Świadczenie wychowawcze otrzymywać mogą rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka. Wsparcie dostanie każda rodzina, bez względu na stan cywilny rodziców: zarówno rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, jak i rodziny niepełne oraz rodzice pozostający w związkach nieformalnych.
- Bez względu na sytuację rodzinną czy osobistą opiekunów, świadczenie jest adresowane do dziecka - przypomina wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk.
Jak dodaje, standardowa sytuacja jest taka, że świadczenie otrzymają rodzice, opiekunowie prawni lub opiekunowie faktyczni, natomiast np. w sytuacji, gdy rodzice po rozwodzie zajmują się naprzemiennie dzieckiem, to świadczenie będzie dzielone proporcjonalnie do czasu, w jakim opiekują się dzieckiem.
Zasada tzw. dwóch kotwic
Wiceminister tłumaczy, że jeśli chodzi o sposób ustalania, kto ma prawo do świadczenia w tzw. rodzinach patchworkowych - czyli takich, które wspólnie wychowują dzieci z innych związków - działa zasada tzw. dwóch kotwic.
- Jedna jest taka, że w sytuacji gdy partnerzy zawierają związek małżeński, to wszystkie dzieci, które mają z innych związków, a także ewentualne wspólne, wchodzą w skład rodziny - stanowią jedną rodzinę, w której odpowiednio świadczenia są przyznawane, z godnie z ogólną zasadą: na pierwsze dziecko, jeśli spełniają kryterium dochodowe, na kolejne bez kryteriów. Druga kotwica to zasada wspólnego dziecka. Jeśli rodzice mają wspólne dziecko, a także dzieci z innych związków, to nawet jeśli nie są małżeństwem, wszystkie te dzieci wchodzą w skład rodziny, i też odpowiednio jest wypłacane świadczenie. Jeśli natomiast rodzice są po rozwodzie, to świadczenie przysługuje temu z rodziców, które faktycznie sprawuje opiekę - wyjaśnia Marczuk.
W ustawie wprowadzającej program "Rodzina 500+" nie określono, na co przeznaczone ma być świadczenie wychowawcze.
- Ufamy rodzinom i wierzymy w to, że rodzice są najlepszymi przyjaciółmi swoich dzieci i to oni - a nie my, urzędnicy - powinni decydować o tym, na co te pieniądze wydawać. Nie wskazujemy dokładnie, co rozumiemy przez to, że wydają je na rodzinę, to byłoby dość karkołomne - powiedział Marczuk.
- Ale oczywiście nie zamykamy oczu na to, że są rodziny dysfunkcyjne, mogą być różnego rodzaju patologie i zostawiamy sobie taki wentyl bezpieczeństwa w postaci artykułu, który mówi o tym, że jeśli świadczenie jest marnotrawione, czy wydawane niezgodnie z celem, czyli wsparcia rodziny w wychowaniu dzieci, może być wypłacane albo w formie rzeczowej, albo w formie usług, czyli np. gmina, która będzie o tym decydować, będzie mogła kupić odzież czy jedzenie albo np. zapłacić czesne w przedszkolu - mówi wiceminister.
Wnioski od 1 kwietnia
Pierwsze wnioski będzie można złożyć już 1 kwietnia, pierwsze wypłaty rodziny otrzymają prawdopodobnie w maju.
- Pierwsze wnioski będzie można złożyć 1 kwietnia - przypomina Bartosz Marczuk.
Wniosek jesdt bezpłatny, za jego pobranie i złożenie nie ma opłat - podkreśla ministerstwo w związku z powstającymi kolejnymi stronami internetowymi, które oferują pobranie wniosku za opłatą.
- Informujemy, że strony te nie są związane z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Służą jedynie próbom wyłudzenia pieniędzy za pobranie wniosku - informuje resort.
Jego wzór jest określony w rozporządzeniu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Można go zobaczyć na stronach resortu.
Analogicznie do funkcjonujących już rozwiązań dotyczących świadczeń rodzinnych, świadczenie wychowawcze będzie mogło być wypłacane w urzędzie gminy lub miasta, w wyodrębnionej komórce organizacyjnej w ośrodku pomocy społecznej lub innej jednostce, np. specjalnych centrach do realizacji świadczeń socjalnych.
"Pierwsze wypłaty w okolicach maja"
Jego zdaniem można się spodziewać, że osoby, które złożą wnioski o świadczenie z programu 500 plus na początku kwietnia, otrzymają pierwsze wypłaty w okolicach maja.
- Z tym, że pamiętajmy - w pierwszym okresie z jednej strony obowiązuje przepis, zgodnie z którym będziemy musieli trochę dłużej poczekać na te pieniądze, bo gmina od momentu, kiedy złożymy wniosek, ma trzy miesiące na wypłatę pieniędzy, ale z drugiej strony dzięki temu, nawet jeśli złożymy wniosek w czerwcu, to otrzymamy świadczenie z wyrównaniem od 1 kwietnia. Można spodziewać się, że osoby, które będą pierwsze, uzyskają pieniądze pewnie w maju, natomiast nie trzeba się specjalnie spieszyć i denerwować - podkreśla Marczuk.
Do programu można dołączyć w dowolnej chwili
Do programu będzie można dołączyć w dowolnym momencie, jednak w kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym rodzice złożą wniosek.
Jak dodaje wiceminister, jeśli chodzi o wnioski złożone po 1 lipca, będzie obowiązywać zasada ogólna: jak składamy wniosek do 10 danego miesiąca, to otrzymujemy pieniądze do końca danego miesiąca, jak po 10 - to do końca następnego miesiąca.
Wypłatami świadczenia wychowawczego będą zajmowały się samorządy, w których trwają intensywne przygotowania do nowego zadania.
- Samorządowcy mówią, że kalendarz jest dość napięty, ale mają pełne 6 tygodni, wiec powinno być wystarczająco czasu na przygotowanie się do wdrożenia ustawy, nie powinno być problemów - ocenia Marczuk.
Gdzie złożyć wniosek?
Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk wyjaśnia, że wnioski będzie można składać w gminie nie tylko osobiście, ale też przez pocztę oraz online. Dodał, że resort pracuje nad tym, by można to było zrobić przez elektroniczną bankowość, czyli by osoby mające konta i obsługujące je elektronicznie mogły za ich pośrednictwem złożyć wniosek. Oznacza to, że nie wymaga to podpisu elektronicznego czy zakładania konta na e-PUAP-ie.
Zobacz, jak złożyć wniosek o świadczenie z programu "Rodzina 500+" >>>
Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk wyjaśnia, jak złożyć wniosek:
Źródło: Polskie Radio
PAP, awi