"Co nie jest wymówione, zmierza do nieistnienia" - twierdził Czesław Miłosz. Urodził się 110 lat temu - 30 czerwca 1911 roku.
22:25 O wszystkim z kulturą Dwójka 2 lipiec 2021 17_29_59v1.mp3 Wspomnienia w 110. rocznicę urodzin Czesława Miłosza (O wszystkim z kulturą/Dwójka)
W innym ze swoich wierszy pisał też: "Tak mało powiedziałem, nie zdążyłem". Wielbiciele jego poezji, czytelnicy z całego świata nie tylko książek poetyckich Miłosza, także jego tomów esejów i licznych przekładów, na pewno sądzą jednak, że jego "namiętna pogoń za rzeczywistością" – jak Miłosz nazywał twórczość poetycką – zakończyła się pełnym sukcesem.
W audycji "O wszystkim z kulturą" przypomnieliśmy nagrania, także wypowiedzi noblisty z różnych okresów życia i fragmenty rozmów, które z poetą przeprowadzili Renata Gorczyńska, Jerzy Illg oraz Małgorzata Mietkowska. Usłyszeliśmy też wspomnienia krewnych, przyjaciół, znajomych, znawców i wielbicieli twórczości Czesława Miłosza, m.in. Andrzeja Miłosza, Józefa Czapskiego, Julii Hartwig, Teresy Walas, Agnieszki Kosińskiej i Andrzeja Franaszka.
Czytaj także:
Miłosz mówił o swoim dziecięcym i młodzieńczym zamiłowaniu do natury: "Moja miłość do przyrody miała wtedy cechy literackiego mitu. Trudno jednak odnieść się lekceważąco do podrostka, który recytuje z pamięci łacińskie nazwy wszystkich ptaków występujących w Polsce". - Zajmował się roślinami, trytonami – jest wiersz o trytonach – i w domu, na piecu mieszkał puchacz, to była sowa Czesława - wspominał Andrzej Miłosz, brat poety. - Mama bardzo się gniewała, bo puchacz w dzień spał, a w nocy pohukiwał. Rośliny, ptaki, to było jego dziecięce i młodzieńcze hobby.
"Na wielu lekcjach w szkole byłem po prostu nieobecny - mówił Czesław Miłosz w archiwalnym nagraniu. - Rysowałem mapy swojego idealnego kraju. Składał się on wyłącznie z lasów, nie było dróg, tylko rzeki i kanały - opowiadał. - Wstępu do tego kraju nie mieli zwykli śmiertelnicy, jedynie godni tego zaszczytu".
Ucieczka twórców kultury na emigrację
Pierwszy tom wierszy, "Poemat o czasie zastygłym", Czesław Miłosz wydał w 1933 roku. W 1951 roku poprosił o azyl polityczny, zamieszkał najpierw we Francji, potem w Stanach Zjednoczonych. W 1980 roku poeta otrzymał literackiego Nobla, rok później po raz pierwszy po wielu latach przyjechał do Polski. W 1993 roku na stałe zamieszkał w Krakowie. Bardzo lubił czytać swoje wiersze i wspaniale to robił. Ci, którzy mieli szczęście słyszeć poetę czytającego publicznie, na pewno tego nie zapomną.
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadził: Dorota Gacek
Data emisji: 2.07.2021
Godzina emisji: 17.30
uk