Logo Polskiego Radia
Trójka
migrator migrator 26.08.2008

Daniel Mendelsohn - Zagubieni

Jedno z najważniejszych wydarzeń literackich ubiegłego roku w Stanach Zjednoczonych. Książka nagrodzona wszelkimi możliwymi nagrodami: m.in. National Jewish Book Award, 2006 National Book Critics Circle Award...
"Zagubieni. W poszukiwaniu sześciu spośród sześciu milionów"
Przełożył z angielskiego Piotr Szymor

Jedno z najważniejszych wydarzeń literackich ubiegłego roku w Stanach Zjednoczonych. Książka nagrodzona wszelkimi możliwymi nagrodami: m.in. National Jewish Book Award, 2006 National Book Critics Circle Award (książka nominowana była w kategorii Memoir/Autobiography), nominowana do 2006 Barnes & Noble Discover Awards, znalazła się na liście "Best Books of 2006" księgarni Amazon.com oraz na liście "100 Notable Books of the Year" "New York Timesa". Odnosi także sukcesy zagraniczne – znalazła się m.in. na liście najlepszych książek 2007 roku we Francji, otrzymała też "Le Prix Medici 2007 etranger".
"Zagubieni" to porywająca opowieść detektywistyczna, trzymająca w napięciu jak dobry kryminał i równie zagadkowa. To piękny i poruszający zbiór wspomnień, opowieść o duchach, tajemnicach i pamięci.

Jest pisarzem sugestywnym i refleksyjnym. Walcząc z zapomnieniem, dzieli się z czytelnikami swoimi uwagami dotyczącymi natury zła, tchórzostwa i odwagi. "Zagubieni" to książka tak złożona i bogata, jak przeszłość, którą chce odsłonić. Piękna i pięknie napisana.


INFORMACJE O KSIĄŻCE

Zagubieni. W poszukiwaniu sześciu spośród sześciu milionów opowiada historię stryjecznego dziadka autora oraz jego rodziny, którzy przed wojną zdecydowali się zostać w rodzinnym miasteczku Bolechów, mimo że reszta rodzeństwa wyjechała do Ameryki. Cała szóstka zostaje zamordowana przez hitlerowców. Po wielu latach Daniel Mendelsohn chcąc poznać dzieje zamordowanych krewnych, wyrusza w podróż, która staje się niezwykłym śledztwem. Mendelsohn opisuje coś więcej niż losy swych krewnych: opowiada dzieje całego pokolenia, przywołuje do życia dawno utracony świat nie tylko przedwojennej Polski, lecz także swojego dzieciństwa oraz rozgałęzionej rodziny.

W wywiadach Mendelsohn podkreśla, że Zagubieni powstali z przemożnej chęci, by przywrócić życie i osobowość utraconym krewnym, by napisać książkę o prawdziwych ludziach, ich słabościach, upadkach i emocjach, a nie o wyidealizowanych postaciach, jakimi zawsze byli w na poły mitologicznych rodzinnych opowieściach.

Z jednej strony mamy swostego rodzaju wyprawę w czasie, wyprawę w przeszłość. Z perspektywy zasobnego domu amerykańskiego ta kraina wydaje się egzotyczna i mało zrozumiała. Narrator powieści i bracia mu towarzyszący muszą pokonać w sobie olbrzymią ilość stereotypów, żeby cokolwiek zrozumieć z tego, co i gdzie się stało. (…) Podróż w czasie jest podróżą poza siebie, poza swoje intelektualne i emocjonalne nawyknienia. Jest to podróź wprost do bólu i żałoby, konieczności powtórnego przeżycia cierpienia bliskich.

Relacja autora jest pełna detali, obrazów, wynotowanych słów. Robić to może wrażenie przesytu. Jest w tej pracy przekonanie, bardzo mi drogie i mam wrażenie, nader ważne: pamięć, żeby nie była tylko rytualnym, ba nawet pięknym i szczerym gestem, musi uciec uogólnieniom, okolicznościowym formułom. Zagłada jest zbiorczym imieniem milionów pojedynczych cierpień i śmierci. Tylko wtedy, gdy zdołamy dotrzeć do pojedynczych losów i możemy zacząć rozumieć, co się stało i jakie wydarzenie ciąży na nas

Paweł Śpiewak

Daniel Mendelssohn, filolog klasyczny, autor cenionych książek, podejmuje misję niemal niemożliwą do zrealizowania: postanawia odkryć, co stało się z jego rodziną podczas drugiej wojny światowej, jaki był los Szmila, najstarszego brata dziadka, jego żony i czterech córek - sześciu Żydów z sześciu miliona zamordowanych podczas Zagłady. Sześć milionów - to tylko przerażająca liczba, która nie pozwala uzmysłowić sobie ogromu całej tragedii, inaczej jest z sześcioma konkretnymi osobami, mają one imiona i nazwiska, można ujrzeć je na fotografii.

Każdy odnaleziony strzęp informacji powoduje nową, pasjonującą wyprawę literacką, każdy zdobyty szczegół prowokuje niekończącą się debatę na temat historii i faktów, czym jest nasza pamięć: udokumentowaną relacją, czy zaledwie pobożnym życzeniem? Padają pytania, jak my zachowalibyśmy się w ówczesnej sytuacji, czy rzeczywiście zrobilibyśmy wszystko, co w naszej mocy, by pomóc innym, czy ukochany dziadek mógł ocalić swojego brata, ale nie zrobił tego? Czym jest poświecenie i czy miłość jest silniejsza niż samo pragnienie życia?

Michał Sobelman

INFORMACJE O AUTORZE

Daniel Mendelsohn (urodzony w 1960 roku na Long Island w Nowym Jorku) jest krytykiem literackim, dziennikarzem i pisarzem. ukończył studia humanistyczne na uniwersytecie Princeton i tam doktoryzował się na wydziale filologii klasycznej. W 1994 roku rozpoczął karierę dziennikarską w Nowym Jorku. Jego recenzje książek, filmów oraz przedstawień teatralnych ukazywały się w „The New York Review of Books”. Pomiędzy 2000 a 2002 rokiem pisał cotygodniowe recenzje książek dla „New York Magazine”, jego eseje ukazywały się również w „The New Yorker”, „The New York Times”, „Esquire”, „The Paris Review” i wielu innych. Jego pierwsza książka, „The Elusive Embrace. Desire and the Riddle of Identity” (1999), została okrzyknięta przez „New York Times” oraz przez „Los Angeles Times” najlepszą książką roku. Nastepną pozycją w jego dorobku była naukowa praca „Gender and the City in Euripides' Political Plays”, która została wydana w 2002 roku nakładem Oxford University Press.

We wrześniu 2006 ukazała się trzecia książka Mendelsohna „Zagubieni. W poszukiwaniu sześciu z sześciu milionów”.
Od 1994 do 2002 roku Daniel Mendelsohn był wykładowcą na wydziale filologii klasycznej na Uniwersytecie Princeton. Obecnie jest profesorem nauk humanistycznych w Bard College.


www.czarne.com.pl