- Kultura na emigracji nie podlega ewolucji. Dlatego w Brazylii usłyszeć możemy oryginalną polską mowę sprzed 120 lat - opowiada w "Źródłach" Marii Baliszewskiej ceniony etnograf. - Z kulturowego dziedzictwa starano się absolutnie niczego nie uronić, bo była to jedyna łączność z "rajskim" krajem dzieciństwa.
W borach Rio Grande do Sul żyje już czwarte pokolenie polskich osadników, którzy przybyli do Brazylii w ostatniej dekadzie XIX wieku. Byli to represjonowani przez władze carskie mieszkańcy Podlasia i Mazowsza, dla których emigracja stała się szansą wolności, bezpieczeństwa oraz spokojnej pracy na roli. Warto zaznaczyć, że wielu z nich nie przeżyło czterdziestodniowej podróży przez ocean...
Konfrontacja współczesnej kultury polskiej z codziennym życiem naszych latynoamerykańskich ziomków przynosi mnóstwo niespodzianek. Hernyka Dumina zaskoczyła na przykład nieobecność w wigilijnym jadłospisie grzybów. Okazuje się, że niegdyś cała wioska zatruła się darami tropikalnego runa, co odcisnęło trwałe piętno na jadłospisie całej, 3-milionowej polonii.
Co ciekawe, podwójną tożsamość narodową akceptuje brazylijski rząd. Ba, kultywowanie staropolskich tradycji wspierane jest aktywnie przez lokalne władze. w Mieście Dom Feliciano odwiedzić można centrum kultury z eskpozyzcją, na którą składają się dawno zapomniane szklane muchołapki, skrzynie posagowe, instrumenty czy garnki.
Aby wysłuchać opowieści Henryka Dumina, wystarczy kliknąć ikonę dźwięku "Polacy w Brazylii, część III" w boksie "Posłuchaj" po prawej stronie.
***
Henryk Dumin to wybitny etnograf, którego dorobek uhonorowano w tym roku prestiżową Nagrodą im. Oskara Kolberga. Wkrótce po otrzymaniu wyróżnienia wyjechał do Brazylli; powrócił kilka dni temu, by w "Źródłach" podzielić się z Marią Baliszewską polskimi rewelacjami z serca tropikalnej puszczy.
Polecamy także: Polacy w Brazylii i Argentynie płytę opublikowaną przez Polskie Radio, autorstwa E. Strzeleckiej-Waszkiewicz i A. Szewczuk-Czech. Wszystkie nagrania zamieszczone na płycie zrealizowane zostały przez autorki w listopadzie i grudniu 1998 r. podczas wyprawy dokumentacyjnej do Brazylii (stany: Parana, Rio Grande do Sul) oraz do północnej Argentyny ( prowincja Misiones).