5 listopada 1925 roku urodził się Władysław Ossowski, "biały kurier" Związku Walki Zbrojnej.
"Dobrze pamiętam Władzia Ossowskiego, harcerzyka ze wsi Iwaszkowce, powiatu turczańskiego, tego malca-kuriera, który mówił językiem Sienkiewicza" - wspominał kompana Tadeusz Chciuk-Celt. W książce "Biali kurierzy" dziennikarz Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa określił Ossowskiego mianem "Króla Kurierów": drobny, zaledwie czternastoletni chłopiec odbył osiem misji, przekraczając granicę sowiecko-węgierską z ochotnikami do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i przenosząc meldunki oraz rozkazy od gen. Władysława Sikorskiego.
- Myśmy ten teren znali bardzo dobrze. Pewnego dnia do mojej nauczycielki zgłosiła się grupa ludzi z prośbą, żeby ich przeprowadzić przez granicę. Ona z kolei zwróciła się do mnie i ja ich przeprowadziłem – wspominał Władysław Ossowski ps. Mały Władzio początek swojej kurierskiej działalności na antenie Radia Wolna Europa.
17:34 Ossowski 1.mp3 Rozmowa Tomasza Piotrowskiego z Władysławem Ossowskim - zesłańcem, bohaterem książki Marka Celta "Biali kurierzy" - na temat pierwszych lat tułaczki 1939-41. (RWE, 13.06.1993)
Granica była pilnie strzeżona, praca kurierów należała do niezwykle niebezpiecznych. Wielu z nich zginęło w potyczkach ze strażą graniczną. Po jednym ze starć, jakie rozegrało się między radzieckimi strażnikami a kurierami, Rosjanie wymusili na stronie węgierskiej wydawanie białych kurierów.
- Węgrzy byli zmuszeni do tego, żeby nas oddać w ręce Sowietów, ale nie chcieli nas wydać, więc stworzyli nam warunki do ucieczki – wyjaśniał "Król Kurierów".
Władysław Ossowski odbył jeszcze dwie kurierskie misje. Podczas powrotu z drugiej, 8 maja 1940, dostał się w ręce NKWD. Przyczyną wpadki była zdrada. Jak do niej doszło? Posłuchaj wspomnień Władysława Ossowskiego.
Był więziony w sowieckich więzieniach. Po napaści III Rzeszy na ZSRR został ewakuowany i trafił do łagrów na północnym Uralu. Wypuszczono go w 1955 roku, zamieszkał w Krasnojarsku. Podczas zsyłki, bez jego wiedzy, zmieniono mu obywatelstwo z polskiego na ukraińskie. Z tego powodu przez 52 lata nie mógł wrócić do ojczyzny. Jego tułaczka na obczyźnie zakończyła się w 1992 roku.
- Z wielu względów w tej Polsce widzę tamtą, przedwojenną Polskę – mówił wzruszony Ossowski po powrocie do kraju.
11:24 Ossowski powrót do Polski.mp3 Rozmowa Tomasza Piotrowskiego z Władysławem Ossowskim na temat powrotu do kraju po 52 latach tułaczki, problemów związanych z adaptacją do nowych warunków. (RWE, 27.06.1993)
Początkowo mieszkał w Szczecinie, później przeprowadził się do Legnicy. Zmarł 5 sierpnia 2000 roku.
bm