- W wielu kontrolowanych firmach nie przestrzega się norm czasu pracy, nie zapewnia się odpowiedniego odpoczynku pracowników, co więcej nierzetelnie dokumentuje się przepracowany przez poszczególne osoby czas, co oczywiście ma również bezpośredni wpływ na wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Często jedynym dokumentem, który potwierdza wykonywanie pracy, są listy obecności. Brakuje informacji, ile godzin dana osoba przepracowała - mówi Danuta Rutkowska, rzeczniczka Państwowej Inspekcji Pracy.
Dwie ewidencje czasu pracy
Według PIP w wielu przypadkach pracownicy łamią przepisy nieświadomie, a powodem jest brak odpowiedniej znajomości przepisów. Jednak część przedsiębiorców robi to z premedytacją.
- Bywają takie sytuacje, że inspektorzy pracy stwierdzają, że pracodawca prowadzi dwie ewidencje czasu pracy. Jedną na użytek właśnie inspektorów, na wypadek kontroli. Natomiast na co dzień, o czym się dowiadujemy od pracowników, ewidencja albo jest fałszowana, albo jest niepełna, nie uwzględnia całego przepracowanego czasu – zaznacza rzeczniczka PIP.
Winne skomplikowane i archaiczne prawo…
Przedsiębiorcy przyznają, że problem jest. Według Wioletty Żukowskiej z Pracodawców RP, w dużej mierze winę za to ponosi skomplikowane i archaiczne prawo.
- Przepisy dotyczące czasu pracy są zbyt skomplikowane. Są też archaiczne i pracodawca musi tak naprawdę wszystko mieć w formie papierowej, elektronizacja jest dopuszczona w niewielkim zakresie. Przepisy są też bardzo problematyczne. Chociażby dotyczy to rozliczania godzin nadliczbowych, inaczej rozlicza się je w zwykłym dniu, inaczej jeśli są to godziny przypadające w niedzielę czy święta, a nawet w sobotę – mówi Wioletta Żukowska.
… czy chęć zysku pracodawców?
O tym, że przepisy są skomplikowane, mówią także inspektorzy PIP. Dodają jednak, że pracodawcy łamią prawo, bo dążą do obniżenia kosztów poprzez utrzymanie niskiego zatrudnienia oraz obarczanie pracowników dodatkowymi obowiązkami.
- Pracujemy dużo, także w nadgodzinach. Wynika to ze stopy aktywności zawodowej Polaków, która jest niska. Ponad 15 mln naszych pracowników musi pracować na drugą połowę, która nie jest aktywna zawodowo – podkreśla Wioletta Żukowska.
Osoby, których czas pracy nie jest rozliczany w sposób uczciwy, mogą anonimowo zgłosić problem do Państwowej Inspekcji Pracy, która jeśli podejrzenia będą zasadne, skontroluje daną firmę.
Błażej Prośniewski, awi