Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Bartłomiej Makowski 19.10.2017

Jonathan Swift – polityczne podróże Guliwera

Siła dobrej fantastyki do dziś tkwi w tym, że jest społecznie zaangażowaną alegorią rzeczywistości, która dzięki deformacji i uwypukleniu pokazuje aktualne zjawiska i patologie. Pionierem takiej twórczości był Jonathan Swift.
Portret Jonathana Swifta autorstwa Charlesa Jervasa, źr. Wikimedia CommonsdpPortret Jonathana Swifta autorstwa Charlesa Jervasa, źr. Wikimedia Commons/dp
Posłuchaj
  • "Jonathan Swift i jego epoka" - audycja Romana Włodka z cyklu "Przed premierą" z udziałem dr hab. Zygmunta Mazura. (PR ,1.02.1987)
Czytaj także

19 października 1745 zmarł Jonathan Swift, angielski pisarz, autor "Podróży Guliwera".

Posłuchaj audycji Romana Włodka o dziełach i życiu Jonathana Swifta z cyklu "Przed premierą".

Rodzice Swifta wyemigrowali z Anglii do Irlandii w poszukiwaniu lepszego życia. Jonathan przyszedł na świat już w Dublinie, po śmierci ojca, 30 czerwca 1667. Opiekę nad nim sprawowała matka i wuj.

Pisarz i pastor anglikański ukończył uniwersytet w Dublinie, po czym próbował zrobić karierę w Anglii, protegowanym i kancelarzystą sir Williama Temple, brytyjskiego dyplomaty, u którego pracował od 1689 roku.

Esther, Jonathan i Esther

Wówczas to blisko związał się z Esther Johnson, prawdopodobnie nieślubną córką swojego pracodawcy.

- Poznał ją, gdy miała 8 lat i był jej prywatnym nauczycielem. Była to najprawdopodobniej bardzo głęboka przyjaźń - mówił dr Zygmunt Mazur, gość audycji Romana Włodka z cyklu "Przed premierą".

Los rozdzielił przyjaciół na długie lata. Swift przeniósł się do Irlandii w 1690 roku. Po powrocie do Anglii ponownie spotkał Esther, teraz już dwudziestoletnią. W Londynie poznał inną Esther Vanhomright, z którą również zaczęła go wiązać silna relacja. Kobieta nawet pojechała za pisarzem-pastorem do Irlandii, ale po tym, jak kazała mu nie spotykać się i nie korespondować z Esther Johnson, pisarz postanowił zerwać relację z Vanhomright.

Pisarz niezrozumiany

Podczas swojego pobytu w Londynie, Swift zaangażował się intensywnie w debatę polityczną. Jego szczytowym osiągnięciem był naruszający granice dobrego smaku, ale niezwykle dobitny pamflet "Skromna propozycja".

Najbardziej znany jest z "Podróży Guliwera", satyry na brytyjskie społeczeństwo i scenę polityczną, która – ze względu na fantastyczny i przygodowy charakter – przez lata była uważana za powieść dla dzieci.

bm