Logo Polskiego Radia
Dwójka
migrator migrator 25.09.2007

Nowy cykl audycji: Musica humana

Musica humana - to zgodnie z terminologią Boecjusza - harmonia mikrokosmosu, czyli duszy i ciała (w odróżnieniu od musica mundana, czyli harmonii makrokosmosu). Nasza muzyka, przez ludzi tworzona (musica instrumentalis) jest oczywiście odwzorowaniem tych dwóch poprzednich, wyższych w hierarchii, muzyk. Czemu więc "musica humana"?

Myślę, że zwłaszcza audycje traktujące o muzyce dawnej można tak nazwać. Muzyka ta jest tak dalece przefiltrowana przez upływ czasu i wrażliwość mijających pokoleń, że mówi nam o tej niepowtarzalnej harmonii, która bywa udziałem tylko człowieka, gdyż tylko w nim dokonuje się synteza tego, co materialne z tym, co niematerialne. Będzie to więc cykl audycji, mówiących o muzyce dawnej, jej rozwoju, jej problematyce, zawsze wpisanej w kontekst kulturowy danej epoki. Audycji szukających podobieństw, analogii, czasem - kontrastów, z innymi przejawami sztuki, także - z myślą filozoficzną, niekiedy także - z panującym obyczajem, czy wydarzeniami dziejowymi. Będą to raczej "wątki z historii muzyki", niż jej regularny wykład, zawsze opatrzone znakomitymi nagraniami.
Pierwsza audycja ukazuje ten moment w dziejach muzyki, kiedy polifonia przestaje już mieć charakter czysto eksperymentalny, a staje się wysoko zorganizowaną wiedzą, rządzącą się regułami matematycznymi. Znaleźć tu można wiele analogii z powstającą w tym czasie koncepcją gotyku i filozofią scholastyczną. Te pierwsze wybitne dzieła (dwu, a potem trzy i czterogłosowe) powstają we Francji (czy nie mawiano wówczas o gotyku opus francigenum?) - w paryskiej katedrze Notre Dame, skąd myśl polifoniczna promieniuje na całą Europę. Paryż - ówczesna stolica świata, siedziba filozofii, wielkiej architektury (opartej na zasadach geometrii) i muzyki, która poddaje przepływ czasu swojej porządkującej sile. A do tego - świetne nagrania zespołów Sequentia, Diabolus in Musica, Theatre of Voices i Hilliard Enesmble.

Zaprasza Ewa Obniska