Logo Polskiego Radia
PAP
Przemysław Goławski 06.08.2010

Super-zegar na cześć Heweliusza

Jeden z najdokładniejszych zegarów na świecie powstanie w przyszłym roku w Gdańsku.
Pulsar, wyobrażenie impulsów.Pulsar, wyobrażenie impulsów.źr. NASA

Mechanizm czasomierza będzie działał w oparciu o impulsy wysyłane przez pulsary - gwiazdy neutronowe, które promieniują z niespotykaną regularnością. Budowa zegara ruszyć ma z okazji 400. rocznicy urodzin gdańskiego astronoma Jana Heweliusza. Inicjatorami działań są Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna i Gdański Park Naukowo-Technologiczny.

Zegar, który powstanie w 2011 roku będzie działał w zupełnie inny sposób niż dotychczas znane czasomierze. Regularne impulsy wysyłane przez pulsar odbierane będą przez antenę astronomiczną i przetwarzane na jednostki czasu. Dotychczas najdokładniejsze zegary atomowe obliczają czas z dokładnością do 10^-10 sekundy na dzień, co oznacza, że niedokładność 1 sekundy może się zdarzyć raz na 27 mln lat. Dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sygnałów wysyłanych przez pulsary, w pomiarze czasu możliwe będzie uzyskanie jeszcze większej dokładności.

Pulsary to gwiazdy neutronowe o bardzo dużej gęstości i szybkim czasie obrotu. Przykładowo obiekt o masie Słońca mógłby mieć średnicę 10 km. Do Ziemi promieniowanie pulsarów dociera w postaci regularnych radiowych „błysków”.

Jak informuje na swojej stronie GPN-T, do budowy pierwszego na świecie zegara pulsarowego już pół roku temu powołano zespół specjalistów złożony z pracowników Muzeum Zegarów w Gdańsku, astronomów z Centrum Astronomicznego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Gdańsku oraz gdańskiej firmy elektronicznej, która zapowiedziała gotowość do realizacji całego przedsięwzięcia.

Jak wyjaśnia GPN-T, zegar pulsarowy powstanie w Gdańsku, bo w mieście tym możliwy jest odbiór bardzo silnego sygnału wysyłanego przez pulsar. Dodatkowym powodem jest fakt, że z Gdańska pochodził Jan Heweliusz - polski astronom, który zbudował prototyp zegara wahadłowego.

Najdokładniejszy na świecie czasomierz zostanie zainstalowany w Gdańsku w kościele św. Katarzyny, patronki nauki, w którym pochowany jest Jan Heweliusz. Prezentacja gotowego zegara w 2011 r. połączona będzie z obchodami 400. rocznicy urodzin Jana Heweliusza.

pg