Wydawało się, że pozycja Afryki jako kolebki pierwszych ludzi nie jest już zagrożona. Tymczasem naukowcy z Malezji donoszą, że właśnie znaleziono tam pięściaki i tzw. chopping-toole sprzed 1,83 mln lat.
Znaleziska dokonano Bukit Bunuh w Lenggong (północno-zachodnia Malezja). Pięściaki to kamienie obrobione z dwóch stron tak, aby mniej lub bardziej przypominały kształtem łzę. Klasyczne przykłady takich narzędzi znamy z Francji, gdzie wiązane są z kulturą aszelska i abwilską – na terenie Europy takie znaleziska są jednak dużo późniejsze. Chopping-tool to z kolei kamień, którego krawędź została zaostrzona w celu krojenia lub cięcia. Najstarszymi narzędziami tego typu są, oczywiście, przykłady obrobionych kamieni z Afryki, gdzie – jak oceniają archeolodzy – posługiwały się nimi być może już niektóre gatunki australopiteków, a na pewno pierwsze gatunki ludzi: Homo habilis i Homo rudolfensis. Pierwsze przykłady takich narzędzi pochodzą już sprzed ok. 1,8 mln lat ze stanowisk takich jak Olduvai, nie jest to jednak datowanie do końca pewne. Na innych stanowiskach narzędzia pojawiły się nieco później, ok. 1,6 mln lat temu.
Jeżeli potwierdzi się datowanie malezyjskich pięściaków, będą one świadczyły o bardzo wczesnej obecności ludzi na terenie Malezji. Zdaniem Mokhtara Saidina, kierownika centrum badań archeologicznych Malezyjskiego Uniwersytetu Naukowego, znalezisko z Malezji może nawet okazać się starsze od analogicznych afrykańskich. - Znaleźliśmy jeden z tych pięściaków, wykonany z kwarcytu, w warstwach suewitu, minerału powstałego wskutek uderzenia meteorytu – opowiadał Saidin. - Wysłaliśmy część tego materiału do laboratorium w Tokio na datowanie metodą uranową, gdzie okazało się, że ma 1,83 mln lat - mówił.
Jak jednak podkreślił Saidin, na stanowisku nie znaleziono żadnych szczątków człowieka. To uniemożliwia powiązania znaleziska z żadnym konkretnym gatunkiem praczłowieka. Jeżeli jednak narzędzia rzeczywiście są tak stare, ich obecność w Malezji świadczy o niezwykłej mobilności pierwszych ludzi lub, jak z dumą przypuszczają malezyjscy uczeni, o innej, wschodniej, kolebce ludzkości.
W rzeczywistości jednak od dawna wiemy, że pierwsi ludzi opuścili Afrykę około 1,8 mln lat temu. Potwierdzają to znaleziska z Gruzji, datowane na ok. 1,8-1,7 mln lat, a także szczątki człowieka znalezione ja Jawie i pochodzące sprzed 1,8-1,2 mln lat temu. Podobne znaleziska znamy również z Longgupo i Yuanmou w Chinach, gdzie potwierdzono obecność ludzi już 1,8-1,6 mln lat temu.
(ew)