Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 28.04.2024

Puck – pierwszy polski port wojenny

Jeden z największych ośrodków osadniczych wybrzeża Bałtyku we wczesnym średniowieczu, baza floty kaperskiej i miejsce wygnania szwedzkiego króla. Puck może poszczycić się ciekawą historią.
Port Marynarki Wojennej w Pucku, łodzie rybackie oraz trałowiec ORP Czajka i za nim ORP MewaPort Marynarki Wojennej w Pucku, łodzie rybackie oraz trałowiec ORP "Czajka" i za nim ORP "Mewa"NAC

28 kwietnia 1920 roku założono w Pucku pierwszy port wojenny II RP, którego struktury przeniesiono później do Gdyni.

Niewiele wcześniej odbyły się tam symboliczne zaślubiny Polski z morzem. 1 lipca 1920 roku utworzono tu garnizon Morskiego Dywizjonu Lotniczego.

Puck przez wieki stanowił istotny element osadnictwa na wybrzeżach Morza Bałtyckiego. Pierwsze wzmianki o Pucku pochodzą z XIII wieku, jednak wszystko wskazuje na to, że tamtejsze osadnictwo sięga okresu poprzedzającego chrzest Polski.

 Badania archeologiczne dowodzą, że dzieje Pucka są znacznie starsze i prawdopodobnie sięgają X wieku. Na dnie Zatoki Puckiej archeolodzy odkryli olbrzymie ilości drewnianych konstrukcji, które świadczyłyby o istnieniu wielkiego ośrodka osadniczego  wyjaśniał historyk Zbigniew Szymański w audycji Anny Sobeckiej i Stanisława Seyfrieda z cyklu "Krajobrazy historyczne".

Rozmiary obszaru, na którym znaleziono konstrukcje plasowałyby Puck w czołówce ośrodków morskich w basenie Morza Bałtyckiego. Pierwsza zapisana wzmianka o Pucku dotyczy jego statusu kasztelanii książąt wschodniopomorskich. W średniowieczu Puck słynął głównie z lokalnego piwa, którego jakość sprawdzano w bardzo charakterystyczny sposób. 

Posłuchaj
13:54 puck___f 28606_tr_0-0_116195473c23a2f5[00].mp3 Audycja Anny Sobeckiej i Stanisława Seyfrieda z cyklu "Krajobrazy historyczne" poświęcona Puckowi. (PR, 12.02.1984)

W 1457 roku schronił się tutaj wygnany z ojczyzny król szwedzki Karol VIII Knutsson Bonde. W zamian za pożyczkę udzieloną Kazimierzowi Jagiellończykowi, który potrzebował pieniędzy na prowadzenie wojny z Krzyżakami, otrzymał w zastaw ziemię pucką. Niewielkie pseudopaństwo istniało do 1460 roku, kiedy zajęły je wojska zakonne. Śladem po panowaniu Knutssona jest według legendy obecność lwa w herbie miasta, podobny symbol znajduje się też w herbie władcy.

 Okres największego rozkwitu Puck przeżywał za czasów Zygmunta Augusta, króla, który jako pierwszy podjął wysiłek budowy polskiej floty  mówił historyk.

To właśnie Puck, ze względu na zatarg z gdańszczanami, został wybrany przez monarchę na bazę operacyjną floty kaperskiej. To tutaj, za czasów Wazów stacjonowała polska flota wojenna. Gdy w XVII wieku polityka morska zeszła w Polsce na drugi plan, znaczenie Pucka zmalało.

bm