Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 13.01.2024

Teodor Tripplin. Romantyk fantastyki naukowej

Choć jego powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego" pełna jest wizji nowinek technologicznych, to jej autorowi bliżej było do Mickiewicza i Słowackiego niż Verne’a. – Powieść Tripplina to wielka, romantyczna historia uczucia, scjentyzm pełni tu rolę drugoplanową – słyszymy w audycji Polskiego Radia.
Portret Teodora Teuttolda Tripplina autorstwa Józefa Simmlera (1852), źr. Wikimedia CommonsdpPortret Teodora Teuttolda Tripplina autorstwa Józefa Simmlera (1852), źr. Wikimedia Commons/dp

13 stycznia 1812 roku urodził się Teodor Tripplin, podróżnik, powstaniec listopadowy, uczestnik walk zjednoczeniowych we Włoszech i prekursor polskiej literatury fantastycznonaukowej.

W młodości wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku rozpoczął naukę w Królewcu, gdzie w 1836 roku ukończył medycynę. Po studiach wyruszył do Anglii. Tak zaczęła się jego wielka podróż po różnych krajach świata: zwiedził Francję, Hiszpanię, Portugalię, Maroko, Skandynawię, Austrię, Turcję, Egipt i Algierię. We Włoszech walczył w oddziałach Garibaldiego.

- Książki podróżnicze wzięły się stąd, że Tripplin był osobą bardzo aktywną – słyszymy w audycji Krzysztofa Adamskiego.

Popularność przyniosły mu powieści podróżnicze osnute na własnych doświadczeniach. Tripplin nie stronił od plagiatowania zagranicznych autorów. W drugiej połowie XIX wieku nie było to jednak postrzegane tak negatywnie, jak współcześnie.

- Był swego czasu najlepiej zarabiającym polskim pisarzem – słyszymy w audycji z 1987 roku.


Posłuchaj
19:10 teodor tripplin - pisarz fantastyki___pr iii 103461_tr_0-0_99559977ed8747c[00].mp3 Teodor Tripplin - pisarz fantastyki - audycja Krzysztofa Adamskiego. (PR, 17.11.1987)

 

Elementy fantastyki naukowej znaleźć można w jego dziele pt. "Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne". W dorobku Tripplina znajduje się między innymi powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego". Dla autora przedstawienie wyprawy na srebrny glob jest pretekstem dla satyry politycznej.

- Na księżycu bohater poznaje i zwiedza dwie kontrastowo różne krainy: wyidealizowany, utopijny Jasnogród i przypominający ponure miasta ziemskie Ciemnostan – wyjaśniał dr Andrzej Niewadowski, który zaznaczał romantyczny charakter dzieła: - Liczy się profetyzm, sen, marzenie. To one decydują o fabule i motywacji utworu.

W czasie powrotu na ziemie polskie, Tripplin został zatrzymany przez Austriaków jako groźny rewolucjonista. To źle wpłynęło na stan zdrowia niemłodego już pisarza i podróżnika. Zmarł 25 stycznia 1885 roku w Warszawie. Dziś twórczość Teodora Tripplina, prekursora polskiej fantastyki, jest nieomal zapomniana.

Dowiedz się więcej o autorze "Podróży po Księżycu odbytej przez Serafina Bolińskiego" i jego dziele. Posłuchaj audycji.

bm