– Oskar Kolberg reprezentuje niezwykle ważny w XIX i na początku XX wieku nurt tworzenia podstaw nowoczesnego państwa narodowego przez wynajdywanie tradycji ludowej – powiedziała dr Ewa Klekot z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. – Zgodnie z opiniami etnografów ten badacz jest więc jednym z twórców kultury ludowej. W tej chwili badania nad tym, jak pracował Kolberg i jak konstruowano przekazy dotyczące tzw. kultury ludowej, są niezwykle interesujące dla krytycznej lektury jego dzieła. Możemy dzięki temu rzucić światło na to, jak była stwarzana kultura polska – dodała.
>>Oskar Kolberg patronem roku 2014<<
W odniesieniu do wieloletniej pracy Oskara Kolberga kluczowym słowem jest właśnie "wynajdywanie" i "stwarzanie". – To inteligencja XIX-wieczna wymyśliła kulturę ludową – podkreśliła dr Ewa Klekot. – Nie jest ona bowiem kulturą ówczesnej wsi, która obejmowała całe mnóstwo elementów nieobecnych w kulturze ludowej. Ta druga miała bowiem bardzo poważny program polityczny do zrealizowania, nie dotykała więc wszystkich drażliwych tematów, takich jak pańszczyzna i konflikty stanowe. Polityka determinowała tworzenie konkretnych przekazów na temat tego, co można na wsi znaleźć – mówiła.
>>Płyty z muzyką Stanisława Klejnasa i Anny Malec<<
Etnografka zwróciła uwagę, że jeśli dziś historyk porównuje dokumenty historyczne dotyczące jednej z XIX-wiecznych wsi w centralnej Polsce z materiałami zebranymi przez ludoznawców, znajduje dwie zupełnie inne rzeczywistości. To właśnie wynik programu, jaki miała kultura ludowa. – Oskar Kolberg zbierał swoje materiały w bardzo określonym kierunku – powiedziała. – Interesował go przede wszystkim folklor muzyczny i słowny, a także obrzędy. Znacznie mniej zajmowała go kultura materialna, zupełnie zaś nie wspomniał np. o pijaństwie czy zależnościach feudalnych – dodała.
Gośćmi "Rozmów po zmroku" byli także prof. Jan Adamowski z UMCS w Lublinie, dr Ewa Antyborzec, dyrektor Instytutu Kolberga w Poznaniu, oraz muzykolog z tej instytucji - Maciej Prochaska.
Audycję prowadził Piotr Kędziorek.
Drzeworyt, A. Regulski, wg rys. F. Tegazzo, ze zbiorów Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, za zgodą IMIT
mc/jp