Logo Polskiego Radia
Dwójka
Aleksandra Tykarska 04.11.2019

Kultura tradycyjna Czarnych Górali Nadpopradzkich

O tej niewielkiej góralskiej grupie zaliczanej do Górali Sądeckich zamieszkujących Piwniczną i okolice opowiedzieli mieszkańcy doliny Popradu. O stroju, muzyce i specyfice kultury mówili Piotr Maślanka, śpiewak z regionalnego zespołu Dolina Popradu z Piwnicznej, oraz Irena Stawiarska, na co dzień grająca w rodzinnej kapeli Stawiarskich Błankowiany.

- Nazwa naszej grupy bierze się z ciemnego stroju męskiego - mówił w audycji śpiewak z regionalnego zespołu Dolina Popradu z Piwnicznej Piotr Maślanka. - Na całej góralszczyźnie nasi jako jedyni hodowali czarne owce, stąd te czarne portki. Jako zespół Dolina Popradu zostaliśmy nawet nagrodzeni za uratowanie i odtworzenie tradycyjnego stroju Górali Nadpopradzkich.

Piotr Maślanka z Piwnicznej-Zdroju opowiedział też o specyficznych dla regionu znajdującego się na styku wielu kultur góralskich pieśniach furmańskich. - Tematyka furmańska jest dla nas ważna, bo umiejętność obchodzenia się z koniem i pracy w lesie była wyznacznikiem wyższego statusu społecznego. Kto miał konia i umiał się z nim obchodzić, ten był kimś - mówił śpiewak, którego zespół wykonał pieśni furmańskie na festiwalu w Kazimierzu Dolnym w czerwcu 2019 roku.

W audycji słuchaliśmy także opowieści Ireny Stawiarskiej, córki Edwarda Gruceli, założyciela zespołu śpiewaczego Dolina Popradu i znanego w okolicy muzyka, rzeźbiarza, malarza i kontynuatora tradycyjnej kultury regionu. - Muzyka przechodzi u nas z pokolenia na pokolenie, ojciec mnie przekazał pałeczkę - mówiła Stawiarska, opowiadając o specyfice tańców Górali Nadpopradzkich - do których zaliczają się przede wszystkim walcerki, polki, czardasze i krakowiaki - i tłumacząc wpływ kultury słowackiej.

W audycji słuchaliśmy również o gwarowych zagadnieniach Górali Czarnych, o których opowiadała Wanda Łomnicka-Dulak, regionalistka i poetka z Piwnicznej.  


Czarni Górale w strojach tradycyjnych. Czarni Górale w strojach tradycyjnych.    Foto: Monika Florek

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Wanda Łomnicka-Dulak (regionalistka i poetka), Piotr Maślanka (śpiewak zespołu Dolina Popradu), Irena Stawiarska

Data emisji: 4.11.2019

Godzina emisji: 15.15

at