Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i są małe szanse na odzyskanie tej zdolności po przekwalifikowaniu. Osoby niezdolne do pracy możemy podzielić na dwa rodzaje. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji. O poziomie niezdolności do pracy decyduje lekarz orzecznik.
Kto może ubiegać się o rentę?
Na przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy duży wpływ ma okres składkowy i nieskładkowy, który jest uzależniony od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:
- 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
- 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
- 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
- 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
- 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Warunek posiadania wyżej wymienionego okresu składkowego i nieskładkowego nie jest wymagany od osoby, która stała się niezdolna do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy, zaistniałego po dniu 31 grudnia 2002 r.
Okres wymaganych 5 lat w odniesieniu do osób, u których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 roku życia, musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przypadającego przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
Jak złożyć wniosek o rentę?
Wniosek należy złożyć w oddziale lub inspektoracie ZUS. Zgłasza się go na odpowiednim formularzu (druk ZUS Rp-1R), który można pobrać także przez Internet. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione przez lekarza leczącego – Do wniosku należy dołączyć także wszystkie świadectwa pracy i zarobki uzyskane przez nas (…) aby można było ustalić wysokość renty – wyjaśnia Wiesława Lempska z Centrali ZUS. Wniosek możemy dostarczyć osobiście, korzystając z pomocy pełnomocnika lub poprzez Internet i elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu. W tym wypadku dokument musi być podpisany za pomocą kwalifikowanego e-podpisu posiadającego certyfikat.
Odwołanie
Jeżeli nie otrzymaliśmy renty, zawsze możemy się od tej decyzji odwołać do sądu. Mamy na to 30 dni od momentu otrzymania decyzji. Odwołanie należy złożyć w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem oddziału ZUS.
Kamil Piechowski