Samuel Maciejowski. Biskup-mecenas języka polskiego

26 października 1550 roku zmarł Samuel Maciejowski, biskup krakowski i kanclerz wielki koronny, sekretarz króla Zygmunta Starego, orędownik używania polszczyzny jako języka urzędowego.

Karierę rozpoczął w 1518 roku jako sekretarz królewski. Był protegowanym biskupa Piotra Tomickiego i ten wysłał go na studia do Padwy. Być może wówczas spotkał się przyszły biskup z ideami odrodzenia, pośród których był postulat wprowadzania języka narodowego do użytku oficjalnego.

Polityk w sutannie

Po powrocie do kraju Maciejowski przyjął święcenia kapłańskie w 1530 roku i został kanonikiem krakowskim. Dziewięć lat później został podkanclerzem koronnym, zaś w 1546 roku - biskupem krakowskim. Maciejowskiego można ustawić w jednym szeregu z innymi wybitnymi duchownymi-politykami: Jakubem Świnką czy Zbigniewem Oleśnickim. Biskup był aktywnym uczestnikiem polityki polskiej - popierał związek Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, zaś na pogrzebie króla Zygmunta Starego wygłosił mowę po polsku.

Czytaj także:

Jakub Świnka - ojciec chrzestny zjednoczonego Królestwa Polskiego

Zbigniew Oleśnicki. Szara eminencja średniowiecznej Polski

Kuźnia maciejowska

O rozwój rodzimego języka i kultury dbał Samuel Maciejowski również jako mecenas. W swojej posiadłości pod Krakowem, w Białym Prądniku, stworzył spokojną przystań dla artystów i poetów. Dla podkreślenia znaczenia tego miejsca wystarczy przytoczyć słowa Łukasza Górnickiego, renesansowego humanisty, który w swoim "Dworzaninie polskim" pisał: "Z onego Trojańskiego [pisownia oryginalna - przyp. red] konia nic wyszło nigdy tak wiele mężnych żołnierzów, jako z domu księdza Maciejowskiego dobrych cnotliwych i godnych ludzi". Biskup zmarł 26 października, jego szczątki spoczęły w katedrze wawelskiej.

bm