Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
migrator migrator 09.11.2009

Jak sfotografować Drogę Mleczną?

Zadania podjął się fizyk Axel Mellinger. Wynik to piękna, 648-megapikselowa panorama naszej galaktyki.

Na gigantyczny obraz złożyło się 3000 pojedynczych fotografii nocnego nieba, wykonanych na przestrzeni 22 miesięcy. Autor pokonał niemal 42000 kilometrów – poszczególne zdjęcia powstały w Południowej Afryce, Teksasie i Michigan w Stanach Zjednoczonych.

Panorama pokazuje gwiazdy 1000 razy słabsze niż te, które możemy dostrzec ludzkim okiem. Widać również setki galaktyk, gromad gwiazd i mgławic. Wysoka rozdzielczość zdjęcia sprawia, że jest ono użyteczne zarówno dla celów edukacyjnych jak i naukowych.

- Prawdziwa praca zaczęła się po zrobieniu zdjęć – mówi Mellinger, który jest profesorem fizyki Central Michigan University. - Nie wystarczy proste sklejenie ujęć w jeden duży obraz. Każde zdjęcie jest dwuwymiarowym rzutem sfery niebieskiej. Wynikiem jest to, że każde zawiera zniekształcenie – w taki sam sposób zniekształcone są płaskie mapy kulistej Ziemi -wyjaśnia. Aby zdjęcia bez problemu ze sobą połączyć, wszystkie te zakłócenia muszą być uwzględnione. Fizyk w celu korekty fotografii wykorzystał odpowiedni model matematyczny i spędził setki godzin przed komputerem.

Innym problemem, z którym musiał zmierzyć się astronom była różna jasność tła na każdej fotografii. - Ze względu na zanieczyszczenie światłem sztucznym, blask powietrza, a także światło słoneczne rozproszone przez pył w Układzie Słonecznym, jest praktycznie niemożliwym by wykonać szeroko-zakresową fotografię astronomiczną, z idealnie jednolitym tłem - podkreśla Mellinger. Aby to naprawić, naukowiec wykorzystał dane z sond kosmicznych Pioneer 10 i 11. Dodatkowe informacje pozwoliły mu odróżnić światło gwiazd od niechcianego światła tła - możliwa stała się zmiana jasności tła każdej fotografii, tak by zdjęcia ułożone w panoramę pasowały do siebie bez wrażenia nierównomiernego oświetlenia.

Rezultatem pracy fizyka jest imponujący obraz naszej macierzystej galaktyki. Autor planuje udostępnić gigantyczną mapę nieba obserwatoriom astronomicznym na całym świecie. Teraz jej interaktywną wersję można obejrzeć na stronie internetowej naukowca.

Warto dodać, że nowa, licząca 648 megapikseli panorama kosmosu, nie jest jedyną gigantyczną astrofotografią profesora Mellingera. W latach 1997-2000 stworzył on pierwsze panoramiczne zdjęcie Drogi Mlecznej, pracując jeszcze aparatem analogowym.

Panorama Drogi Mlecznej 1.0
Panorama Drogi Mlecznej 2.0


Przemysław Goławski