Logo Polskiego Radia
Dwójka
Michał Mendyk 31.12.2010

Rok o sprawach intymnych

Wygląda na to, że najważniejsze dokonania literackie mijającego roku są związane z tekstami osobistymi.
 Rok o sprawach intymnychGlow Images/East News

Co było najlepsze w literaturze mijającego roku? Co zostanie, do czego warto wrócić albo – co należy jeszcze poznać? O swoich lekturowych zachwytach i pasjach, tworząc swoje prywatne literackie bilanse, mówili w "Sezonie na Dwójkę" Iwona Smolka oraz jej goście: poeta i krytyk literacki prof. Leszek Szaruga oraz poeta i eseista Piotr Matywiecki.

Okazuje się, że rok 2010 stał przede wszystkim pod znakiem literatury osobistej. – Wszystko, co najważniejsze – stwierdziła Iwona Smolka – obraca się wokół literatury faktu: dzienniki, korespondencje, biografia i autobiografia. Diarystyka polska wzbogaciła się w ostatnich miesiącach o trzy nowe teksty: drugi tom dzienników Jarosława Iwaszkiewicza (obejmujący lata 1956-63), pierwszy tom dzienników Sławomira Mrożka (lata 1962-69) oraz dzienniki Jana Józefa Lipskiego.

–  Najbardziej wstrząsający, najpełniejszy dziennik, jaki w tym roku się ukazał, to zapiski Iwaszkiewicza – mówiła Iwona Smolka. Zgodził się z nią Piotr Matywiecki, dla którego Iwaszkiewiczowski diariusz jest jedną z największych próz pisarza. Dzienniki te, według krytyka, to przede wszystkim niezwykle poruszające świadectwo osobistego dramatu – śmierci ukochanego człowieka.   

Żywioł prywatności władał w tym roku literaturą. Dwie książki, które według Piotra Matywieckiego budzą na nowo wiarę w wielką epikę, to opowieść autobiograficzna Michała Głowińskiego "Kręgi obcości" oraz podszyta autobiografią powieść Herty Müller "Huśtawka oddechu".–  Teksty te pokazują – mówił Matywiecki – w jaki sposób literatura skupia, obrabia i czyni najważniejszym na świecie najgłębsze osobiste doświadczenie.

Leszek Szaruga przywołał z kolei twórczość Paula Celana, zwłaszcza wydane u nas niedawno listy autora "Fugi śmierci" i Ingeborg Bachmann. Mówiono także o tomie wspomnień Władysława Bartoszewskiego "Życie trudne lecz nie nudne".

W audycji nie zabrakło również uwag o poezji: Julii Hartwig, Anny Janko czy Genowefy Jakubowskiej-Fijałkowskiej. Swoimi literackimi pasjami dzielili się też nasi słuchacze.

Aby wysłuchać całej rozmowy o literaturze 2010 roku, wystarczy kliknąć w ikonę dźwięku Rok o sprawach intymnych w boksie Posłuchaj po lewej stronie.