Logo Polskiego Radia
Jedynka
Tomasz Jaremczak 29.04.2014

Upadek. Ostatnia "Kronika Powstania Styczniowego" w Jedynce

Niewątpliwie do klęski powstania styczniowego przyczyniło się aresztowanie jego ostatniego dyktatora. Romuald Traugutt nie próbował zresztą ratować życia i w śledztwie nikogo nie wydał. Rosjanie stracili go 5 sierpnia 1864 roku.
Pożegnanie Europy - reprodukcja obrazu Aleksandra Sochaczewskiego. Autor uwiecznił na nim znanych Sybiraków, zesłanych w różnych zsyłkach, w tym po powstaniu styczniowym. Postać stojącą przy słupie granicznym z prawej strony - mężczyzna patrzący na słup - przedstawia Sochaczewskiego.Pożegnanie Europy - reprodukcja obrazu Aleksandra Sochaczewskiego. Autor uwiecznił na nim znanych Sybiraków, zesłanych w różnych zsyłkach, w tym po powstaniu styczniowym. Postać stojącą przy słupie granicznym z prawej strony - mężczyzna patrzący na słup - przedstawia Sochaczewskiego.Wikipedia/Public Domain

Po jego śmierci funkcjonował jeszcze Rząd Narodowy, na czele którego stał Bronisław Brzeziński, wcześniej będący w opozycji do Romualda Traugutta. Udało mu się nawet przejąć słynne pieczęcie powstańczej władzy, ale jego próby reanimacji powstania spaliły na panewce.

Powstanie styczniowe - serwis specjalny >>>

Ponownie do władzy próbował dojść Ludwik Mierosławski. Jego współpracownik Jan Kurzyna proponował gen. Józefowi Hauke-Bosakowi i księdzu Kacprowi Kotkowskiemu utworzenie rządu narodowego w woj. sandomierskim. Obaj odrzucili jednak tę propozycję. Z kolei pomysły utworzenia polskiego rządu na emigracji zgłaszali m.im. ziemianin z poznańskiego Aleksander Guttry i książę Adam Sapieha.

Kronika powstania styczniowego >>> Poprzednie odcinki

Kolejny rząd jednak nie powstał, a walki powstańcze powoli wygasały. W kwietniu 1864 roku w najaktywniejszym województwie sandomierskim stoczono zaledwie trzy bitwy, w tym dwie pod dowództwem słynnego  rotmistrza Władysława Kopaczyńskiego-Nowackiego, który rozwiązał swój oddział 8 maja. Nie podjął też dalszej walki pułkownik Jan Rudowski, który nigdy wcześniej nie przegrywał.

Zapraszamy do wysłuchania ostatniej audycji z cyklu "Kronika Powstania Styczniowego",  którą przygotowali dr Janusz Osica, red.  Andrzej Sowa i Dorota Truszczak.

tj, pg