Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Martyna Konopka 12.09.2012

Następca Prymasa Tysiąclecia

- Przychodzę w duchu wielkiego kardynała Wyszyńskiego. Trudno mi nazwać się jego następcą, bo był mi bliski, uczyłem się od niego wielu rzeczy - powiedział Józef Glemp podczas uroczystego ingresu do bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie.
Warszawa, 1981-09-24. Pierwsze uroczyste wejście do archikatedry św. Jana Chrzciciela prymasa Polski Józefa Glempa. fot. PAPMarek BroniarekWarszawa, 1981-09-24. Pierwsze uroczyste wejście do archikatedry św. Jana Chrzciciela prymasa Polski Józefa Glempa. fot. PAP/Marek Broniarek
Posłuchaj
  • Nominacja na prymasa Polski arcybiskupa Józefa Glempa - fragm. audycji "Świadkowie historii"
  • Wspomnienia prymasa seniora Polski Józefa Glempa - pierwsze miesiące na stanowisku prymasa Polski, wprowadzenie Stanu Wojennego 13 grudnia 1981 roku. Fragm. audycji "Świadkowie historii".
Czytaj także

Prymasem Polski został 12 września 1981 roku. Urodził się 18 grudnia 1929 w Inowrocławiu. W 1956 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Gdy wrócił do kraju po ukończeniu studiów prawa kanonicznego w Rzymie, został powołany do sekretariatu prymasa Polski w Warszawie. Przez 12 lat był osobistym sekretarzem kardynała Stefana Wyszyńskiego. Z racji swej funkcji towarzyszył prymasowi podczas wielu uroczystości kościelnych, audiencji u papieża Pawła VI i rozmów z przedstawicielami rządu PRL.

Zobacz serwis specjalny - Prymas Tysiąclecia >>>

W 1979 roku Józef Glemp został mianowany przez papieża Jana Pawła II na biskupa warmińskiego z siedzibą w Olsztynie. Sakrę biskupią otrzymał w Gnieźnie z rąk ks. prymasa Stefana Wyszyńskiego. Dewizą jego posługi biskupiej stała się sentencja: "przez sprawiedliwość do miłości".

W lipcu 1981 roku biskup Józef Glemp został mianowany arcybiskupem metropolitą warszawskim i gnieźnieńskim, a dwa miesiące później, 12 września objął funkcję prymasa Polski.

Zgodnie z ówczesnym zwyczajem, nominacja na prymasa odbyła się za zgodą władz państwowych. Kardynał Józef Glemp o swojej nominacji mówi: - Oni się śpieszyli przed zjazdem partii. Nie wiem, jaki to miało związek z tym wydarzeniem, ale się śpieszyli.

W trakcie uroczystego ingresu do bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie powiedział: "Przychodzę jako trzeci prymas po wojnie. Przychodzę w duchu wielkiego kardynała Wyszyńskiego. Trudno mi nazwać się jego następcą, bo był mi bliski, był dla mnie ojcem, uczyłem się od niego wielu rzeczy".

2 lutego 1983 roku arcybiskup otrzymał godność kardynalską z rąk Jana Pawła II.

Prymas Józef Glemp został głową kościoła w Polsce na krótko przed trudnym okresem stanu wojennego. W dzień jego wprowadzenia cały naród czekał na to, jakie stanowisko zajmie kościół i co powie prymas. 13 grudnia 1981 roku wygłosił on homilię, w której nawoływał do niepodejmowania wojny z władzą, zachowania spokoju i zaniechania bratobójczej walki. Po tym wezwaniu komunistyczna propaganda usiłowała przekonać Polaków, że prymas kolaboruje z władzą. - Władza chciała pokoju a ja niezależnie uważałem, że trzeba to przetrwać, i to bez walk, bo po co je toczyć - komentował prymas Glemp.

Zobacz serwis specjalny - Stan wojenny >>>

W czasie przemian społecznych i ustrojowych w Polsce, w 1989 i 1990 roku kardynał Glemp wspierał stronę solidarnościową przy Okrągłym Stole. Gdy powołano pierwszy niekomunistyczny rząd, zadbał o obecność religii w życiu publicznym, do szkół powróciły lekcje katechezy. Został podpisany konkordat pomiędzy rządem Hanny Suchockiej i Stolicą Apostolską.

W dniu swoich urodzin, 18 grudnia 2009 roku Józef Glemp zakończył swoją 28- letnią posługę jako urzędujący prymas Polski. Jego następcą został arcybiskup Henryk Muszyński.

mk