Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Bartłomiej Makowski 29.05.2024

"Nie ma wiosny jak w Jezioranach…". 64 lata radiowej powieści

"Nie ma wiosny jak w Jezioranach…" - śpiewał Bogumił Kłodkowski, czyli powieściowy Edek Jabłoński. Mijały lata, mijały piosenki, a powieść radiowa "W Jezioranach" doczekała się sześćdziesiątej czwartej wiosny i trzyma się całkiem dobrze.
Twórcy, realizatorzy i aktorzy powieści radiowej W Jezioranach na spotkaniu z publicznością, 1985 r.Twórcy, realizatorzy i aktorzy powieści radiowej "W Jezioranach" na spotkaniu z publicznością, 1985 r. Archiwum PR/Mirosław Stankiewicz
95 lat Polskiego Radia. Zobacz serwis specjalny

Od 1960 roku nadawana jest co niedzielę w Programie Pierwszym Polskiego Radia i nie straszna jej konkurencja telewizyjnych seriali. 29 maja 1960 roku wyemitowano pierwszy odcinek radiowego serialu "W Jezioranach".


Posłuchaj
03:07 1 – Pierwszy odcinek Jeziorany.mp3 - Jeziorany, jakby kto pytał, to taka wieś, gdzie się urodziłem i gdzie żyję nie najgorzej. Ciekawi Was pewnie, kto to taki, ten, co gada, zamiast żeby się już te osoby z powieści przedstawiały… Ja do tych osób z powieści przynależę. (fragm. pierwszego odcinka, 1960)

 

Pierwszymi autorami byli Zofia Posmysz-Piasecka, Władysław Milczarek i Andrzej Mularczyk. Później do zespołu autorów dołączyli m.in.: Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz i Andrzej Bartosz.

Początkowo bohaterami powieści byli członkowie siedmioosobowej wiejskiej rodziny Jabłońskich. Z czasem "Jeziorany" przestały mieścić się w granicach gatunkowych familijnej sagi. Teraz akcja toczy się w różnych miejscach i w różnych środowiskach – gości w domu lekarki Marty Półtorakowej, bywa w domu weselnym Justki, córki Stefana, zagląda do miejscowego sołtysa Pawlacza i jego rodziny. Zmiany miejsca akcji i środowisk pozwalają na ukazywanie różnych typów ludzkich oraz ciekawych sytuacji. Jeziorańskim bohaterom głosów użyczali przez lata znakomici aktorzy, m.in.: Kazimierz Opaliński, Janusz Kłosiński, Zygmunt Kęstowicz, Wanda Majerówna, Gustaw Lutkiewicz i Piotr Fronczewski.


Posłuchaj
09:27 fc28494a-18ab-4054-9f80-22ad99b6ba3f.mp3 - Ponad 300 aktorów przewinęło się przez naszą radiową powieść - mówił Andrzej Mularczyk, współautor słuchowiska , w 20. rocznicę "W Jezioranach". (PR, 12.06.1980)

Zobacz nagranie pracy aktorów do odcinka nr 3000:

 

Wśród stworzonych przez teatr radiowy popularnych cyklicznych audycji (m.in. Teatr Eterek Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego, Teatr Poezji, Teatrzyk Zielone Oko, Radiowy Teatr Kameleon, Teatr Sensacji) można wyróżnić dwie słynne powieści radiowe w odcinkach: "Matysiaków" i "W Jezioranach". Stanowią one fenomen na tle radiofonii światowych i są emitowane do dziś. Warto dodać, że już w 1936 roku na falach eteru zagościły "Dni powszednie państwa Kowalskich" - pierwsza w Polsce (a także w Europie) powieść radiowa. Jej autorką była Maria Kuncewiczowa.