Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 21.03.2024

Andrzej Bursa. Poeta między kontrastami

- Andrzej Bursa był człowiekiem, dla którego literatura stanowiła chleb powszedni codzienności. Niemal natychmiast zaczął przybierać rolę lidera generacji '56 - słyszymy w audycji Elżbiety Marcinkowskiej z cyklu "Portret pisarza".
Andrzej Bursa, źr. Wikimedia CommonsdpAndrzej Bursa, źr. Wikimedia Commons/dp

15 listopada 1957 roku zmarł Andrzej Bursa, poeta, jeden z czołowych przedstawicieli tzw. pokolenia "Współczesności", generacji artystów, którzy przeciwstawiali się estetyce socrealizmu.

Posłuchaj
28:31 andrzej bursa - poezją jest właśnie proza.mp3 Audycja Andrzeja Zieniewicza "Poezja jest właśnie prozą" poświęcona postaci Andrzeja Bursy. (PR, 17.07.1982) 

Urodził się 21 marca 1932 roku, od najmłodszych lat przejawiał uzdolnienia artystyczne. Nie tylko literackie. Uczęszczał do plastycznej szkoły średniej, jednak już wówczas stwierdził, że bliższe mu jest malowanie słowami. Po zdaniu matury został studentem w Sekcji Dziennikarstwa Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie Wydziału Filologicznego.

W wieku dwudziestu lat ożenił się i został ojcem. Musiał przerwać studia. Znalazł pracę w redakcji "Dziennika Polskiego" w Krakowie. To na ten czas przypada okres jego największej twórczej aktywności.

Jego poezję charakteryzował cynizm, groteska i naturalizm. Pisane przez niego utwory w swojej formie odbiegały od tradycyjnej liryki, przypominając często raczej prozę. Autor audycji "Piotr Bursa – poezja jest właśnie prozą" wskazuje, że źródeł odejścia od tradycyjnej formy wiersza upatrywać należy w okolicznościach, w jakich przyszło żyć poecie. Lata 50. XX wieku były czasem kontrastu między barwnymi pochodami pierwszomajowymi i obrazem zrujnowanego kraju. Bursa miota się więc między formą podniosłą i jej kontestacją, skonfrontowaniem jej z naturalistycznym profanum, co z kolei prowadzi do dialogizacji jego liryki.

Posłuchaj
30:09 andrzej bursa___pr ii 15604_tr_rodzina.mp3 Audycja Elżbiety Marcinkowskiej z cyklu "Portret pisarza" z udziałem rodziny poety. (PR, 10.01.1993) 

- Szalenie charakterystyczne u Bursy było ukazanie fałszywości oficjalnych wartości – oceniał gość audycji Elżbiety Marcinkowskiej z cyklu "Portret pisarza".

Inną cechą typową dla twórczości Bursy była umiejętność zamknięcia utworu prozaiczną z pozoru pointą. Zrządzeniem losu podobnie zakończyło się życie poety. Zmarł niespodziewanie, w wieku 25 lat wskutek wrodzonej wady serca.

bm