Logo Polskiego Radia
Jedynka
Anna Kłys 05.11.2021

Powrót do negocjacji dot. umowy nuklearnej. Prof. Fyderek: Iran widzi w tym szansę na zniesienie sankcji

Władze irańskie zapowiedziały wznowienie 29 listopada w Wiedniu negocjacji dotyczących "ożywienia umowy nuklearnej". Odbyło się sześć rund rozmów między Iranem i delegacjami Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Chin, Rosji oraz UE, a także pośrednio USA, po których na początku sierpnia przerwano negocjacje, gdy władzę w Teheranie objął nowy prezydent Ebrahim Raisi.
shutterstock_ blinken free 1200.jpg
Sekretarz stanu USA: w sprawie Iranu rozważamy nie tylko negocjacje

Nowe władze w Teheranie - bardziej konserwatywne od poprzedników - od zawsze krytykowały porozumienie JCPOA i prawdopodobnie byłyby mu przeciwne także teraz, gdyby nie trudna sytuacja irańskiej gospodarki, która boleśnie odczuwa amerykańskie sankcje. - Iran zgodził się na powrót do stołu rozmów, ponieważ widzi w tym pewną szansę na zniesienie obciążeń sankcyjnych - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia prof. Łukasz Fyderek z Uniwersytetu Warszawskiego. - Ebrahim Raisi zgodził się na powrót pod szczególnymi warunkami, jakby sygnalizując wcześniej, że nie będzie się stosował do szeroko idących ustępstw. W dodatku w ostatnich dniach zaprezentowano stan aktualnego programu nuklearnego, czyli Iran utwierdził, że nie trzyma się wcześniejszych ustaleń JCPOA - dodaje. 

Posłuchaj
19:21 Jedynka/Więcej świata - 5.11.2021.mp3 Iran zapowiedział wznowienie 29 listopada w Wiedniu negocjacji dotyczących "ożywienia umowy nuklearnej" (Więcej świata/Jedynka)

Wzbogacenie uranu do poziomu 60 proc. 

Organizacja Energii Atomowej Iranu (AEOI) poinformowała, że jej zapas uranu wzbogaconego do poziomu 60 proc. wynosi 25 kg - podały w piątek irańskie media państwowe.
Informację o irańskiej produkcji wzbogaconego uranu przekazał rzecznik AEOI, Bihruz Kamalwandi, dodając, że w posiadaniu Iranu jest też 210 kg Iranu wzbogaconego do poziomu 20 proc. 

- Iran określił stan faktyczny, w którym zaprezentował wzbogacenie uranu do poziomu 60 proc. i wskazał, że aktualnie posiada 25 kg tego materiału, a więc z punktu widzenia kraju, jak głoszą oficjalne kanały informacyjne, Iran jest najbliższy posiadania broni jądrowej - ocenia gość audycji. 

Umowa nuklearna 

Umowa nuklearna zawarta w 2015 roku pomiędzy Teheranem a mocarstwami światowymi zakładała, że Iran nie będzie wzbogacał uranu do poziomu wyższego niż 3,67 proc., w zamian zniesiono międzynarodowe sankcje gospodarcze nałożone na ten kraj. Ponad 90-procentowy uran może zostać wykorzystany w broni jądrowej.

Porozumienie znane jako JCPOA miało ograniczyć program nuklearny Iranu i uniemożliwić Teheranowi opracowanie broni nuklearnej. Iran twierdzi, że jego program atomowy nie służy celom militarnym. W 2018 roku ówczesny prezydent USA Donald Trump wycofał swój kraj z porozumienia i nałożył na Iran nowe sankcje. Iran również przestał wywiązywać się z nałożonych na niego ograniczeń. - Stany Zjednoczone, które wyszły z porozumienia, nałożyły sankcje, które bardzo mocno podkopały irańską gospodarkę i Irańczycy oczekują od USA, że wycofają się z tego kursu, który został przyjęty przez ekipę Trumpa - stwierdza prof. Fyderek. 

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

- Grupa europosłów jest z trzydniową oficjalną wizytą na Tajwanie. To jeden ze skutków przyjęcia pod koniec października przez Parlament Europejski raportu uznającego Tajwan za "kluczowego partnera Unii Europejskiej w regionie". Coraz więcej krajów członkowskich UE, a zwłaszcza dwa kraje naszej części Europy - Czechy i Litwa - zacieśniają stosunki z Tajwanem. Dochodzi nawet do wzajemnych wizyt delegacji z obu krajów. Gościem audycji była dr Małgorzata Bonikowska z Centrum Stosunków Międzynarodowych.  

- Wzrost o 55 proc. liczby zakażeń koronawirusem w Europie w ostatnich czterech tygodniach to "sygnał ostrzegawczy" dla reszty świata - alarmował dyrektor Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ds. sytuacji kryzysowych Mike Ryan. Podkreślił, że bilanse nowych infekcji rosną mimo dostępności szczepionek. Więcej w felietonie Katarzyny Semaan. 

- Amerykańskie ministerstwo handlu wpisało na swoją "czarną listę" izraelską firmę NSO Group, producenta szpiegowskiego oprogramowania Pegasus. W ocenie resortu to przedsiębiorstwo z Izraela stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego USA. Ministerstwo handlu USA wyjaśniło, że produkt NSO Group był wykorzystywany do "przeprowadzania międzynarodowych represji", w związku z tym firma została dodana do "listy podmiotów", która ogranicza dostęp do amerykańskich komponentów i technologii, wymagając zezwolenia rządu na ich eksport. Więcej w materiale Michała Strzałkowskiego. 

***

Tytuł audycji: Więcej świata

Prowadziła: Magdalena Skajewska 

Goście: dr Małgorzata Bonikowska (Centrum Stosunków Międzynarodowych), prof. Łukasz Fyderek (Uniwersytet Jagieloński) 

Data emisji: 5.11.2021

Godzina emisji: 17.32

IAR/ans