Halloween zawitało do Polski na początku lat 90. i od razu zaczęło budzić także niepokój środowisk kościelnych. Duchowni utrzymują, że mający swoje korzenie w tradycji celtyckiej zwyczaj wypacza sens uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego. Dr Katarzyna Kość-Ryżko nie podziela tych obaw, ale podkreśla, że Halloween na dobre zadomowiło się w Polsce i przyznaje równocześnie, że „święto” nie ma w Polsce głębszego wymiaru duchowego.
– Zwyczaj się przyjął, ale daleka jestem od oceniania czy jest to dobre, czy złe. Nazwałabym to takim implantem kulturowym, który jest ciekawym zjawiskiem. Zastanawiam się, jakie są przyczyny takiej popularności zwyczaju w kraju, który jest w większości katolicki – powiedziała antropolog kultury PAN.
Konserwatyści nie kryją niepokoju w związku z rosnącą popularnością Halloween w Polsce. Mateusz Matyszkowicz jest zdania, że prawdziwym zagrożeniem związanym z anglosaskim zwyczajem jest ryzyko wyparcia tradycyjnych obchodów dnia Wszystkich Świętych.
Mateusz Matyszkowicz/fot.PR24/MS
– Nie pytałbym, czy Halloween jest groźne, ale czy wprowadzenie nowych zwyczajów nie wypiera czegoś cennego, co chcemy zachować. Pytanie dotyczy tego, co jest bardziej wychowawcze: zabawa w upiory czy upamiętnienie zmarłych – mówił publicysta fronda.pl.
Skąd taka popularność Halloween?
Mnożą się teorie odnośnie rosnącej popularności Halloween w Polsce. Wśród różnych argumentów można wskazać między innymi próbę oswajania śmierci przez jej wyśmianie, marketing. Natomiast najwięcej obaw wśród hierarchów kościelnych budzi fascynacja pogańskimi obrzędami.
– Hierarchowie boją się sytuacji, gdy ideał świętości zostaje zastąpiony przez „demoniczną drakę”. Kolejna sprawa dotyczy tego, że żyjemy w hipokryzji, od której większość ludzi stara się uciec. Jesteśmy w Polsce, gdzie większość ludzi utożsamia się z katolicyzmem, ale żyjemy kulturą popularną krajów anglosaskich. Z tego względu podejmowane są próby uspójnienia tego dysonansu poznawczego – wyjaśniał Mateusz Matyszkowicz.
– Halloween jest dla ludzi łatwiejsze, ponieważ pozbawione wymiaru duchowego i obchody tego święta są w Polsce bardzo powierzchowne. Jest to zabawa i oderwanie się od codzienności – wskazywała dr Katarzyna Kość-Ryżko.
Kontrofensywa Kościoła
Kościół odpowiada na halloweenowe zwyczaje własną inicjatywą Holy Wins, czyli dosłownie Święty Zwycięża. Zdaniem publicysty kościelny zwyczaj będący reakcją na Halloween ma szanse na wpisanie w polski koloryt chrześcijańskich tradycji.
– Na razie znajduje się to jeszcze w fazie zalążkowej i może trochę sztucznej, ale pewne rzeczy wchodzą w krwioobieg i po jakimś czasie stają się nawykiem. Jest w Polsce taki przypadek zaszczepienia nowego święta, które doskonale się przyjęło: Orszak Trzech Króli – wyjaśniał Mateusz Matyszkowicz.
PR24/GM