Logo Polskiego Radia
Jedynka
Daniel Szablewski 21.06.2021

"USA chcą osiągnąć ten cel za pomocą dyplomacji". Dr Grabowski o porozumieniu nuklearnym

Prezydent elekt Iranu Ebrahim Raisi zapowiedział, że nie pozwoli, by negocjacje nuklearne toczyły się tylko dla samych negocjacji. - Izrael i USA chcą doprowadzić do ograniczenia bądź w ogóle powstrzymania programu nuklearnego Iranu - mówi w Programie 1 Polskiego Radia dr Wojciech Grabowski z Uniwersytetu Gdańskiego. Czy dojdzie do porozumienia?
Posłuchaj
  • Porozumienie nuklearne, sankcje na białoruski reżim, prezydent Mołdawii w Polsce, wybory we Francji (Jedynka/Więcej świata)
Czytaj także

Raisi Iarn PAP 2-1200.jpg
Iran ma nowego prezydenta. MSZ: Ebrahim Raisi wygrał wybory
Posłuchaj
19:19 Jedynka/Więcej świata - 21.06.2021 Porozumienie nuklearne, sankcje na białoruski reżim, prezydent Mołdawii w Polsce, wybory we Francji (Jedynka/Więcej świata)

Irańskiemu przywódcy chodzi o międzynarodowe rozmowy w sprawie ożywienia porozumienia z 2015 roku, z którego trzy lata później wycofały się Stany Zjednoczone. Ebrahim Raisi winą za fiasko tamtej umowy, mającej ograniczyć ambicje nuklearne Iranu przy jednoczesnym zniesieniu części sankcji na ten kraj, obarczył USA oraz Europę.

Kim jest nowy prezydent Iranu?

- Ebrahim Raisi jest członkiem Zgromadzenia Ekspertów, czyli ciała, które jest odpowiedzialne za wybór najwyższego przywódcy Iranu. Jest też głównym sędzią Iranu, tj. zwierzchnikiem irańskiego wymiaru sprawiedliwości. W 2017 roku w wyborach prezydenckich przegrał z Hassanem Rouhanim, zajmując drugie miejsce. Po tej przegranej był nadal czynny politycznie, m.in. krytykując ugodową politykę Hassana Rouhaniego także wobec USA (…). Również postrzegany jest jako następca obecnego przywódcy duchowego Iranu Aliego Chameneiego, będącego osobą, która wyniosła go na szczyt władzy i dzięki której został prezydentem - tłumaczy dr Wojciech Grabowski.

Co jego polityka oznacza dla USA i Izraela?

Podczas konferencji prasowej Ebrahim Raisi mówił dużo o polityce zagranicznej, m.in. o tym, że wyklucza spotkanie z Joe Bidenem.

- Izrael i USA chcą doprowadzić do ograniczenia bądź w ogóle powstrzymania programu nuklearnego Iranu. Różnica występuje jednak w podejściu, ponieważ Stany Zjednoczone za prezydentury Bidena chcą raczej osiągnąć ten cel poprzez dyplomację, tymczasem Izrael ma bardziej radykalne stanowisko i w gruncie rzeczy będzie raczej prowadził politykę, którą można określić mianem cichej wojny, sprowadzającej się do cyberataków i akcji sabotażowych. Zobaczymy, jak zareagują na to Iran i nowy prezydent. Na pewno za prezydenta Raisiego możemy spodziewać się większej aktywności w polityce zagranicznej na Bliskim Wschodzie, czyli prawdopodobnie odwołania się do Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej - twierdzi dr Wojciech Grabowski.

Jak zauważa ekspert Jedynki, z jednej strony "Raisi postrzegany jest jako przeciwnik porozumienia nuklearnego ze Stanami Zjednoczonymi i do rozmów będzie delegował osoby, które będą raczej mniej skłonne na ustępstwa i kompromisy".

- Natomiast z drugiej strony jest też taka opinia wśród ekspertów i analityków, że wybór Raisiego może ułatwić zawarcie porozumienia nuklearnego. Z tego powodu, że Raisi jest człowiekiem przywódcy duchowego Iranu Aliego Chameneiego, który z kolei jest otwarty na powrót do porozumienia nuklearnego, ponieważ zdaje sobie sprawę ze złej pozycji gospodarczej Iranu i dlatego też jest jakby pragmatyczny i będzie dążył do tego, aby sankcje gospodarcze na Iran zostały zniesione, a jest to tylko i wyłącznie możliwe w momencie, kiedy takie porozumienie nuklearne zostanie zawarte - dodaje.

Czytaj także:

Ponadto w audycji:

- Jest "zielone światło" unijnych ministrów spraw zagranicznych dla nałożenia sankcji gospodarczych na białoruski reżim za porwanie samolotu relacji Ateny-Wilno i uwięzienie Ramana Pratasiewicza. Polityczna zgoda zapadła podczas spotkania szefów dyplomacji unijnych krajów w Luksemburgu. Materiał Katarzyn Semaan.

- Prezydent Mołdawii Maia Sandu z wizytą w Warszawie. Felieton Michała Strzałkowskiego.

- Przy rekordowo niskim zainteresowaniu Francuzów w niedzielę odbyła się w ich kraju pierwsza tura wyborów regionalnych i departamentalnych, uznawanych za ważny test poparcia przed przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi. Porażkę ponieśli kandydaci prezydenckiej partii. Rozmowa z dr. Łukaszem Maślanką z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

***

Tytuł audycjiWięcej świata 

Prowadziła: Magdalena Skajewska

Goście: dr Wojciech Grabowski (Uniwersytet Gdański), dr Łukasz Maślanka (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)

Data emisji: 21.06.2021

Godzina emisji: 17.32

DS