Jadwiga Barańska – słynna Barbara z "Nocy i dni"

88 lat temu, 21 października 1935 roku urodziła się aktorka, Jadwiga Barańska. Zasłynęła rolą Barbary Niechcic w filmie "Noce i dnie", ale to nie było jej jedyne wybitne dokonanie.

Nie zdała pierwszego egzaminu aktorskiego

– Ja się urodziłam stara. Byłam zawsze nad wiek dojrzała, nawet jako dziecko. Takie mam usposobienie – wspominała Jadwiga Barańska w rozmowie z Anną Retmaniak w Polskim Radiu w 1996 roku.

W latach 50. rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Za pierwszym razem nie dostała się na studia. Nie zdała egzaminu wstępnego za sprawą ówczesnego asystenta na wydziale aktorskim, Jerzego Antczaka. Po kilku latach Jadwiga Barańska wyszła za niego za mąż.

– Mnie mój mąż nie chciał przyjąć do szkoły. Był asystentem, a ja byłam strasznie chuda i drobniutka. Powiedział, że ktoś taki w żadnym wypadku nie może być aktorką – opowiadała w audycji Anny Retmaniak z 1999 roku. – Pojechałam zdawać do Warszawy, tam też mnie nie przyjęli, ale nie wiadomo, dlaczego wybiegł za mną Aleksander Bardini i powiedział, żebym na pewno zdawała za rok. I zdałam. To był bardzo mądry człowiek.

Nie tylko Barbara Niechcic

Szkołę aktorską ukończyła w 1958 roku i rozpoczęła długoletnią karierę na deskach teatru. Wystąpiła w niewielu filmach, przede wszystkim w dziełach męża Jerzego Antczaka.

Największe uznanie i popularność przyniosła jej rola Barbary Niechcic w adaptacji powieści Marii Dąbrowskiej "Noce i dnie", reżyserowanej przez Jerzego Antczaka w 1975 roku. Film spotkał się z uznaniem publiczności oraz krytyków. Sama Jadwiga Barańska została nagrodzona Złotym Lwem za najlepszą rolę kobiecą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 1975 roku oraz Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu Berlinale.

Jej wkład w twórczość Jerzego Antczaka nie ograniczał się jedynie do odtwarzania ról filmowych. Jadwiga Barańska wspomagała swojego męża w scenopisarstwie. Była także autorką scenariuszów do dwóch ostatnich filmów reżysera – "Dama kameliowa" oraz "Chopin. Pragnienie miłości".

– Barańska towarzyszyła mi w poczynaniach scenopisarskich od samego początku. Pierwszy szkic do "Noce i dnie" został przez nią zdruzgotany. Ona ma fenomenalne wyczucie dramaturgii i czasu. Ze zdania, które składa się z 15 słów, potrafi wyrzucić wszystko i zostawić to jedno słowo. Na tym polega pisanie scenariusza, wystarczy go edytować i wycisnąć z niego dramaturgię – mówił Jerzy Antczak w audycji Polskiego Radia z 1996 roku.

Jadwiga Barańska wyemigrowała wraz z mężem do Stanów Zjednoczonych w 1979 roku. Żyją tam do dzisiaj, ale regularnie odwiedzają Polskę.

- Ja nie wyjechałam stąd specjalnie i wszystko jest mi bardzo bliskie. W Stanach wszystko było dla mnie nowe, starałam się to akceptować i uczyć tego kraju. Jest inny. Po tylu latach jest mi równie łatwo żyć pomiędzy tamtymi ludźmi, jak i Polakami - opowiadała w rozmowie z Anną Retmaniak.

sa