Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Monika Bukowska 11.03.2022

Wynalezienie penicyliny odmieniło medycynę

"To natura wyprodukowała penicylinę, ja ją tylko odkryłem" - mawiał Alexander Fleming. Podczas pracy w laboratorium zauważył, że przypadkowe zanieczyszczenie podłoża pleśnią powstrzymuje wzrost rozwoju bakterii.
Profesor Alexander Fleming w swoim gabinecie w St. Marys Hospital w Londynie, źr. Imperial War Museum, WikipediadpProfesor Alexander Fleming w swoim gabinecie w St. Mary’s Hospital w Londynie, źr. Imperial War Museum, Wikipedia/dpWikipedia/dp

11 marca 1955 zmarł Alexander Fleming odkrywca pierwszego antybiotyku. Po penicylinie przyszła kolej na następne: naturalne, półsyntetyczne i syntetyczne. Wcześniej choroby zakaźne były przyczyną śmierci i ciężkich powikłań setek milionów ludzi. Wprowadzenie antybiotyków zrewolucjonizowało leczenie. Przed erą penicyliny lekarze borykali się z problemem walki z chorobami zakaźnymi w taki sposób, aby zniszczyć bakterie, ale w sposób bezpieczny dla organizmu człowieka.

Szczepienia 1200 NAC.jpg
Szczepienia. Historia odkrycia, które zmieniło świat

W 1897 roku francuski lekarz wojskowy Ernst Duchesne jako pierwszy opisał fakt występowania rozwoju niektórych bakterii chorobotwórczych. W 1928 roku Fleming, hodując w swoim laboratorium bakterie, przez przypadek odkrył penicylinę. Porządkując naczynia z kulturami bakterii, zauważył rozwijającą się kolonię pleśni, która zabijała bakterie. Później przeprowadził kolejne eksperymenty, na opatentowanie substancji nie miał jednak pieniędzy.

Nobel za antybiotyk

Dopiero 10 lat później wraz z Howardem Walterem Floreyem oraz Ernstem Borisem Chainem wyizolowali substancję czynną, by rok później zająć się już produkcją antybiotyku. W 1945 roku zostali oni uhonorowani Nagrodą Nobla.

Przez lata bakterie traktowane penicyliną uodparniały się na lek. Zmutowane szczepy wymagały tworzenia nowych antybiotyków.

- Penicylina, o ile jest pierwszym antybiotykiem i nadal doskonałym, to nie jest antybiotykiem skutecznym w stosunku do wszystkich rodzajów drobnoustrojów - podkreślał prof. Andrzej Danysz w aud. Marii Bobrowskiej z cyklu "Widnokrąg". - Ponadto między drobnoustrojami a człowiekiem istnieje taki "wyścig zbrojeń" - drobnoustroje starają się uodpornić na antybiotyki, które człowiek wprowadza i trzeba wprowadzać nowe.


Posłuchaj
00:42 Penicylina.mp3 O historii antybiotyków mówi prof. Andrzej Danysz, aud. Marii Bobrowskiej z cyklu "Widnokrąg". (PR, 22.01.1985)

mb