Kazimierz Wierzyński wobec Polski Ludowej

• Cykl "Kręgi bliskości" został przygotowany z okazji ustanowionego przez Sejm RP Roku Kazimierza Wierzyńskiego. 
• W 1968 roku ukazał się ważny w dorobku poety tom "Czarny polonez", który posłużył nam w audycji za punkt wyjścia.  

"Pana elektryzujący wpływ podsunął mi ten pomysł" - pisał Kazimierz Wierzyński w liście do Jerzego Giedroycia. Chodzi o powstanie tomu wierszy będących reakcją na sytuację w kraju w okresie rządów Władysława Gomułki.

"Czarny polonez" - geneza

Poeta i redaktor paryskiej "Kultury" rozmawiają o stworzeniu takiego tomu wierszy od początku 1965 roku, określając go w tych dyskusjach jako nowy "Poemat dla dorosłych". W pewnym momencie jednak Wierzyński stwierdza: "Nie mogę sfabrykować wiersza, ani Pan tego nie chcę, ani ja nie potrafię".

Do pisania takiego cyklu poeta wraca jesienią 1967 roku. "Czarny polonez" ukazuje się w marcowym numerze "Kultury" z 1968 roku. W tym samym roku mają miejsce dwie edycje w Instytucie Literackim jako tom 154 Biblioteki "Kultury". Tom jest bardzo ostrym oskarżeniem władzy komunistycznej i działalności Władysława Gomułki, który odszedł od ideałów Października '56 roku. Poeta zwraca się do niego w jednym z wierszy "Towarzyszu Wniesławie". Na podstawie rozmów z różnymi osobami z Polski, które miał okazję spotykać w Europie, Wierzyński pisze o biedzie, kolejkach, aresztowaniach, ucieczkach z kraju, o języku propagandy i nadużyciach władzy.

Kazimierz Wierzyński przemówił z archiwum

Jakie znaczenie ma "Czarny polonez" w dorobku poety i jaki ogólnie był stosunek Kazimierza Wierzyńskiego do rzeczywistości Polski Ludowej opowiadał w audycji Paweł Kądziela - edytor wielu tomów poezji i prozy Wierzyńskiego, redaktor książki gromadzącej wspomnienia o poecie.

Usłyszeliśmy także samego Kazimierza Wierzyńskiego z audycji Radia Wolna Europa z marca 1968 roku, opowiadającego o okolicznościach powstania "Czarnego poloneza".

***

Tytuł audycji: "Kręgi bliskości" w ramach pasma "Rozmowy po zmroku"

Prowadziła: Dorota Gacek

Data emisji: 11.03.2024

Godz. emisji: 21.30

mgc/pg