Zacznijmy od przypomnienia, że kilka dni temu Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne, uznając tym samym, że nieważna jest antysmogowa uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego, dotycząca obszaru Krakowa.
NSA nie dał szans na czyste powietrze
Uchwała określająca rodzaje paliw dopuszczalnych do stosowania na obszarze gminy miejskiej Kraków, została przyjęta 25 listopada 2013 roku przez Sejmik Samorządowy województwa małopolskiego.
Miała obowiązywać w Krakowie od roku 2018. Wskazywała ona, że mieszkańcy grodu Kraka, nie będą mogli stosować węgla i innych paliw stałych w celu ogrzewania mieszkań, ponieważ to właśnie węgiel i inne paliwa stałe są główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza. Uchwałę uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny. Od tej decyzji odwołał się zarówno Polski Alarm Smogowy jak i Urząd Marszałkowski. Jednak Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał opinię sądu niższej instancji i stwierdził nieważność uchwały małopolskiego sejmiku.
Tak więc w stolicy Małopolski, ciągle nie ma skutecznych regulacji, które umożliwiałyby zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza pyłami z pieców opalanych węglem. Skutki są bardzo poważne.
Dura lex , sed lex
- Prawo w Polsce musi obowiązywać choćby złe. Tymczasem skutki tego są bardzo poważne, nie tylko dla mieszkańców Krakowa - przypomina Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego.
Polska w porównaniu z innymi krajami unijnymi ma najbardziej zanieczyszczone powietrze: pyłem zawieszonym i rakotwórczymi substancjami, takimi jak chociażby benzoalfapiren. Wartości stężenia tych substancji w powietrzu , którym oddychamy, znacząco przekraczają dopuszczalne normy, które uznane są przez Światową Organizację Zdrowia za bezpieczne dla zdrowia i życia ludzi. Zanieczyszczenia powodują choroby układu górnych dróg oddechowych, układu krążenia, wywołują nowotwory, chorobę obturacyjną płuc, wpływają też na rozwój płodu. Badania lekarzy krakowskich, prowadzone w południowych miastach i miejscowościach Polski, pokazały, że kobiety, które w okresie ciąży były narażone na wysokie zanieczyszczenie powietrza rodzą dzieci mniej odporne, lżejsze , mające mniejszy obwód głowy. W późniejszym czasie daje to o sobie znać obniżonym ilorazem inteligencji.
Szacuje się, że średnio w Polsce, co roku z powodu zanieczyszczonego powietrza przedwcześnie umiera około 43 tysięcy ludzi.
Konieczne są zmiany
Dlatego samorządy chcą mieć prawo do podejmowania decyzji. Liczą na nowelizacje ustawy o ochronie środowiska uchwaloną przez Sejm, o której losie ma ostatecznie zadecydować prezydent. Dotychczas, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie samorząd mógł jedynie określić , jakiego rodzaju paliwa ludzie mogą stosować, a jakiego nie.
Na podstawie nowego, znowelizowanego artykułu 96, samorząd wojewódzki będzie mógł określić wymagania emisyjne wobec kotłów , w których spalany jest węgiel. Będzie mógł wyrazić zgodę na pozostawienie na danym terenie kotłów węglowych , ale muszą one spełniać określony standard emisyjny. - Jeżeli porównamy emisyjność tych kotłów powszechnie stosowanych w Polsce i tych nowoczesnych, które spełniają wymagania europejskiej normy, to te emisyjności w nowoczesnych kotłach są dziesięciokrotnie niższe niż w kotłach starych. Pod jednym wszakże warunkiem, że używamy dobrej jakości węgla. Tylko wtedy emisja będzie na takim poziomie jak to wynika z certyfikacji -wyjaśnia Andrzej Guła, z Polskiego Alarmu Smogowego.
Wczoraj przed inauguracją roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego, przekazali prezydentowi Andrzejowi Dudzie pismo, w którym apelują o podpisanie nowelizacji artykułu 96 ustawy o ochronie środowiska. Umożliwi ona samorządom wyeliminowanie trujących urządzeń i paliw stosowanych do ogrzewania. Prezydent zapowiedział, że decyzję podejmie 6 października.
Dariusz Kwiatkowski