - mieli wylądować MarsjaniePomnik stojący w miejscu, gdzie - według słuchowiska - mieli wylądować MarsjanieZeWrestler/Wikimedia Commons
Posłuchaj
  • W "Moich książkach" o słuchowisku "Wojna światów" w reżyserii Orsona Wellesa
Czytaj także

30 października 1938 roku w stacji CBS zostało nadane słuchowisko "wojna światów" według powieści Herberta George Wellsa wydanej po raz pierwszy w 1898 roku. Powieść opowiada o inwazji kosmitów z Marsa na XIX-wieczny Londyn.
Welles i jego ludzie uwspółcześnili tekst i dostosowali go do amerykańskich realiów. Słuchowisko ukazało się jako halloweenowy odcinek "The Mercury Theatre". Wśród słuchaczy zostało odebrano jako rzeczywisty reportaż z inwazji Marsjan na Ziemię i wzbudziło powszechną panikę. Głównie wśród mieszkańców New Jersey, bo tam toczyła się akcja słuchowiska. Chociaż zarówno przed rozpoczęciem emisji, jak też podczas nadawania słuchowiska kilkakrotnie informowano, że to fikcja literacka.
- Amerykanie są szalenie łatwowierni - ocenia literaturoznawca Jan Gondowicz. Dodaje, że pół Ameryki w uwierzyło w najazd Marsjan, tak jak uwierzyło w doniesienia prasowe o zaobserwowaniu ludzi na Księżycu. Gość radiowej Jedynki takie zachowanie nazywa efektem pierwszego razu. Bo przed nadaniem realistycznego słuchowiska nikt czegoś takiego wcześniej nie robił. Gondowicz zauważa, że ludzie w Europie są bardziej krytyczni i bardziej nieufni.
Literaturoznawca zwraca uwagę, że po tym słuchowisku ludzie w Stanach Zjednoczonych już też tak bezkrytycznie nie wierzyli w doniesienia radiowe. Do tego stopnia, że po japońskim ataku na Pearl Harbor wielu Amerykanów nie chciało uwierzyć, że to prawda, i że zaczęła się dla USA wojna.
W audycji również konkurs na mini słuchowisko, którego zakończenie wybierali słuchacze.
Audycję prowadziła Magda Mikołajczuk.

(ag)