"Polityczni" (wydawca: Ośrodek Karta) to zbiór relacji więźniów politycznych, którzy opowiadają o swoich pobytach w więzieniach Peerelu w latach 1982-86. W książce znajdują się zapisy 10 osób: Barbary Fabiańskiej, Jerzego Geresza, Zbigniewa Gluzy, Ewy Heynar-Skowrońskiej, Włodzimierza Kowalskiego, Krystyny Laskowicz, Andrzeja Machalskiego, Wandy Minickiej, Joanny Szczęsnej i Tadeusza Wypycha.
W przedstawionych relacjach dominuje nie wymiar polityczny uwięzienia (a więc poglądy polityczne, podziemie, „Solidarność"), ale więzienna codzienność — życie w celi, więzienne obyczaje, a zwłaszcza — zetknięcie z subkulturą więzienną — z kryminalnymi i różne warianty ułożenia sobie z nimi relacji. Opowieści są interesującym i pozbawionym stereotypowości spojrzeniem od wewnątrz na komunistyczne więzienie. Są też szczerym zapisem indywidualnego przeżywania sytuacji ekstremalnej.
Książka powstała na bazie relacji wydanych po raz pierwszy w II obiegu w 1988 roku.
***
Komuniści – także polscy - wrogów widzieli wszędzie.
Od 13 grudnia 1981 roku do jesieni 1986 roku skazano 2 tysiące prawdziwych i wyimaginowanych przeciwników systemu i osadzono w polskich więzieniach – w jednych celach razem z kryminalnymi.
Żaden z uwięzionych nie miał przecież oficjalnego statusu więźnia politycznego.
Ale to nie ze strony kryminalnych groziło im największe niebezpieczeństwo – a ze strony strażników.
Z Joanną Szczęsną, Zbigniewem Gluzą i Włodzimierzem Kowalskim rozmawiała Hanna Maria Giza.